Janusz Adam Krassowski
| Janusz Adam Krassowski | |||
| scenograf, grafik, reżyser | |||
| |||
| Data urodzenia | 18 stycznia 1929 | ||
| Miejsce urodzenia | Warszawa | ||
| Data śmierci | 5 maja 1969 | ||
| Miejsce śmierci | Warszawa | ||
Janusz Adam Krassowski (1929-1969) – scenograf, grafik, reżyser
Życiorys
Janusz Adam Krassowski urodził się 18 stycznia 1929 roku w Warszawie. Był synem Adama Krassowskiego i Amelii z Kowalskich. W latach 1950-1955 studiował pod kierunkiem prof. Władysława Daszewskiego na Wydziale Scenografii warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jeszcze w trakcie studiów projektował dekoracje i kostiumy do przedstawień dyplomowych warszawskiej PWST. Jako asystent prof. Daszewskiego, w sez. 1955/56 odbył staż podyplomowy w Teatrze Narodowym w Warszawie m.in. przy realizacji Kordiana. Później podjął pracę w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (sez. 1956/57). Opracował scenografię m.in. do Sługi dwóch panów, Rewizora, Makbeta, Wojny trojańskiej nie będzie, Księżniczki Turandot, Indyka, Kramu z piosenkami i Skąpca. Był autorem scenografii do głośnej realizacji Szewców (1957) w reżyserii Zygmunta Hübnera, spektaklu, który po pierwszym publicznym pokazie został zakazany przez cenzurę. Był także scenografem Pierwszego dnia wolności, również w reżyserii Zygmunta Hübnera, ze Zbyszkiem Cybulskim w roli Jana. Spektakl ten reprezentował Polskę na Festiwalu Teatru Narodów w Paryżu w 1960 roku.
Pracując od 1963 roku w Szczecinie, tworzył scenografię także dla innych scen krajowych. Współpracował m.in. z Teatrem im. Horzycy w Toruniu, Teatrem im. Jaracza w Olsztynie, z Teatrem Polskim w Poznaniu, Teatrem im. Mickiewicza w Częstochowie, gorzowskim Teatrem im. Osterwy, Teatrem im. Siemaszkowej w Rzeszowie. Oprawił scenograficznie w warszawskim Teatrze Polskim Improwizację paryską (1960) i Kremlowskie kuranty (1962). To drugie przedstawienie otrzymało Nagrodę Państwową. Współpracował także ze stołecznymi teatrami - Dramatycznym (Indyk - 1961) i Ludowym (Droga przez mękę - 1968). Ponadto tworzył scenografię na potrzeby teatrów muzycznych - Opery Bałtyckiej w Gdańsku (Kopciuszek - 1959, Syn marnotrawny - 1964), Teatru Muzycznego w Gdyni (No, no Nanette! - 1961, Zemsta nietoperza - 1963, Ptasznik z Tyrolu - 1965), Opery im. Moniuszki w Poznaniu (Orfeusz w piekle - 1965). W 1966 roku przygotował scenografię i zaprojektował kostiumy do Loży królewskiej w leningradzkim Teatrze Komedii Muzycznej. Obok scenografii uprawiał także grafikę. Był autorem plakatów teatralnych.
Zmarł tragicznie 5 maja 1969 roku w Warszawie w niewyjaśnionych okolicznościach.
Był człowiekiem z epoki renesansu, artystą stojącym w samym środku życia, zakochanym w teatrze, zafascynowanym jego bogactwem (Jan Maciejowski)
Okres szczeciński
Od 1963 roku w Szczecinie. Tu związał się z Państwowymi Teatrami Dramatycznymi. Stworzył wiele niezapomnianych scenografii do szczecińskich przedstawień. Zdaniem Z. Strzeleckiego jego prace „charakteryzowała dobra kompozycja i prostota”. Próbował także sił jako reżyser. W 1967 roku wystawił na scenie szczecińskiej Indyka we własnej scenografii. W 1973 roku z okazji prezentowanej na Zamku Książąt Pomorskich wystawy „Plastyka teatralna w Szczecinie” napisano, że „swymi ostatnimi scenografiami do Antygony i Wyzwolenia (sez. 1968/69) zapewnił sobie miejsce wśród najwybitniejszych współczesnych scenografów polskich”. Współpracował ze szczecińskim ośrodkiem TV.
