Bogdan Dopierała

prof. dr hab. Bogdan Dopierała
historyk, pedagog, publicysta
Data urodzenia	2 stycznia 1922
Miejsce urodzenia	Toruń
Data śmierci	10 października 1991
Miejsce śmierci	Szczecin
Miejsce spoczynku	Cmentarz Centralny w Szczecinie (kw. 444E-4-1)
Lokalizacja grobu	zobacz na mapie

Bogdan Dopierała (1922-1991) – historyk, pedagog, publicysta

Życiorys

Bogdan Dopierała urodził się 2 stycznia 1922 roku w Toruniu. W latach 1953-1957 studiował na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Był samodzielnym pracownikiem naukowo-badawczym, a potem kierownikiem pracowni, w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk. W 1961 roku uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych. Pracę habilitacyjną przedstawił i obronił w 1967 roku. W kwietniu 1981 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego.

Od lat sześćdziesiątych związany ze szkolnictwem wyższym Szczecina. W roku akademickim 1968/1969 współorganizował Wydział Humanistyczny Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Szczecinie. Był jego pierwszym dziekanem (1968-1969). Należał do inicjatorów powołania do życia Uniwersytetu Szczecińskiego. W 1985 roku został powołany na stanowisko kierownika Zakładu Badań Niemcoznawczych w Instytucie Nauk Politycznych US. Prowadził seminaria ze studentami. Był promotorem wielu dysertacji doktorskich. Zajmował się najnowszymi dziejami Polski i Pomorza Zachodniego, ze szczególnym uwzględnieniem okresu międzywojennego. Specjalizował się również w tematyce niemieckiej i wzajemnych relacjach pomiędzy Polską a Niemcami.

Jako konsultant historyczny brał udział w programach telewizyjnych. Dla rozgłośni PR w Szczecinie przygotowywał felietony, m.in. Historia a współczesność (1971). Współpracował z licznymi lokalnymi pismami, m.in. miesięcznikiem społeczno-kulturalnym „Ziemia i Morze” (od 1956). We wrześniu 1959 roku dołączył do kolegium redakcyjnego miesięcznika „Szczecin”. Zasiadał w Radzie Programowej almanachu społeczno-kulturalnego „Morze i Ziemia”.

Był członkiem wielu organizacji i stowarzyszeń naukowych, m.in. Rady Naukowej Instytutu Historii PAN (1968-1974), Komitetu Nauk Historycznych PAN (od 1968), Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego, w którym przez pewien czas piastował funkcję przewodniczącego Wydziału Nauk Społecznych.

Zmarł 10 października 1991 roku w Szczecinie. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym (kw. 444E-4-1).

Ważniejsze publikacje

Od lewej: Ryszard Liskowacki, prof. Bogdan Dopierała i Andrzej Androchowicz podczas realizacji telewizyjnego bloku programowego poświęconego 37 rocznicy wyzwolenia Szczecina (w cyklu „Szczecin na antenie Dwójki” - 26 kwietnia 1982)

