Cieszyno (powiat łobeski)

Z Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Cieszyno
Nazwa niemiecka Teschendorf
Powiat łobeski
Gmina Węgorzyno
Sołectwo Cieszyno
Strona internetowa miejscowości.

Geolokalizacja: 53.523778,15.468006


Cieszyno (niem. Teschendorf) - wieś sołecka. Owalnica rozbudowana w ulicówkę, o zabudowie zwartej, parterowej. Rozciąga się na przestrzeni ponad 1,5 km z północnego zachodu na południowy wschód, blisko wschodniego brzegu jeziora Woświn, na północ od linii kolejowej Stargard – Gdańsk. Średnia wysokość 89 m n.p.m.

Geografia

Obiekty fizjograficzne

  • Kraśnica (nazwa niemiecka Bonen Berge[1]), wzgórze 113,1 n n.p.m.; na północny zachód od przystanku kolejowego Cieszyno Łobeskie;
  • Plebanka (nazwa niemiecka Papen Berge[2]), wzgórze 117,6 m n.p.m.; 350 m na północ od części wsi zwanej Wydmuchy, leżącej przy drodze do przystanku kolejowego;
  • Belweder (nazwa niemiecka Theater Berge[3]), wzgórze 127,6 m n.p.m.; na północny wschód od wschodniej części wsi.

Przyroda

  • Park dworski, krajobrazowy, z początku XIX wieku, o cechach założenia angielskiego; pomiędzy wsią a jeziorem Woświn, powierzchnia 14 ha. Zachowany starodrzew: dąb szypułkowy o obwodzie 470 cm - pomnik przyrody, liczne dęby szypułkowe, buki, stare świerki porośnięte bluszczem. Park wpisany 10.08.1978 roku na listę obiektów zabytkowych pod nr 817[4].
  • Aleja kasztanowców, prowadząca dawniej bezpośrednio do dworu od strony południowej;
  • Aleja lipowa wzdłuż drogi prowadzącej przez wieś.

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi, która nazywała się Teskendorp pochodzi z roku 1356 [5]. W latach 1257-1260 wieś weszła w posiadanie hrabiego Guncelina von Schwerin, w 1296 roku południowe i północno-wschodnie krańce wsi stanowiły granicę pomiędzy Księstwem Pomorskim a Brandenburgią. Na początku XIV wieku w posiadłościach rodziny von Wedel. W 1866 roku wieś liczyła 137 mieszkańców, było 16 domów mieszkalnych, 23 budynki gospodarcze; folwark – 259 mieszkańców, 23 budynki mieszkalne, 23 budynki gospodarcze. W 1870 roku do szkoły uczęszczało 58 uczniów. Podczas II wojny światowej obóz jeniecki i obóz pracy przymusowej[6].

Samorząd

Wieś jest siedzibą sołectwa Cieszyno

Turystyka

  • Ośrodek Wypoczynkowy "Woświn" nad jeziorem Woświn. 72 miejsca noclegowe w murowanych domkach parterowych, w pokojach 2 - 3 osobowych.
  • Przy przystanku kolejowym Cieszyno Łobeskie początek znakowanego szlaku pieszego koloru zielonego. Prowadzi przez Dłusko - Głowacz do Ińska i dalej do Recza.

Demografia

W roku 2010 liczba mieszkańców wyniosła 236 (120 kobiet i 116 mężczyzn):

  • 16,5% w wieku przedprodukcyjnym
  • 58,5% w wieku produkcyjnym
  • 25,0% w wieku poprodukcyjnym[7].


Liczba ludności na dzień 31 grudnia 2012 - 225 osób[8].

