Maria Homerska
| Maria Homerska | |||
| aktorka | |||
| |||
| Data urodzenia | 15 lutego 1925 | ||
| Miejsce urodzenia | Warszawa | ||
| Data śmierci | 6 lipca 2010 | ||
| Miejsce śmierci | Legionowo | ||
| Miejsce spoczynku | Cmentarz Powązkowski w Warszawie | ||
Maria Homerska (1925-2010) – aktorka
Życiorys
Maria Homerska z domu Frelich (także Maria Homerska-Pietruska) urodziła się 15 lutego 1925 roku w Warszawie. Zamierzała studiować dziennikarstwo lub matematykę. W czasie okupacji studiowała polonistykę na tajnych kursach w Warszawie. Należała do AK. Podczas powstania warszawskiego była łączniczką w stopniu porucznika. Po upadku powstania została osadzona w obozach jenieckich Sandbostel i Oberlangen. Po wyzwoleniu obozu przez wojska alianckie, w 1946 roku znalazła się w Pierwszej Dywizji Pancernej generała Maczka. Z polskiej gazety dowiedziała się o działającej w Warszawie Szkole Dramatycznej. Po powrocie do kraju wstąpiła do prywatnej szkoły aktorskiej prowadzonej przez Janusza Strachockiego. Studiowała na roku m.in. z Tadeuszem Janczarem, Józefem Nalberczakiem i Ryszardem Pietruskim, który wkrótce został jej meżem.
W 1947 roku za namową Janusza Strachockiego, którego minowano dyrektorem Teatru im. Stefana Jaracza, wyjechała do Olsztyna. Tam zadebiutowała na scenie. Później grała w teatrach Kielc, Szczecina i Białegostoku. Od połowy lat pięćdziesiątych aż do przejścia na emeryturę występowała w Warszawie. Karierę aktorską zakończyła w 1981 roku. Później grała sporadycznie. Oprócz pracy w teatrze przez długie lata była terapeutką w Poradni Zdrowia Psychicznego.
Działała w „Solidarności” oraz w Prymasowskim Społecznym Komitecie Pomocy Rodzinom Więzionych, m.in. przygotowywała paczki dla rodzin internowanych działaczy. Podczas Mszy Świętych za Ojczyznę w kościele św. Stanisława Kostki czytała poezję. Przyjaźniła się z księdzem Jerzym Popiełuszką. Była też redaktorem w wydawnictwie „Michalineum”.
W 1996 roku zamieszkała w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie. W 2002 roku przeniosła się do Domu Pomocy Społecznej „Kombatant” w Legionowie. Mimo złego stanu zdrowia - przez kilka lat leżała w łóżku, bez możliwości poruszania się - wspierała swego niepełnosprawnego wnuka. Finansowo wspomagała ubogie dzieci, przekazywała datki na schroniska dla zwierząt.
Była zamężna z aktorem i reżyserem Ryszardem Pietruskim, z którym miała córkę Magdalenę. Z nieformalnego związku z Aleksandrem Długoszem miała córkę Dorotę.
Zmarła 6 lipca 2010 roku w Legionowie. Została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Teatr
Na scenie zadebiutowała 4 października 1947 roku rolą Diany w Fantazym Juliusza Słowackiego w Teatrze Miejskim im. Stefana Jaracza w Olsztynie. W latach 1948-1950 występowała w Teatrze im. Żeromskiego w Kielcach. Tu w 1949 roku stworzyła wybitną kreację Kateriny w Burzy A. Ostrowskiego w reżyserii Hugona Morycińskiego. Od tego momentu jej nazwisko stało się znane wśród miłośników teatru w Polsce. Krótko grała w Teatrze Dzieci Warszawy (1950).
W 1951 roku została aktorką Państwowego Teatru Polskiego, a później Państwowych Teatrów Dramatycznych w Szczecinie. Tu stworzyła interesujące kreacje - Wiolę w Wieczorze trzech króli W. Shakespeare'a w reżyserii Wiktora Biegańskiego, Bertę w Świerszczu za kominem K. Dickensa w reżyserii Aleksandra Fogla oraz Elizę w Pigmalionie G.B. Shawa w reżyserii Mariana Godlewskiego.
Od 1953 do 1955 roku występowała w Teatrze im. Węgierki w Białymstoku. W 1953 roku gościnnie wystąpiła w warszawskim Teatrze Polskim w roli Amelii w Horsztyńskim J. Słowackiego w reżyserii Edmunda Wiercińskiego. Ta rola zapoczątkowała jej dwudziestoletnią współpracę z tym teatrem (1955-1975). Tu zagrała m.in. Polę w Rozbitkach J. Blizińskiego (reż. Karol Borowski), Elżbietę, królową Anglii w Czarnej Damie z sonetów G.B. Shawa (reż. Zbigniew Stok), Elwirę w Don Juanie Moliera (reż. Bohdan Korzeniewski), Helenę w Chłopcu latającym J. Szaniawskiego (reż. Jan Kreczmar), Mirrinę w Obronie Ksantypy Morstina (reż. Władysław Hańcza), i Księżnę Olivarez w Don Carlosie F. Schillera oraz Katarzynę Stenbock w Eryku XIV Strindberga (reż. Zygmunt Hübner). W latach 1975-1981 grała w Teatrze na Woli. Ze sceną pożegnała się grając hrabinę Respektową w Fantazym Juliusza Słowackiego.