• 1958 – Der Einfluß der Oktoberrevolution auf Pommern [w:] Die Oktoberrevolution und Deutschland. Referate und Diskussion zum Thema: der Einfluß der großen sozialistischen Oktoberrevolution auf Deutschland (praca zbiorowa pod red. Alberta Schreinera), Akademie-Verlag, Berlin
• 1959 – Ekonomiczne i demograficzne problemy Pomorza Zachodniego w świetle niemieckich materiałów źródłowych z lat 1926-1932, Instytut Zachodni, Poznań (seria: Materiały do dziejów nowożytnych Ziem Zachodnich, z. 4
• 1959 – Wirtschaftliche und völkische Probleme Pommerns nach deutschen Quellen aus den Jahren 1926 - 1932, Poznań (seria: Materiały do dziejów nowożytnych ziem zachodnich, 4)
• 1960 – Ostflucht na Pomorzu Zachodnim i jego ekonomiczne oraz społeczne podłoże [w:] Pomorze Zachodnie - nasza ziemia ojczysta
• 1960 – Tendencje rozwojowe portu szczecińskiego i szczecińskiej żeglugi w dwudziestoleciu międzywojennym
• 1963 – Konfrontacje i przypomnienia. Szkice z dziejów upadku niemczyzny na Pomorzu Zachodnim, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
• 1963 – Kryzys gospodarki morskiej Szczecina w latach 1919-1939. Studia z dziejów portu szczecińskiego na tle niemieckiej i polskiej polityki morskiej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
• 1965 – Polska Partia Robotnicza na Pomorzu Zachodnim. Studia i materiały (redakcja), Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
• 1966 – Beck a sprawa Gdańska 1930-1945 [w:] Najnowsze Dzieje Polski. Materiały i Studia 1914-1939
• 1967 – Gdańska polityka Józefa Becka, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
• 1967 – Walka klasy robotniczej prowincji zachodnio-pomorskiej o wyzwolenie społeczne w okresie wzniesienia fali rewolucyjnej (jesień 1917 - jesień 1920) cz. 1, Szkoła Nauk Społeczno-Ekonomicznych przy KW PZPR, Szczecin
• 1967 – Wokół koncepcji polskiej polityki morskiej (1930-1939), Polska Akademia Nauk, Warszawa
• 1969 – Z dziejów ziemi stargardzkiej (redakcja), Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
• 1970 – Główne problemy polityki morskiej II Rzeczypospolitej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
• 1970 – Polskie losy Pomorza Zachodniego, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
• 1972 – Cedynia, tysiąclecie zwycięstwa (współautorzy Eugeniusz Macijewicz, Wojciech Myślenicki, Władysław Filipowiak), Szczecińskie Towarzystwo Kultury, Szczecin
• 1975 – Port szczeciński w dwudziestoleciu międzywojennym [w:] Port szczeciński. Dzieje i rozwój do 1970 roku (pod red. Bronisława Dziedziula), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa - Poznań
• 1975 – Stocznia Szczecińska im. Adolfa Warskiego. Studium monograficzne (praca zbiorowa pod red. Tadeusza Madeja), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Poznań (serie: Prace Instytutu Zachodnio-Pomorskiego t. 68; Sekcja Ekonomiczna - Instytut Zachodniopomorski w Szczecinie z. 11)
• 1976 – Zarys dziejów Odry [w:] Odra i Nadodrze
• 1977 – A guide to Szczecin and environs (współautorzy Czesław Piskorski, Krystyna Kozłowska), Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa
• 1977 – Rys historyczny polskiego Wybrzeża Bałtyku (rozdział) [w:] Lech Krzyżanowski, Czesław Piskorski, Polskie wybrzeże Bałtyku, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa
• 1977 – Szczecin i okolice. Przewodnik (współautor Czesław Piskorski), Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa (wyd. 2 popr. i uzup.)
• 1978 – Wokół polityki morskiej Drugiej Rzeczypospolitej. Studia historyczne, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
• 1980 – Miejsce Pomorza Zachodniego w dziejach ziem polskich (rozdział) [w:] Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie. Mały przewodnik, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa

Okładki wybranych publikacji

• 

  (1967)

• 

  (1978)

