Eustachy Kojałłowicz
| Eustachy Kojałłowicz | |||
| inspicjent, aktor | |||
| |||
| Data urodzenia | 30 listopada 1897 | ||
| Data śmierci | 17 czerwca 1972 | ||
| Miejsce śmierci | Szczecin | ||
| Miejsce spoczynku | Cmentarz Centralny w Szczecinie (kw. 20A-4-3) | ||
| Lokalizacja grobu | zobacz na mapie | ||
Eustachy Kojałłowicz (1897-1972) – inspicjent, aktor
Życiorys
Eustachy Kojałłowicz urodził się 30 listopada 1897 roku. Był synem Józefa i Zuzanny z d. Zakrzewskiej.
Już przed wojną uchodził za jednego z najlepszych i najbardziej cenionych polskich inspicjentów. Blisko przyjaźnił się z Józefem Węgrzynem. Jako aktor zadebiutował w październiku 1925 roku na scenie Teatru Narodowego w Warszawie w roli Szlachcica w Hetmanie Stanisławie Żółkiewskim Kazimierza Brończyka. Do wybuchu wojny zagrał m.in. Fausta w Zaręczynach aktorki Józefa Korzeniowskiego, Klubistę w Wiośnie narodów Adolfa Nowaczyńskiego, Pajewskiego w Młodym lesie Jana Adolfa Hertza. Podczas realizacji Dożywocia Aleksandra Fredry w Teatrze Narodowym poznał debiutującą wówczas na scenie Stanisławę Engelównę (1908-1958), która wkrótce została jego żoną.
Po wojnie związał się z warszawskimi Miejskimi Teatrami Dramatycznymi (Comoedia, Mały, Rozmaitości, Powszechny).
W połowie 1949 roku przyjechał do Szczecina wraz z żoną, która do miasta została zaproszona na gościnne występy przez ówczesnego dyrektora Państwowego Teatru Polskiego, Zbigniewa Sawana. Prawdopodobnie atmosfera teatru, a także zespół składający się z wielu przedwojennych gwiazd teatru i kina (m.in. Maria Malicka, Lidia Wysocka, Gustaw Rasiński, Stanisław Bryliński) spowodowały, że aktorskie małżeństwo pozostało w mieście na stałe. Oboje zamieszkali w kamienicy przy al. Jedności Narodowej (obecnie Aleja Jana Pawła II) 44.
W 1952 roku został inspicjentem i aktorem nowo utworzonych Państwowych Teatrów Dramatycznych. Najczęściej grywał niewielkie role. Często obsadzany był jako lokaj lub służący. W 1965 roku obchodził jubileusz pięćdziesięciolecia pracy artystycznej.
Zmarł 17 czerwca 1972 roku w Szczecinie. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym. W dniu 31 marca 2014 roku odbyła się uroczystość przeniesienia szczątków aktora do grobu jego żony Stanisławy Engelówny (kw. 20A-4-3).
