Mikołaj Müller

Mikołaj Müller
aktor, aktor-lalkarz, reżyser
Data urodzenia	22 lipca 1944
Miejsce urodzenia	Zwickau (Niemcy)
Data śmierci	19 marca 2021
Miejsce śmierci	Karczew

Mikołaj Müller (1944-2021) – aktor, aktor-lalkarz, śpiewak (bas), animator kultury

Życiorys

Mikołaj Andrzej Müller urodził się 22 lipca 1944 w Zwickau (Niemcy). Eksternistyczny egzamin dla aktorów dramatu zdał w 1976 roku. W latach 1961-1963 występował w Teatrze Lalki i Aktora (obecnie Teatr „Marcinek”) w Poznaniu.

Od 1963 roku w Szczecinie. W latach 1963-1975 był aktorem Teatru Lalek „Pleciuga”. Przez dwa lata grał w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. Po powrocie do Szczecina związał się z Teatrem Polskim (1977-1979). W latach 1979-1982 występował jako śpiewak solista na scenie Państwowego Teatru Muzycznego w Szczecinie. Akompaniował i prowadził konferansjerkę w Filharmonii Szczecińskiej (1968-1982). Blisko współpracował z Polskim Radiem Szczecin jako spiker, reporter i reżyser, przede wszystkim jednak jako aktor i recytator. Nagrał wiele słuchowisk i audycji poetyckich. Należał do zespołu słynnego Radiokutra.

W 1982 roku wyjechał na kontrakt do Niemiec. Do 1990 roku był aktorem Teatru Muzycznego w Halberstadt. Po powrocie do Polski zamieszkał w Warszawie. Kolejno występował w Teatrze „Lalka” (1990-1991) i w Teatrze „Baj” (1991-2000). Od 2000 roku związany był z Teatrem Żydowskim w Warszawie.

Wystąpił w rolach drugoplanowych w kilku filmach, m.in. w Pałacu (1980), Rezerwacie (2007), Historii Kowalskich (2009). Jest także uznanym aktorem dubbingowym (m.in. Toy Story część 2 i 3, Happy Feet. Tupot małych stóp, seriale Atomówki, Bliźniaki Cramp). Nagrywa również audiobooki z literatura dziecięcą, m.in. O krasnoludkach i sierotce Marysi, Na jagody.

W 1994 roku wraz z żoną, tancerką Elżbietą Trzcińską, i Krzysztofem Kasprzakiem założył w Karczewie zespół „Gębule”, który skupia dzieci i młodzież w sekcjach wokalnej i tanecznej. W zespole prowadził zajęcia z wokalistyki.

Miał syna Maksymiliana.

Zmarł 19 marca 2021 roku w Karczewie po długiej i ciężkiej chorobie.

