Andrzej Rozhin
Andrzej Rozhin | |||
aktor, reżyser, dyrektor teatru | |||
| |||
Data urodzenia | 4 maja 1940 | ||
Miejsce urodzenia | Lwów | ||
Andrzej Rozhin (ur. 1940) – aktor, reżyser, dyrektor teatru
Życiorys
Andrzej Rozhin urodził się 4 maja 1940 we Lwowie. Jest synem Mariana Rozhina i Janiny Drechsler. Początkowo studiował na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Studiów jednak nie ukończył. W 1961 roku przeniósł się do Lublina. Z miastem tym związał się na długie lata. W 1961 roku rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Równocześnie zaangażował się jako aktor w Państwowym Teatrze Lalki i Aktora im. H.Ch. Andersena (od 2 stycznia 1961 do 31 sierpnia 1967). W listopadzie 1961 roku przy UMCS założył Akademicki Teatr „Gong 7.30”. Był jego kierownikiem artystycznym, reżyserem, autorem spektakli i aktorem. We wrześniu 1965 roku teatr przyjął nazwę „Gong-2”, stając się wkrótce jednym z najważniejszych polskich teatrów studenckich lat 60. i 70. W 1962 roku zdał egzamin eksternistyczny w Krakowie, uzyskując dyplom aktora zawodowego.
W latach 1964-1966 występował jako aktor i piosenkarz w Kabarecie „Czart” (m.in. z Piotrem Szczepanikiem i Kazimierzem Grześkowiakiem). Współorganizował Festiwal Młodej Kultury – Studencką Wiosnę Teatralną (maj 1965-1974). Imprezą tą, przekształconą w Lubelską Wiosnę Teatralną, kierował w latach 1985-1993.
W 1974 roku, po zakończeniu działalności Teatru „Gong-2”, wyjechał do Gorzowa Wlkp., gdzie objął stanowisko dyrektora naczelnego i artystycznego Teatru im. Juliusza Osterwy. Placówką tą kierował do 1977 roku, a potem ponownie w latach 1983-1984. W latach 1977-1978 prowadził Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie. W latach 1979-1981 był dyrektorem artystycznym Bałtyckiego Teatru Dramatycznego im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie. W 1974 roku reżyserował wybrane widowiska świnoujskiego Festiwalu Artystycznego Młodzieży Akademickiej (FAMA).
We wrześniu 1981 roku przyjechał do Szczecina, gdzie objął stanowisko dyrektora naczelnego i artystycznego Teatru Polskiego. Wprowadził do repertuaru teatru m.in. Łyżki i księżyc Emila Zegadłowicza (reż. Ryszard Major), Alicję w krainie czarów Lewisa Carrolla (reż. Andrzej Strzelecki), Ulisessa Jamesa Joyce'a (reż. Wanda Laskowska). W stanie wojennym wystawił patriotyczne Betleem polskie Lucjana Rydla w reżyserii Henryka Giżyckiego. Zemsta Aleksandra Fredry w jego reżyserii doczekała się ponad 150 przedstawień. Sporym sukcesem cieszyła się także Matka Courage Bertolta Brechta, spektakl który w formie widowiska telewizyjnego został zaprezentowany później przez Telewizję Szczecin na antenie ogólnopolskiej. W czerwcu 1983 roku, podczas prób do spektaklu Sławomira Mrożka Pieszo, został odwołany ze stanowiska przez lokalne władze partyjne. W uzasadnieniu podano prowadzenie „niesłusznej” polityki repertuarowej (Terlecki, Mrożek, Iredyński, Joyce, Rydel). W późniejszych latach do Szczecina powracał kilkakrotnie, reżyserując gościnnie spektakle w Teatrze Współczesnym i w Operze na Zamku.
W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych reżyserował w teatrach warszawskich - Popularnym (sez. 1978/79) i w Narodowym (1984/85).
Od kwietnia 1985 roku związany jest z Teatrem im. Juliusza Osterwy w Lublinie. Od 1993 roku jest jego dyrektorem naczelnym i artystycznym.
Uznawany jest za jednego z czołowych reżyserów polskich. W 1971 roku zdał egzamin reżyserski. W tym samym roku zadebiutował na scenie Teatru Wybrzeże, którym kierował Marek Okopiński, realizując m.in. Kartotekę Tadeusza Różewicza i Lament Michała Choromańskiego. Do chwili obecnej wyreżyserował około 200 spektakli w kraju i za granicą, m.in. na Słowacji (Presov, Zvolen, Bańska Bystrzyca, Spiska Nowa Wieś) i na Węgrzech (Debrecen, Eger, Budapeszt). Uprawia różne gatunki dramatyczne, m.in. komedię i dramat, a także operę i musical, których jest admiratorem. Reżyserował widowiska plenerowe i galowe, m.in. ze świnoujskiego Festiwalu Artystycznego Młodzieży Akademickiej (1970), a także recitale i przedstawienia kabaretowe. Współpracuje również z Teatrem Telewizji i z Polskim Radiem. Jego przedstawienia zdobywały liczne nagrody na festiwalach krajowych i zagranicznych. W 2011 roku obchodził pięćdziesięciolecie pracy artystycznej.