Ważniejsze artykuły

• 1956 – Na tropach przyjaźni polsko-niemieckiej, „Ziemia i Morze” 1956 nr 20, s. 6
• 1956 – „Pomorze w zgliszczach”, „Ziemia i Morze” 1956 nr 22, s. 1-2 i 7
• 1956 – Nareszcie!, „Ziemia i Morze” 1956 nr 24, s. 3 i 7
• 1956 – O niezakłamany obraz naszej przeszłości, „Ziemia i Morze” 1956 nr 31-32, s. 2 i 9
• 1957 – Czy w latach dwudziestolecia międzywojennego istniała na Pomorzu Zachodnim kwestia polska?, „Szczecin” 1957 nr 1
• 1957 – Skandal, któremu musimy zapobiec, „Ziemia i Morze” 1957 nr 9, s. 6
• 1957 – Szczecin nie będzie czekał na Godota, „Ziemia i Morze” 1957 nr 12, s. 3 i 5
• 1957 – Rehabilitować Kaszubów - czy rehabilitować się przed Kaszubami?, „Ziemia i Morze” 1957 nr 19, s. 1 i 6
• 1957 – Koszty pewnych błędów, „Ziemia i Morze” 1957 nr 24-25, s. 2
• 1958 – Polscy robotnicy sezonowi na Pomorzu zachodnim w dwudziestoleciu międzywojennym, „Szczecin” 1958 nr 1/2
• 1958 – Z dziejów przemysłu stoczniowego w Szczecinie (redakcja), „Szczecin” 1958 nr 1/2
• 1959 – Z dziejów przemysłu i portu szczecińskiego w XX-leciu międzywojennym, „Szczecin” 1959 nr
• 1960 – Dwudziestolecie międzywojenne. Powiązania Szczecina z Czechosłowacją, „Kurier Szczeciński” 1960 nr 211, s. 2
• 1960 – „Wulkan” mógł być czeski. Z badań nad gospodarczymi związkami Szczecina z Czechosłowacją, „Kurier Szczeciński” 1960 nr 213, s. 3
• 1960 – Tendencje rozwoju portu szczecińskiego i szczecińskiej żeglugi w dwudziestoleciu międzywojennym (1919-1939), „Roczniki dziejów społecznych i gospodarczych” 1960 t. 22, s. 53-107
• 1960 – Škody płyną po Bałtyku, „7-my Głos Tygodnia” 1960 nr 39, s. 3
• 1961 – Z dziejów powiązań portu szczecińskiego z Polską w latach 1919-1928, „Szczecin” 1961 nr 9/10
• 1963 – Polska polityka morska a kraje naddunajskie w latach 1919-1932, „Przegląd Zachodni” nr 2
• 1963 – Książka o szczecińskim porcie („Kurier” rozmawia z dr B. Dopierałą, kierownikiem szczecińskiej pracowni Zakładu Historii Pomorza PAN), „Kurier Szczeciński” 1963 nr 301
• 1968 – Polacy na Pomorzu Zachodnim w latach 1918-1945, „Przegląd Zachodniopomorski” 1968 nr 4
• 1970 – Powrót na Pomorze, „Polityka” 1970 nr 12, s. 1, 10-11
• 1984 – Wokół krytycznego nurtu „fali pruskiej” w Niemczech, „Dzieje Najnowsze” nr 1
• 1986 – Tradycje związków Szczecina z resztą ziem polskich (967-1945), „Kronika Miasta Szczecina 1984”, s. 17-36
• 1990 – Wokół miejsca i roli Szczecina w polityce II Rzeczypospolitej w latach 1919-1928, „Kronika Miasta Szczecina1988”, s. 11-20

Ważniejsze odczyty i prelekcje

• 1960 – Powiązania Szczecina z Czechosłowacją w 10-leciu międzywojennym, Klub „13 Muz” (w ramach wieczoru polsko-czeskiego)
• 1965 – Szczecin w polskiej polityce morskiej dwudziestolecia międzywojennego, siedziba Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego przy ul. Wielkopolskiej 19
• 1970 – Działania militarne i ich znaczenie ( z cyklu: O co walczył żołnierz Polski Ludowej pod Kołobrzegiem i Siekierkami), Klub MPiK przy al. Wojska Polskiego 2

Nagrody i wyróżnienia

• 1960 – nagroda III stopnia (7,5 tys. zł) Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie za działalność naukową w dziedzinie historii
• 1967 – nagroda tygodnika „Polityka”
• 1970 – nagroda zespołowa Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie za upowszechnianie kultury dla zespołu historyków Instytutu Zachodniopomorskiego (Tadeusz Białecki, Bogdan Dopierała, Kazimierz Golczewski, Henryk Lesiński)
• 1985 – I nagroda (ex aeqo z dr. Kazimierzem Kozłowskim) w konkursie „Twórcy nauki i kultury na czterdziestolecie polskiego Szczecina” w kategorii prac naukowych i popularno-naukowych

Odznaczenia

• 1975 – Medal 30-lecia Polski Ludowej

Bibliografia

• Wybitni szczecinianie. Katalog wystawy ze zbiorów Książnicy Szczecińskiej (pod red. Elżbiety Mindy, Aleksandry Solarskiej, Barbary Sztark), Książnica Szczecińska, Szczecin 1993

Autor opracowania: Andrzej Androchowicz