Britta Wuttke
| Britta Wuttke | |||
| pisarka, tłumaczka, lekarka | |||
| |||
| Data urodzenia | 30 marca 1940 | ||
| Miejsce urodzenia | Miedzyzdroje | ||
| Narodowość | niemiecka | ||
Britta Wuttke (ur. 1940) – pisarka, tłumaczka, lekarka, animatorka kultury
Życiorys
Britta Wuttke urodziła się 30 marca 1940 roku w Międzyzdrojach (niem. Misdroy) w rodzinie niemieckiej (właściwie urodziła się w klinice w Świnoujściu, i dopiero po kilku dniach została przewieziona do Międzyzdrojów).
W lutym 1945 roku wraz z matką wyjechała do Meklemburgii, i tam zamieszkała u dalszej rodziny. Pod koniec maja 1945 roku matka podjęła decyzję o powrocie do Międzyzdrojów, które po zakończeniu II wojny światowej przyznano Polsce. W czerwcu na piechotę przez Wolgast i Lubin (niem. Lebbin) powróciły do rodzinnego domu. W Międzyzdrojach uczęszczała do szkoły podstawowej, a później do liceum ogólnokształcącego w Świnoujściu. Podjęła studia na Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. Po zrobieniu specjalizacji z zakresu neuropatologii wyjechała na praktykę lekarską do Szwajcarii, a potem do NRD. Po powrocie do kraju pracowała naukowo w Centrum Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej w Mińsku Mazowieckim. Po rezygnacji z kariery naukowej powróciła do rodzinnych Międzyzdrojów. Pracowała jako lekarz w szpitalu miejskim w Świnoujściu i w Domu Dziecka w Lubiniu.
W 1975 roku zadebiutowała jako pisarka. W Szczecińskim Konkursie Literackim jej powieść Homunculus z tryptyku została wyróżniona drugą nagrodą. Książka zawierająca elementy biograficzne, ukazywała dramatyczne losy Niemców pozostałych po II wojnie światowej na Pomorzu Zachodnim. Uznany za wydarzenie literackie Homonculus był kilkukrotnie wznawiany i przyniósł autorce pochlebne recenzje oraz liczne nagrody i wyróżnienia. Na podstawie powieści zrealizowano także monodram Portret z ram wyjęty, który Ewa Wawrzoń zaprezentowała w Teatrze „13 Muz” w marcu 1979 roku.
Pisała także opowiadania, które publikowano m.in. w „Szpilkach”, „Głosie Wielkopolskim” i w „Życiu Literackim”. Eseje zamieszczała w periodyku „Szczecin Pocket”. W trzecim numerze szczecińskiego kwartalnika społeczno-kulturalnego „Morze i Ziemia” miało się ukazać jej obszerne opowiadanie Opowiedział śledzik sowie..., którego akcja rozgrywała się tuż po wojnie w Międzyzdrojach i na wyspie Wolin. Ze względów politycznych do wydania tego numeru jednak nigdy nie doszło, a tzw. „szczotki” z tekstami zostały zniszczone przez cenzurę.
Współtworzyła polsko-niemiecki magazyn literacki „Wir”. Była autorką programów poetyckich i słuchowisk radiowych.
Zajmuje się tłumaczeniami z języka niemieckiego, głównie tekstów medycznych dla Głównej Biblioteki Lekarskiej. Była także tłumaczką i konsultantką językową filmu dokumentalnego Tajemnica skarbca kamieńskiego (1974).
Również maluje. Swoje prace wystawiała m.in. w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie.
W połowie lat siedemdziesiątych była propagatorką otwarcia w Międzyzdrojach Izby Pamięci kompozytora Feliksa Nowowiejskiego, autora opery Legenda Bałtyku, znanej także jako Wineta (mityczny gród kojarzony z Wolinem).
Po ogłoszeniu stanu wojennego w Polsce w grudniu 1981 roku i po spaleniu się rodzinnego domu, willi „Concordia” w Międzyzdrojach w lutym następnego roku, podjęła decyzję o emigracji. Obecnie mieszka w berlińskiej dzielnicy Renickendorf. Od ponad 30 lat zajmuje się akupunkturą, m.in. prowadzi wykłady organizowane przez Niemieckie Stowarzyszenie Lekarzy Akupunktury.
Od 2010 roku jest Honorową Obywatelką Międzyzdrojów.
