Marian Syganiec
Marian Syganiec (1925-1967) – dziennikarz radiowy i telewizyjny, pierwszy kierownik programowy Doświadczalnego Ośrodka Telewizyjnego w Szczecinie
Życiorys
Marian Syganiec urodził się 5 stycznia 1925 roku we Lwowie. Był synem przedwojennego oficera zawodowego w stopniu majora. Podczas wojny walczył w szeregach Armii Czerwonej (1944). Później wstąpił do Wojska Polskiego, w którym służył do marca 1947 roku jako sekretarz Zarządu Polityczno-Wychowawczego w stopniu podporucznika. Po zdaniu spóźnionej matury ukończył Centralną Szkołę Dziennikarstwa KC PZPR w Warszawie.
Od 1947 roku związany ze Szczecinem. Jako członek PPR pracował w Wojewódzkim Urzędzie Informacji i Propagandy. Później został dziennikarzem Rozgłośni Radiowej (od 1 maja 1947). Był członkiem, a potem II sekretarzem POP w PR. W latach stalinowskich usunięty z Egzekutywy POP jako „człowiek o nieskrystalizowanym światopoglądzie, nie mający nic wspólnego z klasą robotniczą”. Współtworzył Doświadczalny Ośrodek Telewizyjny, którym kierował w latach 1959-1964. Współpracował z Akademickim Teatrzykiem Satyrycznym „Skrzat”. W „Głosie Szczecińskim” publikował reportaże. Był także autorem tekstów piosenek o Szczecinie.
W 1964 roku został przeniesiony służbowo do Krakowa, gdzie objął stanowisko redaktora naczelnego tamtejszego Ośrodka Telewizyjnego.
Zmarł 23 marca 1967 w Krakowie po długiej i ciężkiej chorobie. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kw. LXVIII-17-14).
Polskie Radio
W Polskim Radiu Szczecin od 1947 roku. Był reporterem, inspektorem audycji, p.o. kierownikiem Zespołu Informacji Terenowych, kierownikiem Redakcji Audycji Społecznych, kierownikiem Redakcji Publicystyczno-Informacyjnej, kierownikiem Działu Artystycznego, reżyserem. Zajmował się problematyką młodzieżową, kulturalną i morską. Pisał słuchowiska i opowiadania. Był autorem licznych reportaży poświęconych ludziom morza. Przez pewien czas jako przedstawiciel Radia pływał na statku-bazie s/s „Fryderyk Chopin” (1956).
Wybrane audycje
- 1948 – Szczeciński Dom Towarowy (28 kwietnia)
- 1948 – Święto szczecińskiego milicjanta (10 maja) - współaut. J. Gajdzińska
- 1948 – Trzechlecie KBW (23 maja)
- 1949 – Manifestacja pokojowa na Jasnych Błoniach (2 października)
- 1949 – Województwo szczecińskie godnie uczci Wielkiego Stalina (12 grudnia) - autorzy: Józef Zieba, Marian Rebelka, Zenon Szymański, oprac. M. Syganiec
- 1950 – Auto Korczagina (2 grudnia) - audycja z cyklu Rozmowy przed mikrofonem
- 1952 – Wiadomości Radiowe Pomorza Zachodniego (6 czerwca) - informacja do audycji o współzawodnictwie pracy w ZNTK w Stargardzie
- 1958 – Rozmowa z Tadeuszem Stoińskim o pierwszej sesji Klubu Publicystów Morskich w Szczecinie (grudzień)
- 1959 – Godziny nocy (24 września)
- 1959 – Twardy orzech (13 grudnia)
- 1959 – Dziesięciolecie Zarządu Portu w Szczecinie (23 grudnia)
- 1960 – Dok dokowi nierówny (19 stycznia)
Reżyseria słuchowisk
- 1955 – Wiersze przyjaciół wiersze poetów rosyjskich i radzieckich (cykl Poezja i muzyka)
- 1957 – Zielone drzwi O. Henry
- 1957 – Gdzie są pieniądze Floyd Mehendai
- 1957 – Sobole, Platynowa dewizka O. Henry
- 1958 – Suita dźwiękowa o karierze pewnego młodego człowieka
- 1958 – Hej chłopcy, morze ma barwę zieloną (autor - wspólnie z Mirosławem Chmierewskim)
- 1958 – Smuga cienia Joseph Conrad
Telewizja
