Piotr Zieliński
Piotr Zieliński | |||
dziennikarz, pisarz, recenzent filmowy, podróżnik | |||
| |||
Data urodzenia | 7 marca 1940 | ||
Miejsce urodzenia | Poznań | ||
Piotr Zieliński (ur. 1940) – dziennikarz, pisarz, recenzent filmowy, wydawca, podróżnik
Życiorys
Piotr Włodzimierz Zieliński urodził się 7 marca 1940 roku w Poznaniu. Jest synem Włodzimierza, przedwojennego urzędnika bankowego, i Leokadii z d. Boruckiej. Po zakończeniu wojny wraz z rodzicami zamieszkał w Myśliborzu. Tam ukończył szkołę podstawową i średnią. W latach 1958-1962 studiował polonistykę na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W szkole i na studiach uprawiał lekkoatletykę. Był m.in. mistrzem okręgu juniorów w biegu na 200 m (LZS Myślibórz)
Na początku lat sześćdziesiątych podjął pracę w Centrali Wynajmu Filmów w Szczecinie, gdzie m.in. zajmował się reklamą. Równocześnie jako dziennikarz rozpoczął współpracę z „Głosem Szczecińskim”. Na łamach dziennika publikował m.in. reportaże oraz recenzje filmowe. W latach 1991-1993 był także zastępcą redaktora naczelnego tej gazety.
W dniu 5 czerwca 1970 roku znalazł się na pokładzie rejsowego samolotu PLL „Lot” na trasie Szczecin-Gdańsk, który wkrótce po starcie z Goleniowa został porwany do Kopenhagi. Było to pierwsze w historii polskiego lotnictwa porwanie, do którego przyznały się władze PRL. Relację z tego wydarzenia zamieścił w „Polityce”.
W 1971 roku związał się z redakcjami miesięcznika „Spojrzenia” oraz tygodnika „Jantar”. W 1976 roku został publicystą gdańskiego tygodnika „Czas”. Nie ukrywał swego sprzeciwu wobec represyjnej polityki władz podczas wydarzeń w Radomiu i w czerwcu tego samego roku został internowany na trzy miesiące na poligonie w Wędrzynie. Był jedynym dziennikarzem w gronie kilkuset odosobnionych osób.
Od 1982 roku był publicystą nowo powołanego do życia szczecińskiego tygodnika „Morze i Ziemia”. Swoje teksty zamieszczał na łamach tej gazety również pod pseudonimem Zbigniew Piotrowski. Publikował również w ogólnopolskich czasopismach, m.in. w „Arkuszu”, „Kontrastach”, „Polityce”, „Wprost”, „Wybrzeżu”. Był stałym felietonistą miesięcznika „Morze”, w którym prowadził rubrykę Z bocianiego gniazda.
Jako prozaik zadebiutował opowiadaniem Słodki smak soli, opublikowanym na łamach „Morza i Ziemi” w styczniu 1983 roku. Tekst ten wszedł wkrótce w skład jego pierwszej powieści, wydanej w 1992 roku pod tym samym tytułem.
Brał udział w wielu morskich rejsach, a zebrane podczas ich trwania spostrzeżenia i refleksje zawarł w artykułach prasowych, zbiorach opowiadań i w powieściach. W swoich utworach porusza także tematykę regionalną (Szczecin, Pomorze Zachodnie) oraz historyczną (stosunki polsko-niemieckie, powikłane losy ludzi z pogranicza). W 1999 roku opublikował głośną książkę Okruchy pamięci, w której, często w formie anegdotycznej, sportretował około stu znanych szczecinian. Był również pomysłodawcą i redaktorem albumu Szczecin. Ostatnie sto lat (1993). Jest także autorem Dziennika 2007 - obszernego portretu Szczecina na tle wydarzeń w kraju i na świecie w roku 2007 - wyróżnionego I nagrodą na dorocznym konkursie „Dzieje Szczecińskich Rodzin”, organizowanym przez Szczecińskie Towarzystwo Kultury. Dotychczas książka nie została opublikowana.
Jest laureatem konkursów dziennikarskich i literackich, m.in. konkursu szczecińskiego oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy RP.
Żonaty z Marią z d. Tomaszewską, romanistką. Ma synów Gerarda i Łukasza.
W 1997 roku wraz z żoną założył Wydawnictwo „Germa”, w którym publikował także własne książki.
Z rodzinnego albumu
Od lewej Andrzej Androchowicz i Piotr Zieliński podczas realizacji jednego z programów z cyklu Kramik z Muzami - studio TV w Szczecinie, lata 60.