Teatr (Szczecin)
| Tytuł | Autor | Reżyseria | Forma twórczości | Postać | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Bajka | Michaił Swietłow | Zbigniew Sawan | asystent reżysera, obsada aktorska | Hydrotechnik | Państwowy Teatr Polski | 27 października 1949 |
| Obcy cień | Konstanty Simonow | Jan Perz | obsada aktorska | Siemion Nikiticz Sawatiejew | Państwowy Teatr Polski (scena filialna Teatr Współczesny) | 31 maja 1950 |
| Wodewil warszawski | Zdzisław Gozdawa, Wacław Stępień | Jan Perz, Kazimierz Petecki | obsada aktorska | Wieczorek | Państwowy Teatr Polski | 3 września 1950 |
| Śluby panieńskie | Aleksander Fredro | Stefan Wroncki | asystent reżysera | Państwowy Teatr Polski (scena filialna Teatr Współczesny) | 31 grudnia 1950 | |
| Wesele Figara | Pierre de Beaumarchais | Edmund Kron | obsada aktorska | Bazyli | Państwowy Teatr Polski | 30 marca 1951 |
| Wieczór Trzech Króli | William Shakespeare | Wiktor Biegański | obsada aktorska | Kapitan | Państwowy Teatr Polski | 5 października 1951 |
| Don Carlos | Fryderyk Schiller | Emil Chaberski | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 16 maja 1953 | |
| Pan Teodor Zrzęda | Carlo Goldoni | Bronisław Kassowski | obsada aktorska | Dezyderiusz | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 28 czerwca 1953 |
| Profesja pani Warren | George Bernard Shaw | Emil Chaberski | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 7 kwietnia 1955 | |
| Grube ryby | Michał Bałucki | Marian Godlewski | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 21 października 1955 | |
| Henryk VI na łowach | Wojciech Bogusławski | Ludwik Benoit | inspicjent, obsada aktorska | Żołnierz II | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 18 lutego 1956 |
| Cyd | Piotr Corneille/Stanisław Wyspiański | Aleksander Rodziewicz | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 20 grudnia 1957 | |
| Cezar i Kleopatra | George Bernard Shaw | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Kapłan | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 17 kwietnia 1958 |
| Geniusz i szaleństwo | Aleksander Dumas | Jan Maciejowski | inspicjent, obsada aktorska | Służący | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 28 czerwca 1958 |
| Miłość | Pavel Kohout | Jan Maciejowski | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 18 grudnia 1958 | |
| Konik Garbusek | Piotr Jerszow | Nina Burska | obsada aktorska | Ochmistrz II | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 18 lutego 1959 |
| Maskarada | Michał Lermontow | Henryk Lotar | inspicjent, obsada aktorska | Lokaj | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 10 marca 1959 |
| Madame Sans-Gene | Antoni Marianowicz, Janusz Minkiewicz | Henryk Lotar | obsada aktorska | Lokaj | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 3 czerwca 1959 |
| Szklanka wody | Eugene Scribe | Aleksander Rodziewicz | obsada aktorska | Thompson | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 27 lipca 1959 |
| Romeo i Julia | William Shakespeare | Artur Kwiatkowski | obsada aktorska | Aptekarz | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 19 stycznia 1960 |
| Zemsta | Aleksander Fredro | Józef Gruda | prowadzenie przedstawienia, obsada aktorska | Perełka, kuchmistrz | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 7 grudnia 1960 |
| Wielki bluff | Juliusz Głowacki | Aleksander Rodziewicz | obsada aktorska | Samuel Smangle | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 16 lutego 1961 |
| Obrona Ksantypy | Ludwik Hieronim Morstin | Aleksander Rodziewicz | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 7 listopada 1961 | |
| Odwety | Leon Kruczkowski | Aleksander Rodziewicz | obsada aktorska, inspicjent | „Roman” | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 3 lutego 1962 |
| Czy to jest miłość | Zofia Bystrzycka | Aleksander Rodziewicz | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 11 września 1962 | |
| Gra i rzeczywistość (Miłość aktorów) | Tito Strozzi | Ryszard Sobolewski | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 5 stycznia 1963 | |
| Hamlet | William Shakespeare | Aleksander Rodziewicz | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 19 kwietnia 1963 | |
| Koledzy | Wasilij Aksionow, Jurij Stabawoj | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Zielenin, ojciec | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 6 listopada 1963 |
| Policjanci | Sławomir Mrożek | Jan Maciejowski | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 4 listopada 1964 | |