Teatr

Tytuł	Autor	Reżyseria	Forma twórczości	Postać	Teatr	Data premiery
Kajtuś Czarodziej	Janusz Korczak	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska	Żarłok; Przechodzień II	Teatr Lalek „Pleciuga”	20 kwietnia 1963
Baśń o zmarnowanym czasie	Eugeniusz Szwarc	Włodzimierz Dobromilski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	1 czerwca 1963
Guignol w tarapatach	Leon Moszczyński, Jan Wilkowski	Włodzimierz Dobromilski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	12 listopada 1963
Gwiezdne wagary	Jadwiga Morawska, Leszek Prorok	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	5 maja 1964
Nowe szaty króla	Aleksander Maliszewski wg Hansa Christiana Andersena	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	5 września 1964
Czarodziejski bęben	Zbigniew Kopalko	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	28 lutego 1965
Doradcy króla Hydropsa	Stanisław Lem	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	13 listopada 1965
Szu-Hin. Dziewczynka z ryżowych pól	Anna Świrszczyńska	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	27 marca 1966
Smocza legenda	Hanna Januszewska	Włodzimierz Dobromilski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	23 lipca 1966
Jak się bawić, to się bawić	Jurij Jelisiejew	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	17 maja 1967
Skoczek-Toczek	Jan Malik	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	18 lutego 1968
Trzy pomarańcze	Sergiusz Michałkow	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	20 kwietnia 1968
Tygrysek	Hanna Januszewska	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska	I Sprzedawca; Ujeżdżacz Koni	Teatr Lalek „Pleciuga”	30 listopada 1968
Kozalinka	Alena Tomašová	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska	Piesek; Sprzedawca	Teatr Lalek „Pleciuga”	25 marca 1969
Chodzi Turoń, paszczą kłapie		Zbigniew Poprawski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	7 grudnia 1969
To jest Polska	Leokadia Serafinowicz, Wojciech Wieczorkiewicz	Wojciech Wieczorkiewicz	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	25 kwietnia 1970
Leć głosie po rosie	Natalia Gołębska wg Oskara Kolberga i Jerzego Zaborowskiego	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	20 września 1970
Bajka o dobrym smoku	Ladislav Dvorsky	Edward Dobraczyński	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	30 grudnia 1970
Tobie Warszawo	Władysław Broniewski, Tadeusz Różewicz, Konstanty Ildefons Gałczyński		recytacje		Klub MPiK „Ruch”	14 stycznia 1971
Sezamie, otwórz się	Irena Pikiel	Edward Doszla	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	7 marca 1971
Baśń o dwóch braciach	Jan Ośnica	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	18 grudnia 1971
Czarny koń Trygława	Maria Kann	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska	Strażnik; Borzym	Teatr Lalek „Pleciuga”	29 października 1972
Przygody Pifa	Eugenia Żukowska	Zygmunt Smandzik	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	20 stycznia 1973
Ania Skrzat i Słomiany Hubert	Viteslav Nezval	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	21 września 1973
Przygody Tymoteusza Rymcimci	Jan Wilkowski	Edward Dobraczyński	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	30 grudnia 1973
Lodoiska	Wojciech Bogusławski	Andrzej Rettinger	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	1 czerwca 1974
Kot w walizce	Genadyj Cyfierow	Włodzimierz Dobromilski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	12 stycznia 1975
Antygona	Sofokles	Janusz Bukowski	asystent reżysera, obsada aktorska	Strażnik	Teatr Polski (Sala Księcia Bogusława Zamku Książąt Pomorskich)	3 listopada 1977
Casus Herostrates	Grigorij Gorin	Ewa Kołogórska	obsada aktorska		Teatr „13 Muz”	7 listopada 1977
Pan Tadeusz	Adam Mickiewicz	Janusz Bukowski	asystent reżysera, obsada aktorska	Rejent	Teatr Polski	4 lutego 1978
Parady	Jan Potocki	Andrzej Zaorski	obsada aktorska	Kasander	Teatr Polski	1 kwietnia 1978
Baron cygański	Johann Strauss syn	Tadeusz Bursztynowicz	obsada aktorska	Kalman Żupan, handlarz świń	Państwowy Teatr Muzyczny	14 listopada 1979
Zbójecka oberża	Franz Grothe	Werner Müller (NRD)	obsada aktorska	Kapral	Państwowy Teatr Muzyczny	20 lutego 1980
Carewicz	Franz Lehar	Tadeusz Bursztynowicz	obsada aktorska	Bordolo	Państwowy Teatr Muzyczny	15 stycznia 1981
Dobranoc, Bettino! (komedia muzyczna)	Gorni Kramer	Ewa Kołogórska	obsada aktorska	Dyrektor banku	Państwowy Teatr Muzyczny	25 czerwca 1981
Madama Butterfly	Giacomo Puccini	Tadeusz Bursztynowicz	obsada aktorska	Komisarz; Urzędnik	Państwowy Teatr Muzyczny	27 stycznia 1982
Halka	Stanisław Moniuszko	Tadeusz Bursztynowicz i Ewa Kołogórska	obsada aktorska	Dziemba	Państwowy Teatr Muzyczny	17 czerwca 1982

