Tekst źródłowy strony Głębokie (część miasta)

__NOTOC__{{Dzielnica2 infobox
 |dzielnica_nazwa      = Głebokie
 |dzielnica_grafika    = Glebokie 2.jpg
 |opis_zdjecia         = Ulica [[Jaworowa]]
 |status               = [[część miasta]]
 |dzielnica            = [[Zachód]]
 |w_granicach_miasta   =
 |powierzchnia         =
 |nazwa_niemiecka      = Glambeck
 |nazwa_dawna          =
 |populacja            = 
 |mapa_link        = http://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=pl&geocode=&q=szczecin,+%C5%BCeliwna&sll=85.048907,-179.967899&sspn=0.011615,0.264187&ie=UTF8&hq=&hnear=%C5%BBeliwna,+Szczecin,+Zachodniopomorskie,+Polska&ll=53.479057,14.474316&spn=0.020023,0.082397&t=h&z=15
 |commons      =
 }} 
'''Głębokie''' (niem. ''Glambeck'') to północno-zachodnia [[część miasta]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.stat.gov.pl/broker/access/performSearch.jspa?searchString=G%C5%82%C4%99bokie&level=miejscSkl&wojewodztwo=396&powiat=6031&gmina=&miejscowosc=&advanced=true|tytuł=Głębokie|praca=Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju|opublikowany=Główny Urząd Statystyczny|język=pl|data dostępu=2010-05-06}}</ref>  na skraju Szczecina, która od północy graniczy z [[Pilchowo|Pilchowem]], od wschodu z [[Osowo|Osowem]], od południa z [[Pogodno|Pogodnem]] i [[Krzekowo|Krzekowem]], a [[Bezrzecze]]m i [[Krzekowo|Krzekowem]] od zachodu. 
== Historia ==
Na terenie Głębokiego odkryto pojedyncze znaleziska ceramiki i toporków kamiennych z epoki neolitu, z kultury pucharów lejkowatych i grzebykowo-dołkowej. Pierwsze osady powstawały tu w IV i V okresie epoki brązu, kolejne pojedyncze znaleziska pochodzą z okresu wczesnego średniowiecza z X/XI-XII w.

W [[1266]] roku książę Barnim przekazał [[Fundacja Mariacka|Fundacji Mariackiej]] wieś Bezrzecze wraz z połową wsi Głębokie. [[9 lutego]] [[1267]] roku biskup kamieński Hermann uposażył [[kościół Mariacki]] w Szczecinie dziesięcinami z 40 włók ze wsi Głębokie. W [[XIV wiek]]u wieś wciąż należała do Fundacji Mariackiej (dokument z [[1336]] roku). W [[1342]] roku fundacja stała się właścicielem całej wsi, zwolnionej od podatków i powinności. W [[1418]] roku, dla polepszenia sytuacji młynów wodnych na [[Osówka|Osówce]], książęta Otto II i Kazimierz IV pozwolili odprowadzić wodę z [[Jezioro Głębokie|jeziora Głębokiego]]. W latach [[1573]]-[[1579]] o grunty Głębokiego toczyły się liczne spory pomiędzy Fundacją Mariacką a rodzinami Lindstedt i [[Ramin]]. Z zapisu z [[1527]] roku wynika, że wieś nie istniała, nie odnotowano tam żadnych zabudowań. W [[1590]] roku Głębokie przeszło w posiadanie rodziny von Ramin. W [[XIX wiek]]u i początku [[XX wiek]]u Głębokie stało się miejscem pieszych wycieczek mieszkańców jako rekreacyjna podszczecińska miejscowość. Jedyną jej zabudowę stanowiły wówczas duża restauracja Glambecksee wraz z budynkami pomocniczymi oraz leśniczówka.
	
