1945

	Rok 1945
Wojewoda	Leonard Borkowicz
Prezydent Szczecina	Piotr Zaremba

	Rok 1945
Nadprezydent prowincji	Franz Reinhold Schwede-Coburg (Gauleiter)
Prezydent regencji	Hugo Ernst Karl Lotz

rok 1945 / MCMXLV XIX wiek « XX wiek » XXI wiek
1943 « 1944 « 1945 » 1946 » 1947

Wydarzenia

styczeń

22 stycznia – skasowano kursy pociągów dalekobieżnych przechodzących przez Szczecin. Pociągi z uciekinierami ze wschodu przetrzymywano na stacjach podmiejskich po kilka dni, izolując ewakuowanych Niemców od miejscowej ludności, by nie rozprzestrzeniać wiadomości wśród mieszkańców Szczecina o wielkim odwrocie niemieckim ze wschodu i postępującej inwazji armii radzieckiej
22 stycznia – ogłoszenie ewakuacji w Kreis Arnswalde
23 stycznia – silnie ograniczono ruch pocztowy, pozwalając wysyłać ze Szczecina listy tylko do obszarów podmiejskich. Elektrownia ograniczyła dostawę prądu do trzech razy na dzień po 2-3 godziny, skasowano również niektóre linie tramwajowe
31 stycznia – zajęcie bez walk Bierzwnika przez wojska radzieckie

luty

2 lutego – dwa kolejne naloty alianckie zniszczyły doszczętnie fabrykę benzyny syntetycznej w Policach, położoną w skrajnie północnej części szczecińskiej aglomeracji. Zginęło wówczas wielu polskich robotników pracujących przymusowo w tych zakładach
2 lutego – zdobycie Recza (Reetz) przez wojska radzieckie
4 lutego – rozpoczęto likwidację poszczególnych przedsiębiorstw i firm prywatnych w Szczecinie oraz zaczęto regularny wywóz zdemontowanych maszyn i urządzeń na zachód. Osoby cywilne nie zatrudnione w ważnych przedsiębiorstwach otrzymywały indywidualnie polecenia opuszczenia z rodzinami miasta
8 lutego – Krzęcin (Kranzin) został zajęty przez wojska 61 Armii Radzieckiej
9 lutego – potajemnie stracono szczecińskiego komunistę i antyfaszystę Waltera Empachera i członków jego grupy
12 lutego – zdobycie Drawna (Neuwedell) przez wojska radzieckie
16 lutego – powołano pod broń drugie, trzecie i czwarte pospolite ruszenie, jak również zmobilizowano niepracujące kobiety do kopania rowów przeciwczołgowych oraz polowych umocnień na przedmieściach Szczecina
18 lutego – do władz terenowych zostało rozesłane zarządzenie o wysiedleniu ludności niemieckiej zarówno z lewobrzeżnego, jak i z prawobrzeżnego Szczecina na zachód od Odry. Z instrukcji podpisanej przez Oberbereichsleitera Hube wynikało, że Szczecin musi opuścić około 200 tysięcy Niemców koleją oraz transportem rzeczno-morskim na wyspę Rugię i do powiatów nadmorskich. Instrukcja ewakuacyjna nr 318 przewidywała ewakuowanie tą drogą ze Szczecina 2500-3000 osób dziennie
20 lutego – Józef W. Stalin w zarządzeniu Państwowego Komitetu Obrony godzi się na traktowanie linii Odry i Nysy Łużyckiej z włączeniem Szczecina jako tymczasowej granicy państwa polskiego
21 lutego – na polecenie władz hitlerowskich z 18 lutego 1945 rozpoczęto przymusową ewakuację mieszkańców Szczecina na tereny na wschód od Odry. Pierwsze transporty wyruszyły barkami i statkami do Ückermünde, i dalej koleją do miejsc przeznaczenia. W mieście pozostało ok. 5 tys. rodzimych mieszkańców
22 lutego – na wieść o zarządzeniu Państwowego Komitetu Obrony z 20 lutego 1945 roku, w którym Józef Stalin zgodził się na traktowanie linii Odry i Nysy Łużyckiej z włączeniem Szczecina jako tymczasowej granicy państwa polskiego, „Pommersche Zeitung” donosił „Stettin - slawisch!” (Szczecin słowiański)
22 lutego – zajęcie Choszczna (Arnswalde) przez wojska radzieckie
23 lutego – silnie ograniczono ruch pocztowy, pozwalając wysyłać ze Szczecina listy tylko do obszarów podmiejskich