Osobną kartę stanowi jego działalność w Związku Artystów Scen Polskich. Od 1964 roku jest członkiem rzeczywistym SPATiF-ZASP. W latach 1997-1999 był wiceprzewodniczącym Koła Aktorów Niezależnych przy Oddziale Warszawskim ZASP. i Przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego tego oddziału. Jest członkiem Zarządu Sekcji Dramatu ZASP. W latach 2002-2006 był członkiem Zarządu Głównego, a od roku 2007 członkiem Rady Programowej ZASP. Jest inicjatorem i współautorem Raportu o stanie polskiego teatru. Piastuje stanowisko Pełnomocnika Prezesa ZASP ds. tego raportu. Jest pomysłodawcą utworzenia Teatru ZASP oraz organizatorem I Forum Teatr Jutra (kwiecień 2004).
Wspólnie z córką Aleksandrą jest autorem monografii Teatru „Gong-2” pt. Akademicki Teatr „Gong-2”. Spojrzenie w przeszłość (2005). W 2008 roku pod jego redakcją ukazała się okolicznościowa publikacja Artyści sceny polskiej w ZASP 1918-2008. 90 lat Związku Artystów Scen Polskich. Księga jubileuszowa.
Pasjonuje się fotografowaniem.
Żonaty z Izabellą Rozhin z d. Kosedą. Ma dwie córki - Aleksandrę i Klarę.
Teatr (Szczecin)
Tytuł | Autor | Reżyseria | Forma twórczości | Postać | Teatr | Data premiery |
---|---|---|---|---|---|---|
Igraszki z diabłem | Jan Drda | Andrzej Rozhin | reżyseria | Teatr Polski | 18 marca 1982 | |
Zemsta | Aleksander Fredro | Andrzej Rozhin | reżyseria | Teatr Polski | 5 czerwca 1982 | |
Matka Courage | Bertolt Brecht | Andrzej Rozhin | reżyseria, obsada aktorska | Kucharz | Teatr Polski | 13 listopada 1982 |
Ulisses | James Joyce | Wanda Laskowska | obsada aktorska | Sędzia | Teatr Polski | 27 marca 1983 |
Dwie głowy ptaka | Władysław Terlecki | Andrzej Rozhin | reżyseria, obsada aktorska | Strażnik | Teatr Polski | 21 maja 1983 |
Sami, ze wszystkimi | Aleksander Gelman | Andrzej Rozhin | reżyseria | Teatr Współczesny. Sala Prób (Zamek) | 15 lutego 1985 | |
Tosca | Giacomo Puccini | Andrzej Rozhin | reżyseria, scenografia | Opera na Zamku (realizacja plenerowa) | 14 czerwca 2002 | |
Kordian | Juliusz Słowacki | Andrzej Rozhin | inscenizacja, reżyseria, projekcje foto-video | Teatr Polski | 21 września 2002 | |
Mądra | Carl Orff | Andrzej Rozhin | reżyseria | Opera na Zamku | 24 listopada 2005 |
Telewizja
Tytuł sztuki | Autor | Reżyseria | Realizacja telewizyjna | Forma twórczości | Rola | Data premiery |
---|---|---|---|---|---|---|
Matka Courage i jej dzieci | Bertolt Brecht | Andrzej Rozhin | Krzysztof Bobrowski | reżyseria, obsada aktorska | Kucharz | 15 sierpnia 1983 |
Nagrody i wyróżnienia
- 1965 – I nagroda za przedstawienie Twój powszedni morderca w Teatrze Gong w Lublinie na III Festiwalu Kultury Studentów Melpomena 65 w Warszawie
- 1966 – Grand Prix za przedstawienie Pieśni i songi pana Brechta na I Studenckiej Wiośnie Teatralnej
- 1967 – nagroda za reżyserię przedstawienia Elżbieta Bam Daniela Charmsa na IV Łódzkich Spotkaniach Teatralnych
- 1967 – nagroda za reżyserię przedstawienia Elżbieta Bam Daniela Charmsa na II Studenckiej Wiośnie Teatralnej
- 1968 – II nagroda dla przedstawienia Za! Kronika 1917 na Festiwalu Teatrów Studenckich w Krakowie
- 1968 – nagroda za reżyserię przedstawienia Dialog na święto narodzenia Chrystusa Pana A.D. 1647 na III Studenckiej Wiośnie Teatralnej
- 1968 – nagroda za reżyserię przedstawienia Testament Francoisa Villona i za rolę Villona na Festiwalu Artystycznym Młodzieży Akademickiej (FAMA'68) w Świnoujściu
- 1968 – nagroda za reżyserię przedstawienia Testament Francoisa Villona na V Łódzkich Spotkaniach Teatralnych