W 1959 roku został przeniesiony z Rozgłośni Polskiego Radia do nowo tworzonego Doświadczalnego Ośrodka Telewizyjnego przy ul. Tkackiej w Szczecinie. Był jego pierwszym kierownikiem programowym. Pracy w telewizyjnym fachu uczył się podczas dwutygodniowego pobytu w Ośrodku Telewizyjnym w Poznaniu. Po powrocie szkolił kadrę pierwszych pracowników Telewizji Szczecińskiej w pisaniu scenariuszy, w sposobie zachowania się przed kamerą, montowania programu telewizyjnego. W krótkim czasie uruchomił lokalny blok programowy, który jednak ze względu na niewielką liczbę odbiorników telewizyjnych docierał do nielicznych widzów. Jako pierwszy – wzorem niemieckiej telewizji – wprowadził do programu telewizyjnego „dobranockę” Wicek Marynarzyk (1960), w której występował jako Wujek Marian. W okresie kierowania przez niego Ośrodkiem (1959-1964) nadano pierwszy oficjalny program ze studia przy ul. Tkackiej (27 kwietnia 1960), włączono DOT w struktury Komitetu ds. Radia i Telewizji (od 1 stycznia 1961), uruchomiono jednokierunkowe łącze do odbioru programu ogólnopolskiego z Warszawy (lipiec 1961), uruchomiono nadajnik telewizyjny w Kołowie, który umożliwił odbiór programu na obszarze całego województwa (1963).
W styczniu 1961 roku, po przekształceniu DOT w Ośrodek Telewizyjny podlegający Radiokomitetowi, został zastępcą redaktora naczelnego Rozgłośni Polskiego Radia w Szczecinie ds. Telewizji. Wspólnie z Ireneuszem Dulębą stworzył i prowadził cykliczny program Z bocianiego gniazda. Był to pierwszy telewizyjny cykl poświęcony tematyce morskiej, który zrealizowano w szczecińskiej telewizji.
Wybrane programy
- 1962 – Z TV na ty (program cykliczny, nadawany co drugi piątek)
- 1962 – Z bocianiego gniazda (współautor Ireneusz Dulęba - cykliczny program o tematyce morskiej)
Piosenki (wybór)
- Szczeciński tramwaj (muz. Zygmunt Rychter), wyk. Fala
- Walc pożegnania (muz. Walerian Pawłowski), wyk. Trymer
Artykuły w prasie (wybór)
- 1955 – To nie moja sprawa... Szkic obyczajowy, „Życie Kulturalne Wsi” 1955 nr 4, s. 3
- 1956 – U skalistych brzegów Szkocji, „Głos Szczeciński” 1956 nr 170-172
Odznaczenia
- Medal Zwycięstwa i Wolności
- 1946 – Medal Pobiedy (ZSRR)
- Odznaka Grunwaldzka
O Marianie Sygańcu
- (...) Marian Syganiec był pierwszym dziennikarzem z naszego środowiska, który widział prawdziwa telewizję! My nie mieliśmy o niej zielonego pojęcia. Uczył więc nas pisania scenariuszy, montowania programu telewizyjnego, sposobu zachowania przed kamerą. Szkolił spikerów, scenografów i grafików. Było go wszędzie pełno. W niezwykle krótkim czasie uruchomił lokalny blok programowy. Tę pracę traktował jak życiowa przygodę. Pokochał ją i choć przypadek zdarzył, że znalazł się w telewizji - do końca życia pozostał telewizji wierny. Był pierwszym dziennikarzem w Szczecinie, od którego zaczęła się w mieście telewizja. On też był pierwszy, który zaszczepił nam telewizyjnego bakcyla (Andrzej Androchowicz, On był pierwszy... w: 15 lat Ośrodka Telewizyjnego w Szczecinie)
Źródła
Bibliografia
- Andrzej Androchowicz, On był pierwszy... w: 15 lat Ośrodka Telewizyjnego w Szczecinie (praca zbiorowa), Szczecin 1975
- Fikcja czy rzeczywistość? Wybór audycji Polskiego Radia Szczecin z lat 1946-1989 (oprac. Paweł Szulc), IPN, Szczecin 2009
- Zbigniew Jarzębowski, Słuchowiska szczecińskiego radia, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2009
- Paweł Szulc, Zniewolony eter. Polskie Radio Szczecin w latach 1945-1989, IPN, Szczecin 2012
Inne
- Strona internetowa Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej „Pomorze Zachodnie” w Szczecinie