W latach 30-tych [[XX wiek]]u [[Barnim von Ramin]] postanowił podzielić teren na działki budowlane i sprzedać pod budowę nowego osiedla willowego. W tym celu w [[1931]] roku rozpoczął rozmowę z magistratem szczecińskim. Po licznych pertraktacjach [[23 stycznia]] [[1932]] roku podpisano porozumienie, na mocy którego zatwierdzono powstanie osiedla willowego we wsi Głębokie, zwierzchność szczecińskiego Miejskiego Urzędu Budowlanego w kształtowaniu przestrzennym nowego osiedla oraz ustalono prawnego następcę inwestycji, którym zostało miasto Szczecin. Ustalono, że Barnim von Ramin przekaże pod budowę 760 tys. m2 swoich terenów pomiędzy jeziorem a drogą tanowską, oraz tereny po jej wschodniej stronie. Jednocześnie von Ramin powołał spółkę z o.o. z siedzibą w [[Bezrzecze|Bezrzeczu]] - Glambecksee-Terrain-Gesellschaft m.b.H., która w jego imieniu prowadziła sprzedaż działek i podpisywała umowy oraz zarządzała osiedlem.
	
Projekt nowego osiedla opracował emerytowany radca budowlany- berliński architekt Heinrich Zeller. Projekt przedstawiono [[23 września]] [[1931]] roku. Zakładał on budowę osiedla, realizowaną w kolejnych etapach. Pierwszy etap obejmował teren położony najbliżej Szczecina po zachodniej stronie dzisiejszej ul. [[Zegadłowicza]]. Kolejny etap przewidywał budowę ulic [[Pogodna|Pogodnej]] i [[Jaworowa|Jaworowej]] w ich południowej części. Trzeci etap budowy osiedla obejmował przedłużenie ul. Pogodnej i Jaworowej przy północnym krańcu jeziora. Czwarty etap obejmował obszar po wschodniej stronie ul. Zegadłowicza. W zależności od charakteru ulic zaplanowano ich szerokość i tak kameralna ul. [[Majowa]], przy której znajdowały się największe parcele otrzymała szerokość 10 m, ul. Pogodna- 12 m, a największa ul. Jaworowa- 17,5 m i alejowe obsadzenie. Największą szerokość- 50 m miała mieć ul. Zegadłowicza, ze względu na planowaną tu linię tramwajową.
[[Plik:Glebokie 1.jpg|thumb|left|[[Jezioro Głębokie]]]]
Budynki osiedla Głębokiego znacznie odbiegały swoją stylistyką od zabudowań charakterystycznych dla tego okresu, propagowane przez Ministerstwo Pracy Rzeszy, preferujące skromne budownictwo mieszkalne, odpowiadające rzeczywistym potrzebom mieszkaniowym i budowlanym o uproszczonej formie, z rezygnacją z dekoracji. Budowane tu domy nawiązywały do stylu Landhausu, jako prostych wiejskich domów położonych w ogrodzie. Budynki wznoszone były z cegły i często posiadały odeskowane szczyty. Do pokrycia dachów stosowano wyłącznie dachówkę ceramiczną w naturalnym kolorze. Same budynki lokalizowane były w tylnej części ogrodów, oddzielając strefę mieszkalną od ulicy. Przepisy budowlane wymagały ograniczenie zabudowy do 12 m wysokości, powierzchnia zabudowy nie mogła przekroczyć 40% powierzchni działki. Architektura będąca pod nadzorem magistratu była wyważona, starannie wpisana w krajobraz całości osiedla. 