| Przygody dobrego wojaka Szwejka | Jaroslav Hašek | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Kamerdyner | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 20 grudnia 1964 |
| Matka Courage i jej dzieci | Bertolt Brecht | Zbigniew Mak | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 20 marca 1965 | |
| Dziady | Adam Mickiewicz | Jan Maciejowski | inspicjent, obsada aktorska | Lokaj | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 12 marca 1966 |
| Otello | William Shakespeare | Jan Maciejowski | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 1 października 1966 | |
| Zbójcy | Friedrich Schiller | Edmund Pietryk | inspicjent, obsada aktorska | Sługa | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 3 grudnia 1966 |
| Przygoda z Vaterlandem | Leon Kruczkowski | Aleksander Rodziewicz | obsada aktorska | Kelner | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 24 maja 1967 |
| Dożywocie | Aleksander Fredro | Janusz Marzec | inspicjent, obsada aktorska | Żyd-handlarz | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 13 października 1967 |
| Gra miłości i przypadku | Pierre Marivaux | Tadeusz Byrski | inspicjent, obsada aktorska | Lokaj | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 17 grudnia 1967 |
| Pan Wokulski | Bolesław Prus | Ewa Kołogórska | inspicjent, obsada aktorska | Lokaj | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 23 lutego 1968 |
| Chwiejna równowaga | Edward Albee | Jan Maciejowski | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 9 czerwca 1968 | |
| Antygona | Sofokles | Marek Okopiński | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 20 września 1968 | |
| Wyzwolenie | Stanisław Wyspiański | Jan Maciejowski | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 14 lutego 1969 | |
| Rzecz listopadowa | Ernest Bryll | Krystyna Skuszanka, Jerzy Krasowski | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 20 kwietnia 1969 | |
| Sonnenbruchowie | Leon Kruczkowski | Józef Gruda | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 12 września 1969 | |
| Wesele | Stanisław Wyspiański | Józef Gruda | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 10 maja 1970 | |
| Hamlet | William Shakespeare | Józef Gruda | inspicjent | Państwowe Teatry Dramatyczne (sala Bogusława Zamku Książąt Pomorskich) | 15 stycznia 1971 |
Telewizja
| Tytuł sztuki / programu | Autor | Reżyseria | Realizacja telewizyjna | Rola | data premiery |
|---|---|---|---|---|---|
| W małym domku | Tadeusz Rittner | Aleksander Rodziewicz | Jan Maciejowski | obsada aktorska | 18 marca 1966 |
Nagrody
- 1969 – nagroda zespołowa Prezydium WRN w Szczecinie z okazji 24 rocznicy wyzwolenia Szczecina dla zespołu PTD (Krystyna Bigelmajer, Halina Swincow, Halina Więcek-Przybyła, Józef Chwiejczak, Bohdan Gierszanin, Roland Głowacki, Bohdan Albert Janiszewski, Hilary Kluczkowski, Eustachy Kojałłowicz, Andrzej Kopiczyński, Jan Maciejowski, Zbigniew Mamont, Marian Nosek, Zdzisław Relski, Andrzej Richter, Czesław Rożnowski, Florian Staniewski, Antoni Szubarczyk, Wacław Ulewicz, Eugeniusz Wałaszek, Marcin Wenzel, Wincenty Wesołowski) – za wkład w upowszechnianie historii walk o wyzwolenie Pomorza Zachodniego przez realizację sztuki Ryszarda Liskowackiego Brzeg
Odznaczenia
- 1965 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
O Eustachym Kojałłowiczu
- (...) Nie mogę w swych wspomnieniach o kolegach pominąć Eustachego Kojałłowicza, zwanego powszechnie „Kojałłą”, naszego nieocenionego inspicjenta, który od pół wieku związany jest swą pracą z teatrem, z tego od dwudziestu w Szczecinie. Inspicjent bowiem to ważna figura w teatrze, to poniekąd zastępca reżysera, ten który daje gong na rozpoczęcie spektaklu i czuwa niezmordowanie za kulisami nad całym zespołem do chwili opuszczenia kurtyny. „Kojałła” przez długie lata pracował w warszawskich Rozmaitościach (dzisiejszy Teatr Narodowy), jest zatem żywą kroniką tego teatru i jego wspaniałych, sławnych aktorów, dysponując nieprzebranym zapasem anegdot z ich życia. (Zofia Ordyńska, To już prawie sto lat..., Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970)
Bibliografia
- (j), Eustachy Kojałłowicz, „Kurier Szczeciński” 1954 nr 115, s. 5
- Teatry Dramatyczne w Szczecinie 1945-1965 (pod red. Danuty Piotrowskiej), Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW Prasa, Poznań 1965
Inne źródła
- Strona internetowa Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
- Programy teatralne Państwowych Teatrów Dramatycznych w Szczecinie
- Fotografie ze zbiorów ZASP w Szczecinie
