Mieczysław Franaszek

Z Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Mieczysław Franaszek
aktor, pedagog
brak zdjecia
fot. Jacek Soliński
Data urodzenia 18 czerwca 1944
Miejsce urodzenia Kraków
Data śmierci 31 lipca 2019
Miejsce śmierci Bydgoszcz


Mieczysław Franaszek (1944-2019) – aktor, pedagog

Życiorys

Mieczysław Franaszek urodził się 18 czerwca 1944 roku w Krakowie. W 1964 roku podjął studia na Wydziale Aktorskim tamtejszej PWST. Na roku studiował m.in. z Grażyną Marzec, Aleksandrem Gierczakiem, Olgierdem Łukaszewiczem, Wojciechem Pszoniakiem, Jerzym Trelą i Jerzym Szejbalem. Studia ukończył w 1968 roku.

Zadebiutował na scenie krakowskiego Teatru STU jeszcze jako student (1966). Po ukończeniu studiów występował kolejno w Teatrze Ludowym w Krakowie-Nowej Hucie (1968-1969 i 1971-1973) i w Teatrze Rozmaitości (1969-1971). W tym czasie współpracował także z lokalnym ośrodkiem TVP.

Później występował w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu (1973-1975), Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu (1975-1979) i w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie (1979-1981).

W latach 1981-1992 związany był ze Szczecinem. Występował w Teatrze Polskim (1981-1983 i 1986-1992) i we Współczesnym (1983-1986). Grał i reżyserował w Teatrze Krypta. Obdarzony niepowtarzalnym głosem, stworzył dziesiątki znakomitych kreacji na potrzeby szczecińskiej rozgłośni radiowej, z którą współpracował przez długie lata. Zagrał w kilkudziesięciu słuchowiskach. Czytał również powieści radiowe.

W 1992 roku został zaangażowany do Teatru Polskiego w Poznaniu.

Od 2001 grał w Teatrze Polskim im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy. Po raz pierwszy wystąpił na bydgoskiej scenie gościnnie w roli Łuki w dramacie Na dnie Maksyma Gorkiego. Później stworzył niezapomniane kreacje w Balu w Operze, Mieszczaninie szlachcicem, Ryszardzie III, Dziadach, Sprawie Dantona, Mleku, Turystach, Operze za trzy grosze. W latach 2012–2014 przygotował i wystawił trzyczęściowy monodram Rady dobrego Boga, który zaprezentował także w Edynburgu (2015 i 2016). W 2013 roku obchodził jubileusz 45-lecia pracy artystycznej. Z tej okazji wystąpił w specjalnie dla niego napisanym przez Artura Pałygę monodramie Historie bydgoskie.

Od 2007 roku współpracował z Galerią Autorską Jana Kai i Jacka Solińskiego. Od 2011 roku wykładał na Wydziale Wokalno-Aktorskim Akademii Muzycznej. Był znakomitym odtwórcą poezji. Współpracował z Filharmonią Bydgoską, której koncerty uświetniał deklamacjami.

Uczestniczył w krajowych (m.in. Szczecin, Kraków) i zagranicznych festiwalach teatralnych (m.in. Erlangen, Zagrzeb), na których wyróżniany lub nagradzany był za kreacje aktorskie. W środowisku aktorskim cieszył się wielkim uznaniem i autorytetem.

Współpracował z lokalnymi rozgłośniami radiowymi i ośrodkami telewizyjnymi. Grywał także w filmach, najczęściej role drugoplanowe. W 1986 roku zagrał główną rolę w filmie Bohater roku Feliksa Falka.

Interesował się fotografią i podróżami. Zwiedził niemal cały świat. Oprócz Europy objechał Afrykę (Egipt, Maroko, Tunezja), Azję (Chiny, Indie, Iran, Izrael, Jemen, Jordania, Liban, Nepal, Syria, Turcja, Uzbekistan) oraz Amerykę Południową (Boliwia, Peru). Owocem tych wypraw były indywidualne wystawy fotograficzne m.in. w Bydgoszczy, Toruniu, Sopocie, Warszawie i w Krakowie.

Zmarł 31 lipca 2019 roku w szpitalu im. dr. Antoniego Jurasza w Bydgoszczy po długiej i ciężkiej chorobie. Został pochowany 2 sierpnia na bydgoskim cmentarzu Starofarnym.