Radio

Tytuł słuchowiska	Autor	Reżyseria	Adaptacja radiowa	Forma twórczości	Data pierwszej emisji
Wiersze poetów francuskich	Guillaume Apollinaire, Jules Supervielle	Julia Zyblewska		recytacje	25 maja 1969
Szkoła posłuszeństwa (z cyklu Minuty z dreszczykiem)	John Lutz	Julia Zyblewska	Alfred Sobecki	obsada aktorska	29 czerwca 1969
Kuszące zło (z cyklu Minuty z dreszczykiem, tu Alfred Sobecki przedstawia)	Robert Colby	Julia Zyblewska	Alfred Sobecki	obsada aktorska	27 lipca 1969
Poezja Czechowicza	Józef Czechowicz		Stanisław Wit Wiliński	obsada aktorska	11 sierpnia 1969
Gdzie jest twoje żądło? (z cyklu Minuty z dreszczykiem, tu Alfred Sobecki przedstawia)	James Holding	Julia Zyblewska	Alfred Sobecki	obsada aktorska	17 sierpnia 1969
Przenikanie	Bogdan Justynowicz	Julia Zyblewska		obsada aktorska	31 sierpnia 1969
Niepożądany gość (z cyklu Minuty z dreszczykiem, tu Alfred Sobecki przedstawia)	Michael Brett	Julia Zyblewska		obsada aktorska	5 października 1969
Sekretny przepis (z cyklu Alfred Sobecki przedstawia)	Alfred Sobecki	Julia Zyblewska		obsada aktorska	23 listopada 1969
Wiosna	Józef Czechowicz, Bolesław Leśmian, Stanisław Piętak, Rainer Maria Rilke, Arthur Rimbaud, Tadeusz Różewicz	Julia Zyblewska		recytacje	29 marca 1970
Poemat Andrzeja Wozniesienskiego o Leninie	Andrzej Wozniesienski	Julia Zyblewska	Mikołaj Müller	adaptacja radiowa, recytacje	19 kwietnia 1970
Ostatni dzień życia	Wit Lipatow	Julia Zyblewska	Czesław Czerniawski	obsada aktorska	22 kwietnia 1970
Być w porządku	Czesław Czerniawski	Julia Zyblewska		obsada aktorska	21 czerwca 1970
Pożegnanie z Marią	Tadeusz Borowski	Julia Zyblewska		obsada aktorska	6 września 1970
Zachowajcie w pamięci waszego tatusia		Kazimiera Kuberówna, Mikołaj Müller		obsada aktorska	1 listopada 1970
Jezioro Strunowo	Stanisław Wit Wiliński	Julia Zyblewska		recytacje	16 lipca 1971
Sen zmarły na dolinie	Tadeusz Nowak	Julia Zyblewska	Stanisław Wit Wiliński	recytacje	1 listopada 1971
Dziś w nocy zrodzi się gwiazda - Hamlet?	wiersze różnych autorów		Alina Głowacka	recytacje	12 grudnia 1971
Tajemnica czterech notarialnych akt (w cyklu: Pół wieku Teatru Polskiego Radia)	Jerzy Sawiuk	Julia Zyblewska		obsada aktorska	1 czerwca 1972
Niezwykłe przygody barona de Crac	Albert Camus	Ewa Kołogórska	Alina Głowacka	obsada aktorska	23 lipca 1972
Awantura o honor (w cyklu Szczecińskie popołudnia)	Bolesław Grodzicki	Julia Zyblewska		obsada aktorska	4 sierpnia 1972
Przeminęło z... latem	Bolesław Grodzicki, Tadeusz Klimowski	Julia Zyblewska		obsada aktorska	17 września 1972
Co wielkość tworzy	wiersze różnych autorów	Leszek Zalewski		recytacje	17 listopada 1972
Ona idzie, ona popłynie	Stanisław Wit Wiliński	Julia Zyblewska	Stanisław Wit Wiliński	recytacje	22 lipca 1974
Child service	Tadeusz Klimowski	Julia Zyblewska		obsada aktorska	luty 1976
Piękna nasza Polska cała	wiersze różnych autorów		Halina Lizińczyk	recytacje	22 lipca 1976
Zemsta blondyna	Tadeusz Klimowski	Julia Zyblewska		obsada aktorska	wrzesień 1976
Ohydne oprychy	Bolesław Grodzicki	Julia Zyblewska		obsada aktorska	wrzesień 1976
Corrida (z cyklu Poranek z muzami)	Marian Kowalski			obsada aktorska	12 marca 1978
Zrozumieć morze	wiersze różnych autorów	Zbigniew Kosiorowski	Zbigniew Kosiorowski	recytacje	18 czerwca 1978
Wesoła czardaszka, czyli zemsta cnotliwej Maricy	Tadeusz Klimowski		Tadeusz Klimowski	obsada aktorska	19 listopada 1978
Za tydzień Freetown	Marian Kowalski	Janusz Bukowski	Anna Waraczewska	obsada aktorska – Truciciel	11 sierpnia 1979
Na tęczę się wspiąć	Marian Kowalski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	10 maja 1980
Trzęsienie ziemi	Ireneusz Gwidon Kamiński	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	6 lipca 1980
Na krawędzi białej ciszy	Zbigniew Kosiorowski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	26 października 1980
Daleko od Galapagos	Marian Kowalski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	24 grudnia 1980