marzec

7 marca – wojska radzieckie dotarły do Zalewu Szczecińskiego. Zmasowany ogień artyleryjski na Zalew i zachodni brzeg Odry
14 marca – Aleksander Kaczocha-Józefski obejmuje stanowisko Pełnomocnika Rządu na Okręg Pomorze Zachodnie
20 marca – 47. i 61. Armie Radzieckie przy pomocy 2. Armii Pancernej zdobyły Dąbie (Altdamm)
20 marca – odjechał ostatni pociąg ewakuacyjny z jedynego czynnego szczecińskiego dworca kolejowego na Turzynie, wywożący zbiór obrazów muzealnych oraz, nieoficjalnie, kilku wysokich urzędników partyjnych

kwiecień

11 kwietnia – Aleksander Kaczocha-Józefski oddaje stanowisko Pełnomocnika Rządu na Okręg Pomorze Zachodnie płk. Leonardowi Borkowiczowi
26 kwietnia – do zniszczonego, opuszczonego przez wojska hitlerowskie i mieszkańców miasta wkroczyły wojska radzieckie 65. Armii gen. Pawła Batowa. Kapitulację cywilnych mieszkańców miasta przyjął gen. K.F. Skorobogatkin
28 kwietnia – inż. Piotr Zaremba znalazł się po raz pierwszy w Szczecinie
30 kwietnia – do Szczecina przybyli pierwsi przedstawiciele polskich władz z nowo mianowanym prezydentem miasta inż. Piotrem Zarembą

maj

2 maja – na terenie Szczecina przebywa 210 Polaków
3 maja – uroczyście obchodzono święto narodowe. Przybyła pierwsza grupa 652 polskich osadników
4 maja – do Szczecina przybyła delegacja z Uniwersytetu Poznańskiego w celu zabezpieczenia obiektów dla nowego polskiego uniwersytetu na Ziemiach Odzyskanych
6 maja – w sali duszpasterskiej przy starej plebanii kościoła św. Jana Chrzciciela odprawiono pierwsze po wojnie polskie nabożeństwo w Szczecinie
8 maja – z Piły do Szczecina przeniósł się ppłk Leonard Borkowicz, Pełnomocnik Rządu RP na Okręg Pomorza Zachodniego (późniejszy wojewoda szczeciński)
14 maja – w mieście urodziło się dwoje pierwszych polskich dzieci, Zdzisław Trzyciecki i Jolanta Zaremba
16 maja – pierwsza ewakuacja polskiego Zarządu Miasta ze Szczecina do Stargardu
15 maja – ogłoszono zapisy do pierwszej polskiej szkoły w Szczecinie
19 maja – władze polskie po raz pierwszy opuściły Szczecin

czerwiec

2 czerwca – urodził się Wojciech Matusiak, najlepszy kolarz w historii szczecińskiego kolarstwa
9 czerwca – władze polskie powróciły do Szczecina
18 czerwca – utworzenie Komitetu Pomocy Polakom
19 czerwca – władze polskie ponownie opuściły Szczecin

lipiec

5 lipca – o godz. 18.00 w siedzibie płk. Fiedotowa, wojennego komendanta miasta, (obecny gmach Urzędu Miejskiego), odbyło się przejęcie władzy w Szczecinie przez przedstawicieli państwa polskiego. Po tym okresie rozpoczęła się trwająca kilka lat akcja wysiedleńcza ludności niemieckiej i przyspieszenie zasiedlania Szczecina przez Polaków napływających z obecnych i dawnych ziem polskich
6 lipca – naczelnicy wydziałów polskiego Zarządu Miejskiego w Szczecinie od 8.00 rano przejęli wszystkie agendy od byłego niemieckiego zarządu miejskiego
9 lipca – rozpoczęto wydawanie „Wiadomości Szczecińskich”
15 lipca – podczas uroczystości z okazji rocznicy bitwy pod Grunwaldem dotychczasową nazwę Kaiser Willhelm Platz zmieniono na pl. Grunwaldzki
22 lipca – poświęcenie przez ks. Kazimierza Świetlińskiego kościoła przy ulicy Królowej Korony Polskiej
22 lipca – otwarcie kina Polonia przy ul. Mickiewicza 28. Wyświetlono film Sekretarz Rajkomu prod. radzieckiej
– powołano przedsiębiorstwo komunalne, o nazwie Tramwaje i Autobusy Miasta Szczecina (od 31 grudnia 1948 przemianowane na Miejskie Zakłady Komunikacyjne) w Szczecinie z siedzibą przy ul. Klonowica 5. Niezwłocznie zaczęto remontować 6 zachowanych autobusów - 2 marki Büssing oraz cztery GMC.

