Eugeniusz Wasilewski
| Eugeniusz Wasilewski | |||
| kapitan żeglugi wielkiej, pisarz marynista | |||
| |||
| Data urodzenia | 29 października 1907 | ||
| Miejsce urodzenia | Dorpat | ||
| Data śmierci | 24 stycznia 1984 | ||
| Miejsce śmierci | Szczecin | ||
| Miejsce spoczynku | Cmentarz Centralny w Szczecinie (Aleja Zasłużonych kw. 44-2-27) | ||
| Lokalizacja grobu | zobacz na mapie | ||
Eugeniusz Wasilewski (1907-1984) – kapitan żeglugi wielkiej, pisarz marynista
Życiorys
Eugeniusz Wasilewski urodził się 29 października 1907 roku w Dorpacie (obecnie Tartu) w Estonii. Dzieciństwo spędził w Carycynie nad Wołgą (obecnie Wołgograd). Po zakończeniu I wojny światowej wraz z rodzicami przeniósł się do Suwałk. Tu rozpoczął naukę w gimnazjum. W 1924 roku został słuchaczem Szkoły Morskiej w Tczewie, której komendantem był kapitan Konstanty Maciejewicz - legendarny „Macaj”. Szkoły jednak nie ukończył ze względu na wadę wymowy (jąkanie się). W 1926 roku zaczął pływać na statkach jako chłopiec okrętowy. W październiku 1928 roku w gdyńskim porcie zamustrował się jako praktykant pokładowy na parowiec „Robur III", należący do polsko-brytyjskiego towarzystwa okrętowego „Polskarob". Pływając na statkach handlowych różnych bander, przeszedł wszystkie szczeble marynarskiej kariery. Kolejno był marynarzem, starszym marynarzem i bosmanem. Po zdaniu eksternistycznych egzaminów został szyprem I klasy.
Tuż przed wybuchem II wojny światowej zgłosił się do pułku kawalerii stacjonującego na podkrakowskich Dębnikach. Brał udział w walkach nad Sanem, za co został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po dostaniu się do niewoli radzieckiej przebywał w obozie dla polskich jeńców wojennych w Szepietówce. Po ucieczce, przez Wołyń i Podole dotarł na piechotę do Suwałk. Ponownie aresztowany przez NKWD, w 1941 roku został skazany na karę śmierci. Ponownie zbiegł z więzienia. Do końca działań wojennych walczył w partyzantce na wschodzie kraju. Później wstąpił do Wojska Polskiego. Służył w Korpusie Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
W 1945 roku powierzono mu funkcję wojskowego komendanta Koronowa. Po zwolnieniu ze służby wojskowej wyjechał do Giżycka, gdzie został kierownikiem szkoły przygotowującej młodzież do nauki w szkole morskiej. Po rezygnacji z tej posady został pilotem portowym w Gdyni. W 1949 roku przeniósł się do Szczecina.
Tu także pracował jako pilot, jednak wkrótce przeniósł się do Polskiej Żeglugi Morskiej. Początkowo pełnił funkcję starszego oficera. W 1952 roku uzyskał dyplom kapitana żeglugi wielkiej. Przez kilka lat dowodził różnymi jednostkami szczecińskiego armatora. Pierwszym statkiem, który objął jako kapitan, był m/s „Dunajec”. Pływał również na statku towarowo-pasażerskim s/s „Pułaski” (rejs do Chin), na „Hucie Będzin” (rejs do Buenos Aires), na m/s „Pilicy” (trasa Szczecin–Malmö–Göteborg–Kopenhaga–Gdynia–Szczecin), na m/s „Mamry”. Wieloletnim towarzyszem podróży był jego pies Nord.
W 1957 roku zakończył pływanie i został mianowany kapitanem portu w Szczecinie. Po przejściu na emeryturę w 1960 roku został delegatem ministra żeglugi w Izbie Morskiej w Szczecinie.
Pod wpływem komandora Konstantego Ochmana, wykładowcy Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni, zainteresował się pisaniem. Owocem jego długoletniej służby na morzu był cykl, często autobiograficznych gawęd morskich, które pod pod koniec lat sześćdziesiątych zaczęły się ukazywać na łamach „Głosu Szczecińskiego” i tygodnika „Morze”. Wkrótce jego opowiadaniami zainteresowało się Wydawnictwo Poznańskie, które wydało je w tomie Powrotne szlaki (1968). Sukces, z jakim spotkała się książka wśród odbiorców, skłoniła autora do napisania kolejnego tomu gawęd, Bezpowrotne szlaki (1971). Wybrane opowiadania z obu tych tomów ukazały się w 1974 roku pod tytułem Z kapitańskiego mostka. W 1976 roku opublikował ostatni cykl gawęd W kilwaterze wspomnień, tym razem wydany przez Wydawnictwo Morskie w Gdańsku.
Zmarł 24 stycznia 1984 roku w Szczecinie. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Alei Zasłużonych (kw. 44-2-27).
Twórczość literacka
- 1957 – Atole; Rejsy (wiersze), „Ziemia i Morze” 1957 nr 22, s. 2
- 1965 – Za tych, co na morzu (z cyklu: Opowieści z dalekich mórz), „Kurier Morski“ nr 1 - miesięczny dodatek „Kuriera Szczecińskiego” 1965 nr 22, s. 5
- 1965 – Spotkanie (z cyklu: Opowieści z dalekich mórz), „Kurier Szczeciński” 1965 nr 47, s. 5
- 1966 – Roburowszczyzna (opowiadanie), „Kurier Szczeciński” 1965 nr 142, s. 9
- 1968 – Powrotne szlaki (gawędy morskie), Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
- 1971 – Bezpowrotne szlaki (gawędy morskie), Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
- 1974 – Z kapitańskiego mostku (gawędy wydane wcześniej w tomach Powrotne szlaki i Bezpowrotne szlaki), Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
- 1976 – W kilwatrze wspomnień, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk
Nagrody i wyróżnienia
- 1970 – nagroda Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie za upowszechnianie kultury
- 1973 – wpis do Złotej Księgi Zasłużonych dla Ziemi Szczecińskiej
Odznaczenia
- Krzyż Walecznych
- Krzyż Partyzancki
- Zasłużony Pracownik Morza
- 1966 – Złoty Krzyż Zasługi
Bibliografia
- Ryszard Dżaman, Powrotne i bezpowrotne szlaki [w:] Ku Słońcu 125. Księga z miasta umarłych (pod red. Mariusza Czarnieckiego), Wydawnictwo Glob, Szczecin 1987
- Krystyna Pohl, Kapitanowie, PŻM, Szczecin 2011