- 1968 – II nagroda za przedstawienie Elżbieta Bam Daniela Charmsa na XVI Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Uniwersyteckich w Parmie (Włochy)
- 1969 – nagroda za reżyserię przedstawienia Trismus Stanisława Grochowiaka oraz za reżyserię przedstawienia Wietnam ukrzyżowany na IV Festiwalu Kultury Studentów Melpomena 69 w Krakowie
- 1970 – nagroda za reżyserię przedstawienia Każdy na VIII Łódzkich Spotkaniach Teatralnych
- 1970 – nagroda za reżyserię przedstawienia Każdy na VI Lubelskiej Wiośnie Teatralnej
- 1971 – nagroda za scenariusz i reżyserię przedstawienia Spojrzenia Tadeusza Różewicza - przygotowanie do wieczoru autorskiego na VII Lubelskiej Wiośnie Teatralnej
- 1972 – nagroda indywidualna ministra nauki, szkolnictwa wyższego i techniki (III stopnia)
- 1979 – nagroda wojewody koszalińskiego
- 1980 – wyróżnienie tygodnika „Przyjaźń” za reżyserię przedstawienia Sprzężenie zwrotne Aleksandra Gelmana w Teatrze na Woli w Warszawie
- 1987 – nagroda prezydenta miasta Lublina za osiągnięcia artystyczne i organizację Lubelskiej Wiosny Teatralnej
- 1988 – nagroda Wojewódzkiej Rady Narodowej za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury (II stopnia)
- 1989 – nagroda ministra kultury Węgier za przedstawienie Feher hazoszag Tadeusza Różewicza w Teatrze Dramatycznym w Egerze (Węgry)
- 1989 – Nagroda Artystyczna Miasta Lublina za sez. 1988/89
- 1990 – Wojewódzka Nagroda Teatralna
- 2000 – nagroda ASSITEJ dla przedstawienia Scrooge, czyli opowieść wigilijna o duchu w Białostockim Teatrze Lalek
- 2001 – nagroda ASSITEJ dla przedstawienia Niebieski ptak w Teatrze Guliwer w Warszawie
Odznaczenia
- 1965 – Zasłużony dla Kultury Studenckiej
- 1968 – Srebrna Odznaka „Zasłużony dla UMCS”
- 1969 – Zasłużony Działacz Kultury
- 1970 – Za Zasługi dla Ruchu Amatorskiego
- 1970 – Złota Odznaka Zrzeszenia Studentów Polskich
- 1971 – medal „Za Zasługi dla Kultury Studenckiej 1951-1971”
- 1971 – odznaka „XX Lat Zrzeszenia Studentów Polskich”
- 1974 – Złota Odznaka „Zasłużony dla UMCS”
- 1974 – Złota Odznaka im. Janka Krasickiego
- 1974 – medal „Nauka W Służbie Ludu” za zasługi dla UMCS
- 1974 – Medal XX lat UMCS - Zasłużony dla UMCS
- 1975 – Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego za zasługi dla woj. szczecińskiego
- 1976 – Złota Odznaka Honorowa „Za Zasługi dla Województwa Gorzowskiego”
- 1979 – Złota Odznaka Honorowa „Za Zasługi dla Województwa Koszalińskiego”
- 1986 – Srebrna Honorowa Odznaka Zasłużonemu dla Lublina
- 1989 – Złoty Krzyż Zasługi
- 1990 – Złota Odznaka „Zasłużony dla Województwa Lubelskiego”
- 1991 – Złota Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Lublina”
- 2002 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- 2003 – Złota Odznaka FAMA 2003
- 2008 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Bibliografia
- Artyści sceny polskiej w ZASP 1918-2008. 90 lat Związku Artystów Scen Polskich. Księga jubileuszowa (pod red. Andrzeja Rozhina), ZASP, Warszawa 2008
- Encyklopedia Szczecina t. I A-O. (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1999
Inne źródła
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
- Ludzie kultury
- Zasłużony Działacz Kultury
- Ludzie związani z teatrem
- Aktorzy teatrów dramatycznych
- Aktorzy teatrów lalkowych
- Reżyserzy teatralni
- Reżyserzy teatrów dramatycznych
- Dyrektorzy teatrów dramatycznych
- Ludzie związani z telewizją
- Pomeranica - Biografie
- Pomeranica - Aktorzy
- Pomeranica
- Pomeranica - Reżyserzy
- Pomeranica - Teatr
- Pomeranica - Kultura