Z prywatnego archiwum

(fot. Jacek Soliński)

  • (2015)

    (2015)

  • Franaszek Mieczyslaw01a.jpg
  • (2016)

    (2016)



Działalność artystyczna (Szczecin)

Teatr

Tytuł Autor Reżyser Forma twórczości Postać Teatr Data premiery
Odprawa posłów greckich (oraz Sąd Parysa J. Lochera, Do miłości J. Kochanowskiego, anonimowe teksty staropolskie) Jan Kochanowski (oraz Jakub Locher z Fryburga, anonimowi autorzy staropolscy) Bernard Ford Hanaoka obsada aktorska Ulisses (Odprawa posłów greckich) Teatr Polski (Sala Księcia Bogusława X w Zamku Książąt Pomorskich) 6 marca 1981
Łyżki i księżyc Emil Zegadłowicz Ryszard Major obsada aktorska Minister Handlu i Przemysłu Teatr Polski 27 września 1981
Kabaret Pana Włodka Krzysztof Cichocki, Jacek Gierczak, Ryszard Marek Groński, Jacek Kaczmarski, Joanna Kulmowa, Jan Pietrzak, Maciej Rybiński, Urszula Tatarowicz, Ryszard Ulicki Włodzimierz Matuszak obsada aktorska Teatr Polski 7 grudnia 1981
Betleem polskie Lucjan Rydel Henryk Giżycki obsada aktorska Powstaniec z 1863 roku; Żyd Teatr Polski 15 stycznia 1982
Igraszki z diabłem Jan Drda Andrzej Rozhin obsada aktorska Diabeł IV Teatr Polski 18 marca 1982
Emigranci Sławomir Mrożek Zbigniew Wilkoński obsada aktorska XX; YY Teatr Polski (Sala Prób) 27 marca 1982
Zemsta Aleksander Fredro Andrzej Rozhin obsada aktorska Papkin Teatr Polski (Sala Prób) 5 czerwca 1982
Czapa, czyli Śmierć na raty Janusz Krasiński Zbigniew Wilkoński obsada aktorska Kuźma Teatr Polski (Sala Prób) 1 października 1982
Matka Courage Bertolt Brecht Andrzej Rozhin obsada aktorska Pisarz pułkowy Teatr Polski 13 listopada 1982
Ulisses Maciej Słomczyński wg Ulissesa Jamesa Joyce'a Wanda Laskowska obsada aktorska Stefan Dedalus Teatr Polski 24 marca 1983
Cud György Schwajda Zbigniew Wilkoński obsada aktorska Vencel Nagy Teatr Współczesny 7 października 1983
Nie-Boska komedia Zygmunt Krasiński Ryszard Major obsada aktorska Hrabia Henryk Teatr Współczesny 16 grudnia 1983
Rodowód (wieczór poetycko-muzyczny) różni autorzy obsada aktorska świetlica Szczecińskiej Spółdzielni Mieszkaniowej 1984
Popiół i diament Jerzy Andrzejewski Jan Maciejowski, Antoni Gryzik obsada aktorska Kotowicz Teatr Współczesny 23 marca 1984
Czarownice z Salem Arthur Miller Inka Dowlasz obsada aktorska Cheever Teatr Współczesny 25 października 1984
Białe małżeństwo Tadeusz Różewicz Ryszard Major obsada aktorska Nieznajomy Teatr Współczesny 21 grudnia 1984
Sami, ze wszystkimi Aleksander Gelman Andrzej Rozhin obsada aktorska Andrzej Gołębski Teatr Współczesny (Sala Prób w Zamku Książąt Pomorskich) 15 lutego 1985