sierpień

12 sierpnia – erygowano parafię Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z siedzibą przy placu Kościelnym w Dąbiu
12 sierpnia – uruchomienie pierwszej linii tramwajowej w polskim Szczecinie (Zajezdnia Niemierzyn - Brama Portowa)
17 sierpnia – pierwszy po wojnie pociąg wjechał na częściowo odbudowany Dworzec Główny

wrzesień

2 września – otwarto pierwszą polską szkołę powszechną oraz pierwsze gimnazjum i liceum ogólnokształcące. Organizatorem szkoły średniej była Janina Szczerska
5 września – rozpoczęto wydawanie „Pioniera Szczecińskiego”
15 września – poświęcenie przez księdza Jana Klauba kościoła przy ulicy Niklowej w Podjuchach
15 września – erygowano parafię Świętych Apostołów Piotra i Pawła z siedzibą przy ulicy Niklowej
15 września – w Szczecinie powołano pierwszą placówkę stoczniową o nazwie „Delegatura Zjednoczenia Stoczni Polskich w Szczecinie”
16 września – w kościele przy ul Królowej Korony Polskiej odbył się ingres pierwszego administratora apostolskiego diecezji szczecińskiej - ks. dr. E. Nowickiego (rezydował w Gorzowie)
19 września – Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych w Szczecinie wprowadziła pierwszy regularny rozkład jazdy pociągów

październik

6 października – rozpoczęto wydawanie „Kuriera Szczecińskiego”
14 października – przybyła pierwsza grupa polskich repatriantów z Zachodu, którzy ze Szczecina rozjeżdżali się dalej po kraju. Otwarto pierwszy odbudowany most i uruchomiono dwie linie tramwajowe. Statek „Piast” rozpoczął stałą komunikację między Szczecinem i Świnoujściem. Rozpoczęły działalność pierwsze spółdzielnie: „Społem”, „Robotnik”, „Samopomoc Chłopska” oraz Państwowa Centrala Handlowa. Odbył się pierwszy zjazd onomastyczny z udziałem ks. prof. Stanisława Kozierowskiego, autora wielu nazw geograficznych Pomorza
14 października – erygowano parafię św. Antoniego przy ul. Szczecińskiej

listopad

1 listopada – po usunięciu zniszczeń ksiądz Franciszek Lesiński dokonał poświęcenia kościoła św. Andrzeja Boboli przy ul. Pocztowej
3 listopada – rozpoczęto naukę w Miejskim Gimnazjum Kupieckim i Liceum Handlowym, pierwszej szkole zawodowej w Szczecinie
12 listopada – w dzielnicy Skolwin, w porozumieniu z władzami radzieckimi, utworzono obóz pracy dla Niemców
24 listopada – w Szczecinie wprowadzono prohibicję. Dla osób nie przestrzegających zakazu, utworzono specjalny „obóz wychowawczy” przy ul. Arkońskiej.

grudzień

1 grudnia – działalność rozpoczął szpital wojskowy przy ul. Piotra Skargi
1 grudnia – poświęcenie kościoła przy ulicy Ułańskiej na Drzetowie
4 grudnia – odbyła się pierwsza konferencja poświęcona problematyce morskiej z udziałem ministrów Eugeniusza Kwiatkowskiego i Stefana Jędrychowskiego
4 grudnia – na Gumieńcach utworzono punkt dla Niemców chcących opuścić Polskę
9 grudnia – z inicjatywy W. Goszczyńskiego odbył się pierwszy „Czwartek Literacki”. Otwarto także pierwszą w Szczecinie wystawę plastyczną
10 grudnia – na pierwsze posiedzenie Tymczasowej Miejskiej Rady Narodowej przybyło około 40 osób. Przewodniczącym został Józef Gendaszyk. Odbyło się Walne Zgromadzenie Członków Spółdzielni Wydawniczej „Polskie Pismo i Książka”
15 grudnia – uruchomiono produkcję w Państwowych Zakładach Konfekcyjnych
17 grudnia – do portu szczecińskiego wpłynął „Piast” - pierwszy statek pod banderą polską, inaugurując stałą komunikację na trasie Szczecin - Świnoujście
24 grudnia – w hotelu Continental, z udziałem przedstawicieli władz miejskich i wojska, odbyła się pierwsza polska wigilia
25 grudnia – wyemitowano pierwszą próbną audycję z odbudowanej szczecińskiej radiostacji
26 grudnia – otwarcie Teatru Małego w willi przy al. Wojska Polskiego 64. Premierowa sztuką były Grube ryby Michała Bałuckiego w reż. Jana Czabanowskiego
31 grudnia – wg pobieżnej ewidencji w ostatnim dniu 1945 roku w Szczecinie przebywało około 26 tys. Polaków i około 60-70 tys. Niemców