Radio
| Tytuł słuchowiska | Autor | Reżyseria | Adaptacja radiowa | Wykonawcy | Data pierwszej emisji |
|---|---|---|---|---|---|
| Opowiadanie wigilijne | Przemysław Biesalski (przekład Britta Wuttke) | Agata Bednarz | Tadeusz Zapaśnik | 21 grudnia 1977 | |
| Na klifowym brzegu | wiersze różnych poetów, m.in. Britty Wuttke | Sylwester Woroniecki | Marian Kowalski | Lina Wejgsman | 9 lipca 1983 |
| O cieniu | Britta Wuttke | Sylwester Woroniecki | Anna Januszewska | 3 czerwca 1990 |
Telewizja
| Tytuł sztuki | Scenariusz | Reżyseria | Realizacja telewizyjna | Wykonawcy | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|
| Portret z ram wyjęty | Sylwester Woroniecki na podst. powieści Homunculus z tryptyku Britty Wuttke | Ewa Wawrzoń | Tadeusz Lis | Ewa Wawrzoń | 17 listopada 1982; Poniedziałkowa Scena Teatru Telewizji |
Nagrody i wyróżnienia
- 1976 – II nagroda w konkursie Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie za powieść Homunculus z tryptyku
- 1977 – Nagroda Artystyczna Młodych „Głosu Szczecińskiego”
- 1978 – nagroda „Spojrzeń” za najlepszy debiut literacki (powieść Homunculus z tryptyku)
- 1981 – nagroda specjalna „Głosu Szczecińskiego - Spojrzenia” za reportaż Opowiedział śledzik sowie
O Britcie Wuttke
- (...) Aby nie posługiwać się tłumaczem, bo to długo trwa i szkoda taśmy, poszukiwałem osoby, która poza dobrą znajomością języka niemieckiego potrafi jeszcze sformułować sensowne pytania na zadany temat. Słowem wystąpi w roli zawodowego reportera. Znalazłem. To była Britta Wuttke, Niemka urodzona w Międzyzdrojach, lekarz, absolwentka Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, autorka (to później) głośnej swego czasu powieści „Homunculus z tryptyku” (Wyd. Poznańskie 1977), ukazującej dramatyczny proces wrastania Niemki z urodzenia, w społeczność polską. Britta Wuttke w rozmowie z hrabią von Flemingiem, który był zafascynowany jej znajomością języka niemieckiego, nie zdradziła słowem swego pochodzenia. Po 1980 roku wyjechała na stałe do RFN. Ale to było później. Wtedy, w tę słoneczną niedzielę 14 lipca 1974 roku, stała z mikrofonem przed kamerą, a obok niej dr Hasso hrabia von Fleming, siedemdziesięciopięcioletni, wysoki przystojny mężczyzna, siwy, w świetnej formie, o dużej kulturze pan, słowem prawdziwy hrabia. Stał na tle pałacu, swojej rodowej siedziby. Z Brittą umówiliśmy się, że na wstępie powie kilka zgrabnych zdań usprawiedliwiających nas dlaczego nie przyjechaliśmy na tę rozmowę do Mückmihl. Chodziło mi o to, aby hrabia nie wiedział, że z braku pieniędzy Telewizja Polska nie może wysłać do RFN ekipy filmowej na zdjęcia, nie może tego także zlecić swojemu korespondentowi w tym kraju, bo to kosztowałoby jeszcze drożej. Britta Wuttke zagrała swoją rolę znakomicie. (Andrzej Androchowicz, Tajemnica skarbca kamieńskiego (maszynopis), Szczecin)
Ciekawostki
- Britta Wuttke jest bohaterką dwóch filmów dokumentalnych Pawła Kulika Złodroże (1998) i Sploty jednego warkocza (2012)
- W dniu 7 lutego 2014 roku w Sali im. Zbigniewa Herberta Książnicy Pomorskiej w Szczecinie odbyło się spotkanie z Brittą Wuttke, poprzedzone prezentacją filmu Pawła Kulika Sploty jednego warkocza
Bibliografia
- Zbigniew Jarzębowski,Słuchowiska szczecińskiego radia, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2009
- Literatura na Pomorzu Zachodnim do końca XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny (pod red. Ingi Iwasiów i Erazma Kuźmy, autorki hasła Żywia Karasińska-Fluks i Hanna Niedbał), Kurier-Press, Szczecin 2003