Sen Fiodor Dostojewski Krzysztof Rościszewski obsada aktorska Dama Teatr Współczesny 3 marca 1985
Amadeusz Peter Shaffer Wiesław Górski obsada aktorska Majordomus Teatr Współczesny 5 maja 1985
Matka Stanisław Ignacy Witkiewicz Ryszard Major obsada aktorska Alfred hr. de la Trefouille Teatr Współczesny 14 czerwca 1985
W mrokach złotego pałacu, czyli Bazylissa Teofanu Tadeusz Miciński Ryszard Major obsada aktorska Bazyli Eunuch Lekapen Teatr Współczesny 6 grudnia 1985
Wiśniowy sad Antoni Czechow Aleksander Wilkin obsada aktorska Siemion Jepichodow Teatr Polski 19 października 1986
Indyk Sławomir Mrożek Antoni Szubarczyk obsada aktorska Poeta Teatr Polski 18 stycznia 1987
Życie jest snem Pedro Calderon de la Barca Andrzej May obsada aktorska Clarin; Dworzanin IV Teatr Polski 27 marca 1987
Czarujący łajdak Pierre Chesnot Bogusława Czosnowska obsada aktorska Paweł Rougemont Teatr Polski 31 maja 1987
Mandat Nikołaj Erdman Aleksandr Wilkin obsada aktorska Iwan Iwanowicz Szyronkin Teatr Polski 15 listopada 1987
Paszport na Europę (monodram) Mieczysław Franaszek (adaptacja tekstu Marka Kasza) Mieczysław Franaszek adaptacja, reżyseria, obsada aktorska Teatr Krypta 23 listopada 1987
Ostatnia noc Sokratesa Stefan Canew Zbigniew Mamont obsada aktorska Sokrates Teatr Polski 11 grudnia 1988
Kłopoty Zbója Madeja Ludomir Legut Ewa Kołogórska obsada aktorska Zbój Madej Teatr Krypta 5 lutego 1989
Iwona, księżniczka Burgunda Witold Gombrowicz Marcel Kochańczyk obsada aktorska Dworzanin Teatr Polski 26 lutego 1989
Krzesiwo Hanna Januszewska Ewa Kołogórska obsada aktorska Strażnik I Teatr Polski 4 czerwca 1989
Doktor Żywago Borys Pasternak Zbigniew Wilkoński obsada aktorska Komarowski Teatr Polski 21 października
Bóg Woody Allen Zbigniew Wilkoński obsada aktorska Grecki niewolnik; Groucho Marx; Lorenzo Miller Teatr Polski 18 lutego 1990
Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim Mikołaj z Wilkowiecka Tadeusz Malak obsada aktorska Lucyper; Pilaks Teatr Polski 25 marca 1990
Pamiętnik wariata Mikołaj Gogol Andrzej Kowalski obsada aktorska Smutny pan Teatr Polski 15 września 1990
Panna Tutli-Putli Stanisław Ignacy Witkiewicz Zbigniew Wilkoński obsada aktorska Stanghoyzen - Holender Teatr Polski 14 października 1990
Balladyna Juliusz Słowacki Jarosław Kilian obsada aktorska Kirkor Teatr Polski 19 stycznia 1991
Szarate Stanisław Ignacy Witkiewicz Zbigniew Wilkoński obsada aktorska Góral; Kat; Żandarm Teatr Polski 2 marca 1992