Zespół Redakcyjny Gazety VIII Festiwalu Filmów Morskich w Szczecinie. Od lewej Piotr Zieliński, Danuta Kret („Głos Szczeciński”) i Bogusław Gierlicki (TVP Szczecin) - Szczecin, czerwiec 1978
Konferencja prasowa organizatorów Festiwalu Filmów Morskich w Szczecinie. Czwarty z lewej Piotr Zieliński. Obok po prawej Piotr Cywiński („Kurier Szczeciński”) - Szczecin, połowa lat 70.
Przed podpisaniem porozumienia strajkujących z władzami. Pierwszy z lewej Krzysztof Pohl („Czas”). Drugi z prawej Piotr Zieliński („Czas”) - Szczecin, sierpień 1980
Twórczość literacka
- 1983 – Słodki smak soli (opowiadanie), „Morze i Ziemia” 1983 nr 3, s. 8-9 (jako Zbigniew Piotrowski)
- 1983 – Lotnisko (fragm. opowiadania), „Morze i Ziemia” 1983 nr 23, s. 8-9
- 1992 – Słodki smak soli (powieść) - Wydawnictwo Promocyjne „Albatros”, Szczecin
- 1999 – Czarny sen i inne opowiadania - Wydawnictwo „Germa”, Szczecin
- 1999 – Okruchy pamięci. Szczeciński alfabet wspomnień - Wydawnictwo „Germa”, Szczecin
- 2000 – Der Stammbaum - Wydawnictwo „Germa”, Szczecin (przekł. Timm Stütz)
- 2001 – Gra w błękitne - Wydawnictwo „Germa”, Szczecin
- 2003 – Wysychające morze (esej) - Wydawnictwo „Germa”, Szczecin
- 2003 – Kotwica w sercu. Rzecz o matkach chrzestnych statków Polskiej Żeglugi Morskiej - Wydawnictwo „Germa”, Szczecin
- 2004 – Autostrada (powieść) - Wydawnictwo „Germa”, Szczecin
- 2004 – Daleko i blisko (Loin et proche á la fois) - Wydawnictwo „Germa”, Szczecin (przekł. Krzysztof Błoński)
- 2007 – Siwa sosna (opowiadania) - Wydawnictwo „Germa”, Szczecin
- 2008 – Marian Jurczyk - zły prezydent (wywiad-rzeka)
- 2019 – Te cholerne megawaty [w:] Morze i ziemia. Antologia reportaży z Pomorza (pod red. Cezarego Łazarewicza i Andrzeja Klima), Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
- 2020 – Orkiestra dęta (wspomnienia), Diesel Engine Service sp. z o.o., Szczecin
- 2021 – Towarzysze i obywatele. Wspomnienie o szczecińskim dziennikarstwie w PRL, Diesel Engine Service sp. z o.o., Szczecin
Artykuły i inne publikacje (wybór)
- 1969 – Tylko głośno, bo głucha jak pień, „Głos Szczeciński” 1969
- 1971 – Kto bije wynalazców, „Głos Szczeciński” z dn. 6 maja 1971
- 1972 – Serca poniżej zera, „Jantar” luty 1972
- 1976 – Oddychanie morzem, „Jantar” z dn. 25 stycznia 1976
- 1976 – Morze wycieka z kina, „Czas” z dn. 31 października 1976
- 1981 – Tęsknota za palmowym gajem, „Czas” z dn. 25 października 1981
- 1982 – Partia nasza, czy wasza? (rozmowa z Edwardem Wołowskim, I sekretarzem Komitetu Zakładowego PZPR w Fabryce Kabli „Załom”), „Morze i Ziemia” 1982 nr 3, s. 3 i 15
- 1982 – Tęsknota za dużym statkiem, „Morze i Ziemia” 1982 nr 4, s. 12
- 1983 – Gusła nad pustym dzbanem? (rozmowa z Ryszardem Szynkowskim, dyrektorem Zarządu Portu Szczecin - Świnoujście), „Morze i Ziemia” 1983 nr 3, s. 1 i 3
- 1983 – Ten artykuł wywoła spory! Czy Szczecin jest miastem morskim?, „Morze i Ziemia” 1983 nr 6, s. 6
