Artur Młodnicki

Artur Młodnicki
aktor, reżyser
Artur Młodnicki w serialu „Stawka większa niż życie”
Data urodzenia	28 sierpnia 1911
Miejsce urodzenia	Lwów
Data śmierci	16 lipca 1972
Miejsce śmierci	Wrocław
Miejsce spoczynku	Cmentarz na Klecinie we Wrocławiu

Artur Młodnicki (1911-1972) – aktor, reżyser

Życiorys

Artur Karol Młodnicki urodził się 28 sierpnia 1911 roku we Lwowie (według księgi immatrykulacyjnej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie podawany jest także rok 1910). Był synem inżyniera Adama Młodnickiego i Kazimiery z d. Jasińskiej. W 1929 roku ukończył Gimnazjum im. Batorego we Lwowie. Po odbyciu służby wojskowej w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza w rodzinnym Lwowie. Od 1931 roku należał do Polskiej Korporacji Akademickiej Gasconia. Studia kontynuował na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (1932-1933).

Pierwsze kontakty z teatrem nawiązał w czasie studiów, statystując w krakowskim Teatrze im. Słowackiego. W 1933 roku został członkiem zespołu aktorskiego tego teatru. W 1935 roku po rezygnacji Juliusza Osterwy z kierowania teatrem, wyjechał za nim do Warszawy. Tu, po zdaniu eksternistycznego egzaminu aktorskiego w Państwowym Instytucie Sztuk Teatralnych, został zaangażowany do Teatru Marii Ma­lickiej. Ze względu na korzystne warunki zewnętrzne (wysoki, przystojny, reprezentacyjny), najcześciej grywał role amantów. W latach 1936-1938 był aktorem Teatru Polskiego w Poznaniu. Do wybuchu wojny grał w Teatrze Miejskim w Częstochowie. Do najciekawszych ról w okresie przedwojennym zaliczyć można m.in. Świstosa w Kra­kowiakach i Góralach, De Viriena w Historii dwu serc, Kamila w A jednak miłość, Rudomskiego w Ponad śnieg, Witomskiego w Dziewczynie z lasu, Boguckiego w Pannie Maliczewskiej i Teofila w Głupim Jakubie.

W czasie okupacji niemieckiej przebywał we Lwowie. Pracował fizycznie m.in. jako kelner, malarz pokojowy i sprzedawca. Współorganizował konspiracyjne kon­certy i wieczory literackie. W czerwcu 1944 roku wystąpił w roli Męża w sztuce Ich czworo, którą wystawiono na strychu Domu Parafialnego przy ul. Św. Zofii 35. Ponownie w tej samej roli wystąpił 19 sierpnia 1944 roku w spektaklu inaugurującym działalność Polskiego Teatru Dramaty­cznego we Lwowie. Na tej scenie zagrał m.in. Otto Hilmera w Burmistrzu Stylmondu, Boba Benneta w Całym dniu bez kłamstwa, Doktora Bemola w Moja siostra i ja, Wernyhorę w Weselu oraz Zbyszka w Moralności pani Dulskiej.

Pod koniec 1945 roku przeniósł się do Olsztyna, gdzie związał się z Teatrem im. Jaracza. Tu zadebiutował także jako reżyser. Od września 1946 roku występował gościnnie w teatrach Warszawy, Krakowa, Katowic i Wrocławia.

W 1947 roku na zaproszenie Sylwestra Czosnowskiego przyjechał do Szczecina, gdzie został aktorem i reżyserem Komedii Muzycznej (póżniejszy Teatr Polski). Wystawił .m.in. Moralność pani Dulskiej, w której ponownie zagrał Zby­szka, a także Krawca w zamku, z cieszącą się wielkim powodzeniem rolą Artura Lortigana. W 1965 roku gościnnie wystąpił w słuchowisku radiowym Bronisława Słomki Ten, który przyszedł w reż. Juliusza Burskiego, emitowanym przez rozgłośnię PR w Szczecinie.

W drugiej połowie 1948 przeniósł się do Teatru Nowego w Poznaniu, gdzie grał i reżyserował m.in. Porwanie Sabinek z gościnnym występem Józefa Węgrzyna. W latach 1949-1950 związał się z łódzkim Teatrem Osa. Później występował i reżyserował w Warszawie, w Teatrze Syrena (1951) i w Teatrze Domu Wojska Polskiego.

W 1952 roku został zaangażowany przez Wilama Horzycę do Teatrów Dramatycznych we Wrocławiu. Wrocławskim scenom pozostał wierny do końca życia. Tu zagrał ponad połowę ze stu pięćdziesięciu ról, jakie miał w swym dorobku. Grał z po­wodzeniem zarówno role dramatyczne, jak i komediowe. W niektórych sztukach, w różnych latach, tę samą postać kreował wielokrotnie. Także reżyserował. Do najciekawszych wrocławskich kreacji należały: Hrabia Wacław w Mężu i żonie, Gospodarz w We­selu, Karenin w Annie Kareninie, Generał w Policjantach, Osip w Rewizorze, Otello w Otellu, Rotmistrz w Damach i huzarach, Profesor w Inkarno, Mefistofeles w Kor­dianie, Jowialski w Panu Jowialskim, Woź­niak w Kondukcie.

Jako reżyser współpracował gościnnie z innymi sce­nami wrocławskimi (Teatr Młodego Widza, Opera, Operetka Dolnośląska, a także z Teatrem Ziemi Opolskiej w Opolu i Teatrem Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze. Jubileusz czter­dziestolecia pracy artystycznej obchodził na scenie Teatru Polskiego we Wrocławiu (25 marca 1972). Zagrał wówczas Starego Aktora i Karmazyna w Wyzwoleniu.