Prace scenograficzne (Szczecin)
| Tytuł sztuki | Autor | Reżyseria | Forma twórczości | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|
| Jaśnie pan nikt | Lope de Vega | Jan Maciejowski | kostiumy | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 21 czerwca 1964 |
| Policjanci | Sławomir Mrożek | Jan Maciejowski | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 4 listopada 1964 |
| Nosorożec | Eugène Ionesco | Maryna Broniewska | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 19 grudnia 1964 |
| Miłość i gniew | John Osborne | Jan Maciejowski | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 17 czerwca 1965 |
| Głód i pragnienie | Eugène Ionesco | Andrzej Ziębiński | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 24 września 1965 (prapremiera) |
| Dziś jest święto narodowe | William Hanley | Julian Dziedzina | scenografia Wieczór pt. Mrs.Dally | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 6 stycznia 1966 |
| Pani Dally ma kochanka | William Hanley | Julian Dziedzina | scenografia Wieczór pt. Mrs.Dally | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 6 stycznia 1966 |
| Trzy białe strzały | Jan Makarius | Ewa Kołogórska | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 20 lutego 1966 |
| Dziady | Adam Mickiewicz | Jan Maciejowski (także układ tekstu) | współpraca scenograficzna (ze Stanisławem Bąkowskim) | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 12 marca 1966 |
| A jednak się kręci... | Jerzy Broszkiewicz (fragm. sztuki Koniec księgi VI), Bertold Brecht (Żywot Galileusza) | Ewa Kołogórska | scenografia | Teatr Rozmów (Oficerski Klub Garnizonowy) | 29 marca 1966 |
| Mordercy i świadkowie | Tadeusz Polanowski | Jan Maciejowski | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 24 czerwca 1966 |
| Derby w pałacu | Jarosław Abramow-Neverly | Andrzej Ziębiński | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 23 września 1966 |
| Zbójcy | Fryderyk Schiller | Edmund Pietryk | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 3 grudnia 1966 |
| Meteor | Friedrich Dürrenmatt | Jan Maciejowski | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 9 grudnia 1966 |
| Wiosna 21 | Aleksander Sztejn | Jan Maciejowski | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 1 czerwca 1967 |
| Indyk | Sławomir Mrożek | Janusz Adam Krassowski | reżyseria i scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 2 lipca 1967 |
| Niezwykła przygoda Pana Kleksa | Jan Brzechwa | Jan Maciejowski | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 14 stycznia 1968 |
| Skok | Jerzy Wójcik | Zdzisław Krauze | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 15 maja 1968 |
| Chwiejna równowaga | Edward Albee | Jan Maciejowski | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 9 czerwca 1968 |
| Antygona | Sofokles | Marek Okopiński | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 20 września 1968 |
| Student żebrak | Karl Millöcker | Janusz Marzec | scenografia | Państwowy Teatr Muzyczny | 21 grudnia 1968 |
| Wyzwolenie | Stanisław Wyspiański | Jan Maciejowski | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 14 lutego 1969 |
| Czarna komedia | Peter Shaffer | Jowita Pieńkiewicz | scenografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 20 kwietnia 1969 |
| Brzeg | Ryszard Liskowacki | Jan Maciejowski | scenografia | Teatr Telewizji Szczecin | 25 kwietnia 1969 |
Projekty scenografii i kostiumów
Projekt scenografii do sztuki Meteor (1966)
Projekty kostiumów do sztuki Meteor (1966)
Projekt kostiumu Kaznodziei do sztuki Wyzwolenie (1969)
Projekt kostiumu Harfiarki (wróżki) do sztuki Wyzwolenie (1969)
Projekt kostiumu Karmazyna do sztuki Wyzwolenie (1969)
Projekt kostiumu Hołysza do sztuki Wyzwolenie (1969)
Nagrody i wyróżnienia
- 1965 – II nagroda zespołowa dla Państwowych Teatrów Dramatycznych - Teatr Polski w Szczecinie za sztukę Miłość i gniew Johna Osborne'a (nagrodzeni: Jan Maciejowski, Janusz Adam Krassowski, Krystyna Bigelmajer, Mirosława Lombardo, Andrzej Kopiczyński, Hieronim Konieczka, Janusz Marzec) na II Telewizyjnym Festiwalu Teatrów Dramatycznych w Warszawie
- 1966 – nagroda za scenografię do przedstawień Mordercy i świadkowie Tadeusza Polanowskiego i Głód i pragnienie Eugene'a Ionesco w Państwowych Teatrach Dramatycznych w Szczecinie na VIII Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu
Bibliografia
- Almanach sceny polskiej 1968/69 (pod red. Stanisława Marczaka-Oborskiego), WAiF, Warszawa 1970
- Słownik biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t. II, PWN, Warszawa 1994
- Zdzisław Sośnicki, 40 lat teatrów dramatycznych Szczecina (opracowanie części dokumentacyjnej Ryszard Markow i Elwira Rewcio), Krajowa Agencja Wydawnicza, Szczecin 1985
- Teatry dramatyczne w Szczecinie 1945-1965, (pod red. Danuty Piotrowskiej), Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW „Prasa”, Poznań 1965
Inne źródła
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