Na scenie

(fot. Jacek Fijałkowski)



Radio

Tytuł słuchowiska Autor Reżyseria Adaptacja radiowa Forma twórczości Postać Data pierwszej emisji
Niebezpieczne serce Wiesław Andrzejewski Sylwester Woroniecki obsada aktorska 22 czerwca 1986
Dziad Dariusz Bitner Sylwester Woroniecki obsada aktorska 10 sierpnia 1986
Igraszki z latem (słuchowisko poetyckie) wiersze różnych autorów Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki recytacje 24 sierpnia 1986
Żywiec Eugeniusz Daszkowski Sylwester Woroniecki obsada aktorska 10 października 1986
Powrót Ryszard Dżaman Sylwester Woroniecki obsada aktorska listopad 1986
Otwarte bramy Władysław Wojciechowski Sylwester Woroniecki obsada aktorska 26 grudnia 1986
Baszta siedmiu płaszczy Władysław Wojciechowski Sylwester Woroniecki obsada aktorska 20 kwietnia 1987
Początki pożegnań Wiesław Andrzejewski Sylwester Woroniecki obsada aktorska 5 lipca 1987
Straszak Jerzy Jasiński Sylwester Woroniecki obsada aktorska 23 sierpnia 1987
Na tle kosmicznej otchłani Jacek Sawaszkiewicz Sylwester Woroniecki obsada aktorska listopad 1987
Gardziel Szeptana Jerzy Jasiński Sylwester Woroniecki obsada aktorska 6 grudnia 1987
Tartessos (słuchowisko poetyckie) Henryk Banasiewicz Waldemar Modestowicz Waldemar Modestowicz recytacje 23 października 1988
Model malarza Kremliczki Ilja Hurnik Waldemar Modestowicz Waldemar Modestowicz obsada aktorska 27 listopada 1988
Opowieść Tomasza Izraelity i filozofa o dzieciństwie Pana Anonim Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska Anioł 24 grudnia 1988
O narodzinach Maryi fragmenty apokryfu Narodzenie Maryi Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 25 grudnia 1988
O narodzeniu Pana. Objawienie dane Jakubowi fragment Protoewangelii Jakuba Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska Anioł 26 grudnia 1988
Opowieść o Męce i Zmartwychwstaniu Józefa z Arymatei i innych uczniów (oparte na Apokryfach Nowego Testamentu) Anonim Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 25 marca 1989
O proroctwie Zaradust i narodzeniu Pana Jasu Mesjasza w czasach Irudisa Apokryf o narodzeniu i dzieciństwie. Ewangelia Dzieciństwa Arabska Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 24 grudnia 1989
O pokłonie magów i ucieczce Jusufa, Miriam i Jasu do kraju Misr Apokryf o narodzeniu i dzieciństwie. Ewangelia Dzieciństwa Arabska Sylwester Woroniecki Anna Waraczewska obsada aktorska 24 grudnia 1989
O dzieciństwie i cudach Pana Jasu Mesjasza w An-Nazira Apokryf o narodzeniu i dzieciństwie. Ewangelia Dzieciństwa Arabska Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 24 grudnia 1989
Było to w Askalonie, czyli legenda o trzech królach Rudolf Hagelstange Waldemar Modestowicz Waldemar Modestowicz, Ewa Skrzynecka obsada aktorska 25 grudnia 1989
Małżeństwo Cecylii Loitz Małgorzata Duczmal Sylwester Woroniecki Halina Lizińczyk obsada aktorska 26 grudnia 1989
Rozmowy o śmierci i umieraniu Elizabeth Kübler-Ross Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 8 kwietnia 1990
Petycja Andrzej Otrębski Sylwester Woroniecki obsada aktorska maj 1990
Słowa na godzinę frasunku... (słuchowisko poetyckie) poezja ormiańska od V do XIV w. Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki recytacje 27 czerwca 1990
Za drutami był las - opowieść jeńców Kozielska (z cyklu: Radiowa Scena Prezentacji) Waldemar Modestowicz, Ryszard Wołągiewicz Waldemar Modestowicz obsada aktorska 15 lipca 1990
Słudzy stali się Jego braćmi teksty syryjskich Ojców Kościoła Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 19 września 1990
Wiersze dla Arachme (słuchowisko poetyckie) Henryk Banasiewicz Sylwester Woroniecki recytacje 10 października 1990
Śmierci otwarte w krąg wierzeje (słuchowisko poetyckie) François Villon Sylwester Woroniecki Agnieszka Czachowska, Sylwester Woroniecki recytacje 28 listopada 1990
Genesis Marias - Protoewangelia Jakuba Apokryfy Nowego Testamentu Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 25 grudnia 1990
Listy i raport Poncjusza Piłata Apokryfy Nowego Testamentu Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 1990
Zstąpienie do otchłani - apokryf Apokryfy Nowego Testamentu Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 1990
Opowieści o męce i zmartwychwstaniu Józefa z Arymatei Apokryfy Nowego Testamentu Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 1990
Strategie Marek Pąkciński Sylwester Woroniecki obsada aktorska 1990
Remont (2 części) Janusz R. Kowalczyk Sylwester Woroniecki obsada aktorska 4 stycznia 1991
Gudea (słuchowisko poetyckie) Henryk Banasiewicz Sylwester Woroniecki recytacje 21 lutego 1991