Był cenionym, choć nie do końca wykorzystanym aktorem filmowym. Na ekranie często wcielał się w postaci ludzi dobrze urodzonych oraz wojskowych wysokich szarż. Zagrał m.in. niemieckich oficerów w Zakazanych piosenkach i w Ostatnim etapie, Konferansjera Kotowicza w Popiele i diamencie, Pułkownika w Lotnej, Tomasza w Jak być kochaną, Al­bina Niementowskiego w Pamiętniku pani Hanki, Inkwizytora w Rękopisie znalezionym w Saragossie, Marszałka w Lalce. Wystąpił także w popularnych serialach telewizyjnych - Czterech pancernych i psie (Profesor lekarz),Stawce większej niż zycie (Generał vo Boldt, Generał Laner) i w Czarnych chmurach (Szef trupy teatralnej). Brał również udział w licznych słuchowiskach radiowych i w spektaklach Teatru Telewizji.

Przez wiele lat kierował wrocławskim oddziałem ZASP. W 1971 roku otrzymał tytuł honorowego prze­wodniczącego.

Był trzykrotnie żonaty z aktorkami - Ireną Tomaszewską, Zofią Petri i Zdzisławą Zarembianką. Miał dwie córki - aktorkę Iwę i plastyczkę Małgorzatę.

Zmarł 16 lipca 1972 roku we Wrocławiu. Jest pochowany na cmentarzu na Klecinie.

Twórczość teatralna (Szczecin)

Tytuł	Autor	Reżyseria	Forma twórczości	Postać	Teatr	Data premiery
Subretka	Jacques Deval	Zdzisław Karczewski	obsada aktorska		Teatr Komedia Muzyczna	12 kwietnia 1947
Jan	Laszlo Bus-Fekete	Artur Młodnicki	reżyseria, obsada aktorska	Jan	Teatr Komedia Muzyczna	26 kwietnia 1947
Niebieski lis	Franciszek Herczeg	Artur Młodnicki	reżyseria, obsada aktorska	Tibor	Teatr Komedia Muzyczna	10 maja 1947
Moja żona Penelopa	Zdzisław Gozdawa, Wacław Stępień	Artur Młodnicki	reżyseria, obsada aktorska	Hermes	Teatr Komedia Muzyczna	31 maja 1947
Milionerka	George Bernard Shaw	Artur Młodnicki	reżyseria, obsada aktorska	Roland Valetti	Teatr Komedia Muzyczna	19 lipca 1947
Rozdroże miłości	Jerzy Zawieyski	Artur Młodnicki	reżyseria, obsada aktorska	Ksiądz Jan	Teatr Komedia Muzyczna	20 września 1947
Moralność pani Dulskiej	Gabriela Zapolska	Artur Młodnicki	reżyseria, obsada aktorska	Zbyszek	Teatr Komedia Muzyczna	4 października 1947
Dzień bez kłamstwa	James Montgomery	Artur Młodnicki i Zespół	reżyseria		Teatr Polski	22 listopada 1947
Krawiec w zamku	Paul Armont, Leopold Marchand	Artur Młodnicki	reżyseria, inscenizacja i opracowanie tekstu, obsada aktorska	Artur Lortigan	Teatr Polski	6 stycznia 1948
Przyjaciel nadejdzie wieczorem	Jacques Companeez, Yvan Noe	Henryk Lotar	obsada aktorska	Doktor Tiller	Teatr Polski	31 stycznia 1948
Droga do źródeł	Tadeusz Perkitny	Artur Młodnicki	reżyseria		Teatr Polski	20 lutego 1948
Ósma żona Sinobrodego	Alfred Savoir (właść. A. Poznański)	Artur Młodnicki	reżyseria		Teatr Polski	6 marca 1948

Afisze teatralne

• 
• 

Nagrody i wyróżnienia

• 1958 – Nagroda artystyczna m. Wrocławia
• 1960 – nagroda za rolę Gospodarza w Weselu w Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu na I Festiwalu Teatrów Śląska i Opolszczyzny we Wrocławiu
• 1963 – nagroda Wydziału Kultury MRN w Krakowie za rolę Profesora w Inkarno w Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu na IV Festiwalu Polskich Sztuk Wspólczesnych we Wrocławiu
• 1966 – Srebrna Iglica - wyróżnienie w plebiscycie wrocławskiego „Słowa Polskiego”
• 1967 – Brązowa Iglica - wyróżnienie w plebiscycie wrocławskiego „Słowa Polskiego”
• 1968 – nagroda Towarzystwa Miłośników Wrocławia za role Dorna w Czajce i Nieszczęśliwca w Lesie
• 1968 – wyróżnienie (dyplom honorowy) za rolę prof. Nielsena w Punkcie na V Telewizyjnym Festiwalu Teatrów Dramatycznych
• 1970 – Brązowa Iglica - wyróżnienie w plebiscycie wrocławskiego „Słowa Polskiego”

Odznaczenia

• 1967 – Złoty Krzyż Zasługi

Ciekawostki

• Jego imię nosi jedna z wrocławskich ulic

Źródła

Bibliografia

• Teatry Dramatyczne w Szczecinie 1945-1965 (pod red. Danuty Piotrowskiej), Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW Prasa, Poznań 1965

Inne

• Strona internetowa Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
• Strona internetowa PWSFTviT w Łodzi

Autor opracowania: Andrzej Androchowicz