Telewizja

Tytuł sztuki	Autor	Reżyseria	Realizacja telewizyjna	Postać	Data premiery
Czarodziejski bęben	Zbigniew Kopalko	Krzysztof Niesiołowski		obsada aktorska	1 listopada 1965
Gwiezdne wagary	Jadwiga Morawska, Leszek Prorok	Krzysztof Niesiołowski	Krystian Woźniewicz	obsada aktorska	13 marca 1966
Smocza legenda	Hanna Januszewska	Włodzimierz Dobromilski		obsada aktorska	1966
Trzy pomarańcze	Sergiusz Michałkow	Krzysztof Niesiołowski	Krystian Woźniewicz	obsada aktorska	10 listopada 1968
Tygrysek	Hanna Januszewska	Krzysztof Niesiołowski	Krystian Woźniewicz	I Sprzedawca; Ujeżdżacz Koni	14 września 1969
Kozalinka	Alena Tomašová	Krzysztof Niesiołowski	Krystian Woźniewicz	Piesek; Sprzedawca	7 grudnia 1969
Skoczek-Toczek	Jan Malik	Krzysztof Niesiołowski	Andrzej Androchowicz	obsada aktorska	10 maja 1970
To jest Polska	Leokadia Serafinowicz, Wojciech Wieczorkiewicz	Wojciech Wieczorkiewicz	Andrzej Androchowicz	obsada aktorska	22 lipca 1970
Szu-Hin	Anna Świrszczyńska	Krzysztof Niesiołowski		obsada aktorska	1972
Baśń o dwóch braciach	Jan Ośnica	Krzysztof Niesiołowski		obsada aktorska	1972
Czarny koń Trygława	Maria Kann	Krzysztof Niesiołowski		obsada aktorska	1973
Lodoiska	Wojciech Bogusławski	Andrzej Rettinger	Andrzej Androchowicz	obsada aktorska	1974
Lis prowadzi śledztwo	Gyula Urban	Andrzej Rettinger	Andrzej Androchowicz	obsada aktorska	1974
Po tamtej stronie świec	Stanisław Grochowiak	Ryszard Bugajski	Ryszard Zawidowski	Sublokator	15 stycznia 1979

Bibliografia

• Robert Cieślak, Elżbieta Stelmaszczykowa, Pół wieku Teatru Lalek w Szczecinie. „Rusałka” – „Pleciuga” 1953-2003, Teatr Lalek „Pleciuga”, Szczecin 2004
• 40 lat Szczecińskiej Sceny Muzycznej (pod red. Małgorzaty Mazurek), Opera i Operetka w Szczecinie, Szczecin 1997
• Zbigniew Jarzębowski, Słuchowiska szczecińskiego radia, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009

Inne

• Programy teatralne (zbiory własne)
• Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
• Strona internetowa PWSFTviT w Łodzi

Autor opracowania: Andrzej Androchowicz

Redakcja: Sylwia Wesołowska