Irena Kownas

Z Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl
Skocz do: nawigacja, szukaj
Irena Kownas
aktorka
brak zdjecia
Data urodzenia 9 sierpnia 1937
Miejsce urodzenia Wilno



Irena Kownas (ur. 1937) – aktorka

Życiorys

Irena Kownas urodziła się 9 sierpnia 1937 roku w Wilnie. Jest córką wybitnego botanika i dendrologa, wykładowcy Akademii Rolniczej w Szczecinie, prof. Stefana Kownasa, i Heleny Kownas, oraz siostrą aktora Jerzego Kownasa.

Repatriowana wraz z rodziną do centralnej Polski, na krótko zamieszkała w Toruniu, gdzie jej ojciec podjął pracę w Zakładzie Botaniki Ogólnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Niedługo potem przeniosła się do Szczecina. Tutaj kończyła gimnazjum im. Mieszka I. Po maturze poszła w ślady brata Jerzego, który został aktorem. Studiowała na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. Podczas studiów zagrała Walentową w Karykaturach Jana Augusta Kisielewskiego w reż. Marii Wiercińskiej. Dyplom uzyskała w 1960 roku. Zadebiutowała 21 stycznia 1961 roku w roli Chochlika w Balladynie Juliusza Słowackiego na scenie Teatru Ludowego w Warszawie. Z teatrem tym związała się na kolejne dwa lata. Później występowała w innych teatrach stołecznych: Komedii (1968-1976), Ateneum (1976-1985), Ochoty (1982), Rozmaitości (1986-1991), Powszechnym (1993), Muzycznym Roma (1999), Syrenie (2013). W latach 1963-1966 grała w Teatrze im. Stefana Jaracza w Olsztynie. Do najciekawszych ról z pierwszego okresu należały Licena w Nauczycielu tańców Lope de Vegi, jedna z głównych ról w sztuce Barnasia Dwie miłości kapitana i w sztuce Shakespeare'a Stracone zachody miłości, Małgorzata w Nowym Don Kichocie Aleksandra Fredry, Łasica w sztuce Ben Jansona Volpone, modelka w Królowej przedmieścia Konstantego Krumłowskiego, Lebiedkina w Późnej miłości Aleksandra Ostrowskiego, Waria w Wiśniowym sadzie Antoniego Czechowa, Gobette w Pani prezesowej w opracowaniu Jerzego Jurandota i Dziewczyna uliczna w Celestynie De Rojasa.

Ze szczecińskimi scenami związana od 1966 roku. W latach 1966-1968 była aktorką Państwowych Teatrów Dramatycznych. Już po pierwszych rolach zdobyła sobie popularność i uznanie szczecińskiej publiczności i krytyki. Po kilku latach spędzonych w Warszawie, ponownie grała w Szczecinie. W sez. 1985/86 występowała na scenie Teatru Polskiego.

Jest także popularną odtwórczynią charakterystycznych ról drugoplanowych w filmach. Po raz pierwszy przed kamerą stanęła w roku 1963 na planie filmu Dwa żebra Adama. Wystąpiła w kilkudziesięciu obrazach pełnometrażowych, m.in. w Nocach i dniach (1975), Motylem jestem, czyli romans czterdziestolatka (1976), Człowieku z żelaza (1981), Obywatelu Piszczyku (1988). Grała w serialach telewizyjnych, m.in w Nocach i dniach (1975), Daleko od szosy (1976), Szaleństwie Majki Skowron (1976), Nad Niemnem (1986). Jest również cenioną aktorką dubbingową.

Współpracuje z Polskim Radiem i z Telewizją Polską, w której zadebiutowała tytułową rolą w spektaklu Freja z siedmiu wysp, jednej z głośnych szczecińskich adaptacji prozy Josepha Conrada.

Po 10 latach przerwy w zawodzie aktorskim powróciła na scenę warszawskiego Teatru Syrena.

Dwukrotnie zamężna. Jej obecny mąż (od 1979), Zbigniew Chmielewski, jest komandorem marynarki wojennej.

Role teatralne (Szczecin)

Tytuł Autor Reżyseria Rola Teatr Data premiery
Otello William Shakespeare Jan Maciejowski Bianka, kochanka Kasja Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 1 października 1966
Meteor Friedrich Dürrenmatt Jan Maciejowski Augusta Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 9 grudnia 1966
Niech no tylko zakwitną jabłonie Agnieszka Osiecka Barbara Fijewska Cyganka; Dziewczyna; Krysia Traktorzystka; Pani; Partyzantka; Rebeka; Zdradzona Dziewczyna Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 21 marca 1967
Wiosna 21 Aleksander Sztejn Jan Maciejowski Tata Nieradowa Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 1 czerwca 1967
Dom kobiet Zofia Nałkowska Ewa Kołogórska Joanna Nielewiczowa Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 22 września 1967
Gra miłości i przypadku Pierre Marivaux Tadeusz Byrski Lizetta, pokojówka Sylwii Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 17 grudnia 1967
Freja z Siedmiu Wysp Joseph Conrad Juliusz Burski Freja Teatr Telewizji Szczecin 8 marca 1968
Don Juan Molière Tadeusz Byrski Karolka, dziewczyna wiejska Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 15 marca 1968
Cesarsko-królewski narzeczony Ludwik Askenazy Jan Maciejowski Cecylia z Huśnika Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 4 maja 1968
Sługa Don Kiszota Wojciech Bąk Andrzej May Gospodyni Teatr Polski 7 grudnia 1985
Dziewczynki Ireneusz Iredyński Tadeusz Kijański Katarzyna Teatr Polski 8 marca 1986



Zdjęcia ze spektakli

(fot. Grażyna Wyszomirska)

  • Danuta Chudzianka (Olga), Eugeniusz Wałaszek (Wolfgang Schwitter) i Irena Kownas (Augusta) w Meteorze (1966)

  • Jako Tata Nieradowa w Wiośnie 21 (1967)

  • Jako Joanna Nielewiczowa w Domu kobiet (1967)

  • Irena Kownas (Joanna) i Zofia Ordyńska (Celina) w Domu kobiet (1967)

  • Irena Kownas (Karolka) i Janusz Marzec (Don Juan) w Don Juanie (1968)

  • Jako Cecylia z Huśnika w Cesarsko-królewskim narzeczonym (1968)

  • Andrzej Kopiczyński (Frydolin von der Wanz) i Irena Kownas (Cecylia z Huśnika) w Cesarsko-królewskim narzeczonym (1968)



Słuchowiska radiowe

Tytuł słuchowiska Autor Reżyseria (adaptacja radiowa) Forma twórczości Data pierwszej emisji
Na tym i na tamtym brzegu Ryszard Liskowacki Juliusz Burski obsada aktorska 26 kwietnia 1965
Była już wiosna Czesław Czerniawski Juliusz Burski obsada aktorska 30 kwietnia 1967
Zdarzył się cud Wiesław Rogowski Julia Zyblewska obsada aktorska 23 lipca 1967
Nasza legitymacja Aleksander Błok, Władysław Broniewski, Włodzimierz Majakowski, Stefan Żeromski Jan Maciejowski obsada aktorska 10 listopada 1967
Niezwykła podróż książki z obrazkami Artur Daniel Liskowacki Jan Warenycia, real. Maria Olszewska obsada aktorska 30 kwietnia 2006



Źródła

Bibliografia

  • Zbigniew Jarzębowski, Słuchowiska szczecińskiego radia, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009

Inne



IES64.png
Autor opracowania: Andrzej Androchowicz


Źródło: „http://encyklopedia.szczecin.pl/index.php?title=Irena_Kownas&oldid=188847”