Zabytki

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
  • Kościół filialny Podwyższenia Krzyża Świętego, położony w centrum wsi, w pobliżu skrzyżowania dróg z Chociwla, Trzebawia i Winnik. Zbudowany około 1740 roku, założony na planie prostokąta z pięciobocznie zamkniętym prezbiterium. Przy południowej ścianie wieża na planie kwadratu. Całość konstrukcji ryglowej, dębowej, wypełnionej cegłą. Wieża zwieńczona ostrosłupowym hełmem, ośmiobocznym, zakończona kulą z krzyżem. Wnętrze jednoprzęsłowe. W ołtarzu obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa, po bokach i nad obrazem cenne elementy dawnego, XVIII-wiecznego ołtarza. Przy ścianie południowej umieszczona empora muzyczna, podparta czterema ozdobnie profilowanymi słupami. Na drzwiach oddzielających nawę od wieży, drewniany, barokowy kartusz. Dach kryty blachą. Na cmentarzu przykościelnym drewniana dzwonnica.
Kościół wpisany 10.12.1963 roku do rejestru zabytków pod nr 425[9].
Msze św. w niedziele o godz. 12.15, we wtorki o godz. 17.oo[10].
  • Zabudowania podworskie, gospodarcze (daty na budynkach:1868, 1875, 1889). Dwór klasycystyczny z początku XIX wieku został w 1987 roku rozebrany.
  • Grodzisko wczesnośredniowieczne, X - XII wiek, pierścieniowate o średnicy 50-60 m, majdan wklęsły, obniżony do 2 m, wał wysoki na 3-4 m. W północnym zakolu wału słabo czytelna brama z dojazdową groblą o szerokości do 5 m. Położone na szczycie wzgórza opadającego w kierunku wschodnim, w odległości 350 m na południe od toru kolejowego i 250 m na zachód od dawnej leśniczówki Cieszyno.

Przypisy

  1. ↑ Białecki, Tadeusz. Słownik nazw fizjograficznych Pomorza Zachodniego. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2001, s. 218
  2. ↑ Białecki, Tadeusz. Słownik nazw fizjograficznych Pomorza Zachodniego. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2001, s. 342
  3. ↑ Białecki, Tadeusz. Słownik nazw fizjograficznych Pomorza Zachodniego. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2001, s. 38
  4. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych województwa z wyłączeniem zabytków archeologicznych w powiatach. W: Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie [online]. [Przeglądany 9 maja 2013]. Dostępny w: http://wkz.bip.alfatv.pl/strony/menu/9.dhtml
  5. ↑ Afeltowicz Beata. Nazwy miejscowe byłego powiatu łobeskiego. Szczecin 2013, s. 42
  6. ↑ Kosacki, Jerzy Mirosław, Krzysztoń, Jan. Miasto i Gmina Węgorzyno. Słownik Krajoznawczy. Materiały z inwentaryzacji krajoznawczej woj. szczecińskiego. Szczecin: Regionalna Pracownia Krajoznawcza PTTK, 1991, s. 39-42
  7. ↑ Portret miejscowości statystycznych w gminie Węgorzyno. W: Główny Urząd Statystyczny. Bank Danych Lokalnych [online]. [Przeglądany 9 maja 2013]. Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims
  8. ↑ Dane z Urzędu Gminy Węgorzyno
  9. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych województwa z wyłączeniem zabytków archeologicznych w powiatach. W: Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie [online]. [Przeglądany 9 maja 2013]. Dostępny w: http://wkz.bip.alfatv.pl/strony/menu/9.dhtml
  10. ↑ Cieszyno Kościół filialny. W: Archidiecezja Szczecińsko-Kamieńska [online]. [Przeglądany 9 maja 2013]. Dostępny w: http://kuria.pl/wspolnoty/koscioly/Cieszyno-Kosciol-filialny--_440


Bibliografia

  • Białecki, Tadeusz. Słownik nazw fizjograficznych Pomorza Zachodniego. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2001. ISBN 8372412014
  • Cieszyno Kościół filialny. W: Archidiecezja Szczecińsko-Kamieńska [online]. [Przeglądany 9 maja 2013]. Dostępny w: http://kuria.pl/wspolnoty/koscioly/Cieszyno-Kosciol-filialny--_440
  • Kosacki, Jerzy Mirosław, Krzysztoń, Jan. Miasto i Gmina Węgorzyno. Słownik Krajoznawczy. Materiały z inwentaryzacji krajoznawczej woj. szczecińskiego. Szczecin: Regionalna Pracownia Krajoznawcza PTTK, 1991
  • Portret miejscowości statystycznych w gminie Węgorzyno. W: Główny Urząd Statystyczny. Bank Danych Lokalnych [online]. [Przeglądany 9 maja 2013]. Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims
  • Rejestr zabytków nieruchomych województwa z wyłączeniem zabytków archeologicznych w powiatach. W: Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie [online]. [Przeglądany 9 maja 2013]. Dostępny w: http://wkz.bip.alfatv.pl/strony/menu/9.dhtml



Logo pomeranica.jpg
Autor opracowania: Jan Krzysztoń


Źródło: „http://pomeranica.pl/index.php?title=Cieszyno_(powiat_łobeski)&oldid=176865”