Jadwiga Prolińska

Jadwiga Prolińska
piosenkarka
Data urodzenia	18 kwietnia 1927
Miejsce urodzenia	Winniki k. Lwowa
Data śmierci	23 marca 1984
Miejsce śmierci	Warszawa
Miejsce spoczynku	Stare Powązki (kw. 41-2-16)

Jadwiga Prolińska (1927-1984) – piosenkarka

Życiorys

Jadwiga Prolińska urodziła się 18 kwietnia 1927 roku w Winnikach k. Lwowa (ob. Ukraina). Była córką Józefa Prolińskiego i Eugenii z Andruchowskich. W Stanisławowie ukończyła szkołę średnią.

W 1945 roku wraz z rodziną została repatriowana do Szczecina. Studiowała na Wydziale Chemii Wyższej Szkole Inżynierskiej, równocześnie uczyła się śpiewu u Zofii Tokarzewskiej. Pierwsze kroki na estradzie stawiała w 1950 roku w Szczecinie w koncertach organizowanych przez Państwową Organizację Imprez Artystycznych „Artos”. Recytowała wiersze i brała udział w skeczach. Występowała także w Zespole Żywego Słowa.

W tym samym roku przeniosła się do Warszawy. Tam rok później zdała eksternistyczny egzamin estradowy, uzyskując uprawnienia piosenkarki. Po konkursie zorganizowanym przez „Artos”, w 1952 roku na kilka lat związała się z Teatrem Satyryków (1952-1955), gdzie wylansowała piosenkę A skąd to tak, oparta na rosyjskiej melodii ludowej. Później występowała w Teatrze Satyryków „Syrena” (1955-56) kierowanym przez Kazimierza Rudzkiego, Janusza Warneckiego i Jerzego Jurandota. Szybko stała się gwiazdą tego teatru. Występowała m.in. w programach Ministerstwo satyry, Nic nowego 7 śmiechów głównych, Diabli nadali.

W kolejnych latach śpiewała na estradach całego kraju. Blisko współpracowała z Polskim Radiem. Piosenki w jej wykonaniu oraz płyty gramofonowe cieszyły się znaczną popularnością. Śpiewała także w Czechosłowacji, we Francji, w NRD, gdzie występowała w programach telewizyjnych, oraz w Kanadzie i w USA - głównie dla Polonii. Jako pierwsza w Polsce wprowadziła do repertuaru piosenki oparte na cygańskich i rosyjskich romansach. Te ostatnie przywoziła z koncertów w Związku Radzieckim, gdzie cieszyła się dużą popularnością. Śpiewała m.in. w Baku, Erewaniu, Tbilisi, Doniecku, Charkowie, Dniepropietrowsku, Lwowie, Kiszyniowie. Była admiratorką twórczości Aleksandra Wertyńskiego i Marka Bernesa, którego poznała i z którym się serdecznie zaprzyjaźniła.

Występowała również w telewizji, m.in. w 1970 roku zaśpiewała w programie rozrywkowym Andrzeja Androchowicza i Andrzeja Rokity Zapraszamy na pół czarnej, zrealizowanym w Szczecinie, a także zagrała Olimpię w Damie kameliowej (1958) Aleksandra Dumasa w reż. Adama Hanuszkiewicza. W filmie Wraki (1956) Ewy i Czesława Petelskich wystąpiła w roli piosenkarki Ireny.

Obdarzona interesującym głosem, dużą muzykalnością oraz świetnymi warunkami zewnętrznymi (urodą przypominała Cygankę) była jedną z najpopularniejszych polskich piosenkarek przełomu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Występowała i nagrywała płyty m.in. z orkiestrami Jana Cajmera, Zygmunta Karasińskiego, Waldemara Kazaneckiego, Józefa Mazurkiewicza, Bogusława Klimczuka, Jerzego Abratowskiego. Jej najsłynniejszym szlagierem stał się walczyk Pójdę na Stare Miasto, który nagrała 21 lipca 1953 roku z orkiestrą Waldemara Kazaneckiego i z towarzyszeniem Chóru Czejanda.

W związku z postępującą ciężką chorobą, w 1975 roku zakończyła karierę artystyczną.