Parcele budowlane na Głębokim wykupywali głównie przedstawiciele wolnych zawodów, przedsiębiorcy, kupcy, lekarze i prawnicy pod budowę nowego domu mieszkalnego lub weekendowego. W [[1932]] roku zawarto umowę pomiędzy Barnimem von Ramin, spółką [[Glambecksee-Terrain-Gesellschaft m.b.H.]] oraz gminą [[Bezrzecze]] w sprawie doprowadzenia do osiedla wodociągu. W [[1933]] roku rozpoczęto budowę nawierzchni ulic [[Majowa|Majowej]] i [[Pogodna|Pogodnej]]. W [[1935]] roku architekt Zeller wykonał poprawiony plan budowy osiedla Głębokiego, nanosząc powstałą już zabudowę oraz wprowadzając modyfikacje. Założenie koncepcyjne Barnima von Ramin z lat 30-tych przetrwało do dziś praktycznie w niezmienionej formie.
[[15 października]] [[1939]] roku Głębokie stało się dzielnicą [[Wielkie Miasto Szczecin|Wielkiego Miasta Szczecin]].
===II wojna światowa===
II wojna światowa wprowadziła znaczne ograniczenia i reglamentacje na materiały budowlane, co przyczyniło się do niezrealizowania 3 i 4 etapu budowy osiedla. Nie powstały liczne budynki i obiekty publiczne, w tym szkoła, boisko sportowe i cmentarz w środkowej części ul. Jaworowej oraz kaplica zaprojektowana na krańcu tej ulicy. Nie wykonano również sieci kanalizacyjnej oraz nie przedłużono linii tramwajowej ułatwiającej połączenie z centrum Szczecina. W czasie II wojny światowej w koszarach przy ul. [[Wojska Polskiego]] mieścił się obóz pracy dla cudzoziemców- Lager Cambrai-Kaserne. Część zabudowy dzielnicy Głębokie została zniszczona podczas nalotów bombowych, gdy w sierpniu [[1944]] roku na dzielnicę zrzucono około 500 bomb zapalających. W okresie od [[5 lipca]] do [[4 października]] [[1945]] roku przy skrzyżowaniu dzisiejszych ulic: [[Zegadłowicza]], [[Miodowa|Miodowej]] i [[Kupczyka]] znajdował się punkt graniczny pomiędzy sowiecką strefą okupacyjną a administracją polską, tak więc praktycznie cała dzielnica znalazła się w rękach Rosjan. Dzielnica została późno zasiedlona ze względu na dużą odległość od centrum miasta, wyłącznie mieszkalno-rekreacyjny charakter dzielnicy oraz lasy dające schronienie bandom grasującym na obrzeżach Szczecina. W momencie przejęcia Głębokiego przez polską administrację [[4 października]] [[1945]] roku na terenie dzielnicy mieszkało 480 Niemców.
===Lata powojenne===
[[Plik:Glebokie 3.jpg|thumb|[[Jezioro Głębokie]]]]
Od połowy lat 60-tych w dzielnicy rozpoczęła się intensywna zabudowa wolnych parceli domami jednorodzinnymi, których łącznie powstało kilkadziesiąt. W latach 70-tych po wschodniej stronie ul. [[Zegadłowicza]] zbudowano sztuczny zbiornik wodny zwany [[Staw Wędkarski|Stawem Wędkarskim]], a obok niego zbudowano wypożyczalnię sprzętu wędkarskiego. W [[1980]] roku dzielnica liczyła około 1500 mieszkańców. W [[1994]] roku Głębokie nie posiadało jeszcze kanalizacji.
{{AutorS|[[User:Dj|Marek Łuczak]]}}
== Infrastruktura ==
Osiedle podlega ograniczeniom w zagospodarowaniu przestrzennym ze względu na wartości przyrodnicze, m.in. ochronie podlegają zasoby wód podziemnych i powierzchniowych<ref>[http://bip.um.szczecin.pl/UMSzczecinFiles/Z.L._GLEBOKIE-PILCHOWO.pdf Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Szczecina, tom III: jednostki planistyczne, Głębokie-Pilchowo]</ref>.
Znajdują się tu restauracje, węzeł komunikacji miejskiej i podmiejskiej (tramwaje nr 1 i 9 oraz autobusy nr 103 i 106 do [[Police|Polic]]) oraz węzeł szlaków pieszych i rowerowych po Parku Leśnym Arkońskim i Puszczy Wkrzańskiej (zob. [[Szlak Puszczy Wkrzańskiej]], {{szlak rowerowy|czerwony}} [[Szlak „Puszcza Wkrzańska”]] i in.). Wokół Jeziora Głębokiego wytyczony jest szlak rowerowo-turystyczny, którego długość wynosi około 5,5 km.
Lasy komunalne leśnictwa Głębokie obejmują swoim zasięgiem teren o powierzchni 1 736,83 ha, w którego skład wchodzą obwody leśne: Arkoński, Głęboki i Kupały<ref>[http://www.szczecin.pl/raport2002/srodowisko/flora-fauna.htm Flora i fauna Szczecina]</ref>. 

Przez osiedle przebiega również [[droga wojewódzka nr 115]]. 
{{Przypisy}}

==Zobacz też==
* [[Podział administracyjny Szczecina]]	 
* [[Głębokie-Pilchowo]]
{{Części miasta}}[[Kategoria:Części miasta]]
[[Kategoria:Etap I 06 Dzielnice]]