Pożegnania i powitania (słuchowisko poetyckie) Halina Krzyżanowska Sylwester Woroniecki recytacje 22 lutego 1991
Zachęta do męczeństwa według Orygenesa Orygenes Sylwester Woroniecki obsada aktorska 28 marca 1991
Tak mi ojczyzny mojej żal (słuchowisko poetyckie) Tadeusz Miciński Sylwester Woroniecki Aleksy Wójcik recytacje 28 marca 1991
Uprawa filozofii (słuchowisko poetyckie) Zbigniew Herbert Sylwester Woroniecki Agnieszka Czachowska recytacje 2 maja 1991
Dwie jesienie jednego roku Jerzy Pachlowski Sylwester Woroniecki Halina Lizińczyk obsada aktorska 23 czerwca 1991
Luzjady (słuchowisko poetyckie) Luis Vas de Camöes Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki recytacje 18 sierpnia 1991
Zstąpienie (słuchowisko poetyckie) teksty różnych autorów, m.in. Wergiliusza, Dantego, św. Pawła Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki recytacje 3 listopada 1991
Jeżeli będziesz przyjacielu Hiobie przechodził (słuchowisko poetyckie) Wojciech Franciszek Złomek Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki recytacje 24 listopada 1991
Herody teksty z kultury ludowej Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 26 grudnia 1991
Spowiedź poety (słuchowisko poetyckie) Władysław Sebyła Sylwester Woroniecki Hanna Szof recytacje 12 stycznia 1992
Rozmowa trzech świętych mędrców Anonim Sylwester Woroniecki Ewa Stocka obsada aktorska 24 stycznia 1992
Mordercy Ernest Hemingway Sylwester Woroniecki Teresa Kalińska obsada aktorska 10 lutego 1992
Pieśni miłości i pocieszenia (słuchowisko poetyckie) Henryk Banasiewicz Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki recytacje 5 marca 1992
Telefon od Pana Boga (z cyklu: Radiowa Scena Prezentacji) Andrzej Mularczyk Waldemar Modestowicz Waldemar Modestowicz, Ewa Stocka obsada aktorska 6 marca 1992
Ciemności kryją ziemię Jerzy Andrzejewski Waldemar Modestowicz Bogumiła Prządka obsada aktorska 28 marca 1992
Eliksir (słuchowisko poetyckie) George Herbert Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki recytacje 29 marca 1992
Podróże Guliwera (5 części) Jonathan Swift Sylwester Woroniecki Jerzy Bieniecki obsada aktorska 8, 15, 22, 29 kwietnia i 6 maja 1992
Szata (4 części) Floyd C. Douglas Sylwester Woroniecki Emilia Stawska obsada aktorska 11, 12, 18 i 19 kwietnia 1992
Wspomnienie o Panu Naszym spisane przez Nikodema za czasów Poncjusza Piłata apokryficzna Ewangelia Nikodema Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 12 kwietnia 1992
Demony sługi Antoniego św. Atanazy Aleksandryjski, św. Antoni Pustelnik, autorzy anonimowi Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 16 kwietnia 1992
Niezwykłe choć prawdziwe przygody kapitana Korkorana (3 części) Alfred Assollant Sylwester Woroniecki Teresa Kalińska obsada aktorska 20, 27 maja i 3 czerwca 1992
Płomień Hanna Bielawska, Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki Hanna Bielawska obsada aktorska 24 sierpnia 1992
Samotnik Eugène Ionesco Waldemar Modestowicz Waldemar Modestowicz obsada aktorska 16 października 1992
Sejmy polskie na podst. pism Stanisława Orzechowskiego Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 22 grudnia 1992
Światło - kres nocy i mroku poezja łacińska starożytna i średniowieczna Sylwester Woroniecki Bożena Markowska recytacje 1 stycznia 1993
Wizje proroka Daniela Proroctwo Daniela za Jakubem Wujkiem Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 4 kwietnia 1993
W mrokach złotego pałacu (2 części) Tadeusz Miciński Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 2 i 9 października 1993
Między surrealizmem a mistycyzmem według tekstów Maxa Jacoba Sylwester Woroniecki recytacje 3 lutego 1994
Całkiem, całkiem Wiesław Małyszek Sylwester Woroniecki obsada aktorska 1 maja 1997
Rewers Mariusz Czarniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska 3 maja 1997
Kinomania Piotr Zieliński Sylwester Woroniecki obsada aktorska 26 grudnia 1997
Branki w jasyrze (79 odcinków) Jadwiga Łuszczewska (Deotyma) Sylwester Woroniecki lektor od 20 listopada 1997 do 23 lutego 1998
Dujawica Henryk Cyganik Sylwester Woroniecki obsada aktorska 30 czerwca 1998
Rzecznik prasowy Henryk Cyganik Sylwester Woroniecki Sylwester Woroniecki obsada aktorska Ryszard Krewniak 20 września 2000



Nagrody i wyróżnienia



Odznaczenia

  • 2013 – Medal za Twórczy Wkład w Kulturę Chrześcijańską
  • 2018 – Srebrny Medal „Zasłużony kulturze Gloria Artis”



Bibliografia

Inne źródła



IES64.png
Autor opracowania: Andrzej Androchowicz


Źródło: „http://pomeranica.pl/index.php?title=Mieczysław_Franaszek&oldid=229623”