Obdarzona niebagatelną urodą, elegancją i świetną dykcją, często była obsadzana w rolach kostiumowych, arystokratek i dam z wyższych sfer - królowych, księżnych, hrabin. Grała u boku wybitnych aktorów - Tadeusza Łomnickiego, Andrzeja Łapickiego, Igora Śmiałowskiego, Mariusza Dmochowskiego, Henryka Bąka.
Role w Szczecinie
| Tytuł | Autor | Reżyseria | Postać | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|
| Wesele Figara | Pierre de Beaumarchais | Edmund Kron | Zuzanna | Państwowy Teatr Polski | 30 marca 1951 |
| Panna Maliczewska | Gabriela Zapolska | Marian Godlewski | Maliczewska | Państwowy Teatr Polski | 7 września 1951 |
| Wieczór Trzech Króli | William Shakespeare | Wiktor Biegański | Wiola | Państwowy Teatr Polski | 5 października 1951 |
| Świerszcz za kominem | Karol Dickens | Aleksander Fogiel | Berta | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 21 marca 1952 |
| Pygmalion | George Bernard Shaw | Marian Godlewski | Eliza | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 3 września 1952 |
Film
W filmie zadebiutowała rolą Niezabudki, dubbingując Barbarę Luddy w animowanej bajce Śpiąca królewna (1959). Po raz pierwszy na ekranie wystąpiła w roli Karoliny w nowelowym filmie Spóźnieni przechodnie (1962 - nowela: Krąg istnienia) w reż. Andrzeja Łapickiego.
Zagrała w około 20 filmach, m.in. Głosie z tamtego świata (1962), Samym pośród miasta (1965), Tabliczce marzenia (1968), Nocach i dniach (1977), Gdziekolwiek jesteś, panie prezydencie... (1978). Występowała także w filmach i serialach telewizyjnych, m.in. Klubie szachistów (1967), Zbrodni lorda Artura Savile'a (1968), Wakacjach z duchami (1970), Myszy (1979).
Do jej najlepszych i najbardziej cenionych ról zalicza się Krystynę Eberhardynę, żonę Augusta II Mocnego, w filmie i w serialu Hrabina Cosel (1968) w reż. Jerzego Antczaka, żonę profesora Zygadlewicza w Polskich drogach (1976) w reż. Janusza Morgensterna, hrabinę Eleonorę Czyńską w Znachorze (1981) w reż. Jerzego Hoffmana, Elizę Hoffman („Pani od pająków”) w serialu 07 zgłoś się (1981) w reż. Krzysztofa Szmagiera.
Stworzyła wiele znakomitych kreacji w dubbingu m.in. Alice Aisgill (Simone Signoret) w Miejscu na górze (1959), Ingę Dyson (Anne Bancroft) w Wątłej nici (1965), Ciotkę Polly (Jane Wyman) w Pollyannie (1968) oraz Lollię Paulinę (Isabel Dean) w serialu telewizyjnym Ja, Klaudiusz (1976).
W 1964 roku zagrała Marię Marecką, żonę głównego bohatera w społeczno-obyczajowym dramacie Rachunek sumienia, którego akcja rozgrywa się w powojennym Szczecinie. Film zrealizowany przez Juliana Dziedzinę był adaptacją powieści Ryszarda Liskowackiego Dzień siódmy i znowu pierwszy.
W filmie Rachunek sumienia (1964)
Spotkanie z twórcami filmu Rachunek sumienia w Klubie „13 Muz" w Szczecinie. Od lewej: Władysław Głąbik, Aleksander Sewruk, Maria Homerska. Z tyłu: prowadzący spotkanie Andrzej Androchowicz
Radio i Telewizja
Współpracowała z Teatrem Polskiego Radia. Od połowy lat sześćdziesiątych związana była także z Teatrem Telewizji. Zagrała m.in. Enonę w Fedrze J. Racine'a (reż. Maryna Broniewska), Żonę w Szczenięciu wilkołaka T. Lubkiewicz-Urbanowicz (reż. Tadeusz Aleksandrowicz), Mammeę w Irydionie Z. Krasińskiego (reż. Jan Englert), Królową matkę w Becketcie, czyli honorze Boga J. Anouilha (reż. Grzegorz Warchoł).
Odznaczenia
- Krzyż Walecznych
- Krzyż AK
- Warszawski Krzyż Powstańczy
- War Medal (Anglia)
- 1966 – Zasłużony Działacz Kultury
- 1977 – Zasłużony dla Teatru Polskiego w Warszawie
Bibliografia
- (j), Maria Homerska, „Kurier Szczeciński” 1952 nr 292, s. 3
- Gabriel Michalik, Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2011
- Witold Sadowy, Pożegnania. Maria Homerska, „Biuletyn Informacyjny ZASP” 2010 nr 17
- Teatry Dramatyczne w Szczecinie 1945-1965 (pod red. Danuty Piotrowskiej), Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW Prasa, Poznań 1965
Inne źródła
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
- Strona internetowa PWSFTviT w Łodzi