Dwukrotnie żonata. Jej pierwszym mężem był Jerzy Grabowski (ślub 17 października 1953 w Warszawie, rozwód w 1958), drugim Andrzej Chrzanowski (ślub 6 maja 1965 w Warszawie, rozwód w 1977).

Zmarła 23 marca 1984 roku w Warszawie. Została pochowana na Starych Powązkach (kw. 41-2-16).

Występy estradowe (Szczecin)

Tytuł koncertu	Repertuar	Współwykonawcy	Miejsce koncertu	Data
Kabarety warszawskie	Program z kabaretów „Zielona Papuga” i „Czarny Kot”	Zofia Jamry, Maria Chmurkowska, Bogumił Kłodkowski	Sala ZBM	11 grudnia 1958

Wybrane piosenki

Etykieta „czwórki” z nagraniami Jadwigi Prolińskiej

• A skąd to tak (ros. mel. ludowa, sł. Jerzy Jurandot)
• A śnieg pada (muz. Andriej Eszpaj, Anatol Jewtuszenko, sł. Wiktor Maksymkin)
• A to jest maj (muz. Romuald Żyliński, sł. Artur Międzyrzecki)
• Ballada o kolczykach (muz. Marek Sart, sł. Jerzy Ficowski)
• Bezdomna muzyczka (muz. Marek Sart, sł. Jerzy Ficowski)
• Cyganicha (muz. Bogusław Klimczuk, sł. Andrzej Bianusz)
• Ech, jamszczyk goni konie (mel. ludowa)
• Jest taki jeden kraj (muz. Heino Gaze, sł. Helena Kołaczkowska)
• Johnny (muz. Les Paul, Paddy Roberts, Marcel Stellman, sł. Janusz Odrowąż)
• Każda miłość jest pierwsza (muz. Marek Sart, sł. Jerzy Jurandot)
• Ktoś gra walczyka
• Leśne cyganeczki (muz. Marek Sart, sł. Jerzy Ficowski)
• Łódka (mel. ludowa, sł. Jerzy Jurandot)
• Mexicana (muz. Władysław Pawelec, sł. Zbigniew Kaszkur, Zbigniew Zapert)
• Mołdawianka (mel. ludowa, sł. Jan Zalewski)
• Nie patrz na mnie tak (muz. Zygmunt Karasiński, sł. Kazimierz Winkler)
• Niech żyje miłość (mel. ludowa, sł. Krystyna Żywulska)
• Oczy czarne (ros. mel. ludowa)
• Pieśń mołdawska (mołd. mel. ludowa, sł. J. Zalewski)
• Powróżyć, karty stawiać (muz. Franciszka Leszczyńska, sł. Roman Sadowski)
• Pójdę na Stare Miasto (muz. Władysław Szpilman, sł. Edward Fiszer)
• Rwie mi się serduszko (muz. Marek Sart, sł. Jerzy Ficowski)
• Trzy listy (muz. Leon Boruński, sł. Jerzy Jurandot)
• Ty jesteś moją miłością (muz. Stefan Musiałowski, sł. Irena Grygolunas)
• Wołodia (mel. ludowa, sł. Ludwik Starski i Emanuel Schlechter)
• Zagubiona piosenka (muz. Leopold Korbar, sł. Roman Sadowski)
• Zawsze będzie miłość (muz. Zbigniew Kurtycz, sł. Andrzej Tylczyński)
• Złota trąbka (muz. Jerzy Abratowski, sł. Andrzej Tylczyński)
• Znali, kochali ją (muz. Jerzy Geisler, sł. Jadwiga Urbanowicz)

Wybrane nagrania płytowe

Okładka płyty kompaktowej wytwórni Teddy Records z nagraniami Jadwigi Prolińskiej

• – Jadwiga Prolińska z Orkiestrą Taneczną Polskiego Radia – 1. Jest taki jeden kraj, 2. Zagubiona piosenka, 3. Ballada o kolczykach, 4. Rwie mi się serduszko – EP Polskie Nagrania Muza – N 0012
• – Jadwiga Prolińska z Zesp. Instr. pod dyr. Janusza Senta - ROMANSE CYGAŃSKIE – 1. Mołdawianka, 2. Łódka, 3. Ech, Jamszczyk goni konie, 4. Oczy czarne – EP „Pronit” – N 0149
• 1963 – Jadwiga Prolińska z Zesp. Instr. pod dyr. Józefa Mazurkiewicza – 1. Mexicana, 2. Znali, kochali ją, 3. Każda miłość jest pierwsza, 4. Powróżyć, karty stawiać – EP Polskie Nagrania Muza – N 0178
• – Różni wykonawcy - ULUBIENI PIOSENKARZE nr 4 – 1. Nie patrz tak na mnie – L „Pronit” – L0316 (z Zesp. Instr. Bogusława Klimczuka)
• 1997 – Różni wykonawcy - ZŁOTE PRZEBOJE SOCJALIZMU vol. 6 - 1. Pójdę na Stare Miasto - CD Intersonus CD IS084 (z Chórem Czejanda)
• 2011 – Różni wykonawcy - NIEZAPOMNIANE PIOSENKI ROKU 1960 (Muzyczne Sentymenty nr 8) – 1. Mexicana, 2. Nie patrz tak na mnie – CD Teddy Records TR CD 108 (z Zesp. Instr. Józefa Markiewicza; z Zesp. Instr. Bogusława Klimczuka)
• 2011 – Różni wykonawcy - NIEZAPOMNIANE PIOSENKI LAT 50-TYCH (Muzyczne Sentymenty nr 10) – 1. Ty jesteś moją miłością – CD Teddy Records TR CD 110 (z Ork. Kazimierza Turewicza)
• 2011 – Różni wykonawcy - NIEZAPOMNIANE PIOSENKI LAT 50-TYCH (Muzyczne Sentymenty nr 12) – 1. Trzy listy – CD Teddy Records TR CD 112 (z Zesp. Instr. Jerzego Abratowskiego)
• 2013 – Jadwiga Prolińska - OCALONE NAGRANIA (Archiwalne nagrania z lat 50. i 60.) – CD Teddy Records TR CD 1072 (z ork. i zesp. Jerzego Abratowskiego, Jana Cajmera, Edwarda Ciukszy, Bogusława Klimczuka, Wiesława Machana, Czesława Majewskiego, Józefa Mazurkiewicza, Janusza Senta)

Film

• 1954 – Kariera reż. Jan Koecher (wykonanie piosenki: muz. Stanisław Skrowaczewski, sł. Edward Fiszer)
• 1956 – Wraki reż. Ewa i Czesław Petelscy (rola: piosenkarka Irena)

Telewizja

• 1958 – Dama kameliowa reż. Adam Hanuszkiewicz - rola: Olimpia (Teatr TV)
• 1959 – Jadwiga Prolińska. Koncert telewizyjny reż. Władysław Forbert, Jerzy Gruza
• 1970 – Zapraszamy na pół czarnej reż. Jerzy Wąsowicz

O Jadwidze Prolińskiej

Jadwiga Prolińska - gwiazda warszawskiego Teatru Satyryków - wprowadziła na scenę urok silnego, nośnego głosu, dla którego zbędne wydają się mikrofony. Jej bardzo niski głos i bardzo piękny głos oraz wspaniała uroda w stosunkowo szybkim tempie zyskały wielu zwolenników. Swoboda operowania tym naprawdę dużym głosem sprawia, iż Prolińska świetnie czuje się w piosenkach typu - jeśli można to tak okreslić - plenerowego. Mniej intymnych, a wymagających szerokiej frazy - choćby w piosenkach radzieckich, melodiach cygańskich itp. Niestety nie powiódł się jej debiut filmowy. W nakręconych wg powieści Meissnera „Wrakach” Prolińska wypadła niekorzystnie zarówno jako pieśniarka, jak i... kobieta. (Lucjan Kydryński)

Ciekawostki

• Portret Jadwigi Prolińskiej narysował w 1947 roku szczeciński artysta malarz Tadeusz Haberko

Bibliografia

• Zbigniew Adrjański, Kalejdoskop estradowy 1944-1989, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2002
• Lucjan Kydryński, Wierzę piosence, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1959
• Dariusz Michalski, Piosenka przypomni ci... Historia polskiej muzyki rozrywkowej lata 1945-1958, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2010

Autor opracowania: Andrzej Androchowicz