- 1983 – Smutek i czar oceanu, „Morze i Ziemia” 1983 nr 8, s.4-5 i 10 (jako Zbigniew Piotrowski)
- 1983 – Daleko od morza, „Morze i Ziemia” 1983 nr 10, s. 3
- 1983 – Kwadratura koła, „Morze i Ziemia” 1983 nr 14, s. 10
- 1983 – Cedry przed nocą, „Morze i Ziemia” 1983 nr 16, s. 10-11
- 1983 – Taki prosty związek, „Morze i Ziemia” 1983 nr 17, s. 4-5
- 1983 – Do raju i z powrotem, „Morze i Ziemia” 1983 nr 22, s. 4 i 12
- 1983 – Taka choroba - morze, „Morze i Ziemia” 1983 nr 25, s. 5 i 12-13
- 1983 – Mały tęczowy motyl, „Morze i Ziemia” 1983 nr 30, s. 10-11
- 1983 – El Libertador, czyli droga do Caracas, „Morze i Ziemia” 1983 nr 31, s. 3
- 1983 – Porwanie, „Morze i Ziemia” 1983 nr 32, s. 1 i 5
- 1983 – Tyle jest z życia, „Morze i Ziemia” 1983 nr 38, s.1 i 6
- 1983 – Czy będzie? Jakie będzie? Kiedy będzie? Szczecińskie centrum, „Morze i Ziemia” 1983 nr 39, s. 3
- 1983 – Zmierzch złotego nieba, „Morze i Ziemia” 1983 nr 40, s. 3
- 1983 – Wielki bankiet, „Morze i Ziemia” 1983 nr 42, s. 6
- 1983 – Marynarka w kolorze białym, „Morze i Ziemia” 1983 nr 43, s. 6
- 1983 – Guernica, „Morze i Ziemia” 1983 nr 47, s. 7
- 1983 – Medal za rybę, „Morze i Ziemia” 1983 nr 51-52, s. 7 i 9
- 1985 – O człowieku, który uciekał (1). Przeszkoda, „Morze i Ziemia” 1985 nr 1 s. 6
- 1985 – O człowieku, który uciekał (2). Wyprawa, „Morze i Ziemia” 1985 nr 2 s. 4
- 1985 – O człowieku, który uciekał (3). Wpadka, „Morze i Ziemia” 1985 nr 3 s. 4-5
- 1985 – O człowieku, który uciekał (4). Udręka, „Morze i Ziemia” 1985 nr 4 s. 4
- 1985 – Lodowy horror, „Morze i Ziemia” 1985 nr 5, s. 1 i 5
- 1985 – Co się komu w cenach widzi (rozmowa ze Stanisławem Granickim, sekretarzem Wojewódzkiego Społecznego Zespołu Konsultacyjnego w Szczecinie), „Morze i Ziemia” 1985 nr 6, s. 3
- 1985 – Długi marsz, „Morze i Ziemia” 1985 nr 8, s. 4-5
- 1985 – Ludzie i tramwaje, „Morze i Ziemia” 1985 nr 9, s. 4
- 1985 – Po tej stronie morza (rozmowa z Ryszardem Szynkowskim, dyrektorem naczelnym Zarządu Portu Szczecin-Świnoujście), „Morze i Ziemia” 1985 nr 10, s. 3
- 1985 – Powiedz wszystkim, o której zginąłem, „Morze i Ziemia” 1985 nr 11, s. 10-11
- 1985 – Ostatnia szarża malowanych dzieci, „Morze i Ziemia” 1985 nr 12, s. 6-7 i 13
- 1985 – Na własnych szynach, „Morze i Ziemia” 1985 nr 13, s. 6
- 1985 – Szkodliwy brak cudów, „Morze i Ziemia” 1985 nr 15, s. 6
- 1985 – Między biurkiem a morzem, „Morze i Ziemia” 1985 nr 21, s. 5
- 1985 – W poszukiwaniu czasu przyszłego, „Morze i Ziemia” 1985 nr 23, s. 3
- 1985 – Humanistyka z dostępem do morza (rozmowa z doc. dr. hab. Władysławem Filipowiakiem, dyrektorem Muzeum Narodowego w Szczecinie), „Morze i Ziemia” 1985 nr 26, 7 i 14
- 1985 – Trudne pytania rybołówstwa. Skąd wziąć statki?, „Morze i Ziemia” 1985 nr 30, s. 11
- 1985 – Każdy ma tę szansę (rozmowa ze Stefanem Słomińskim, zastępcą kierownika Biura Rady Wojewódzkiej PRON w Szczecinie), „Morze i Ziemia” 1985 nr 31, s. 3
- 1985 – Telewizja nie lubi morza, „Morze i Ziemia” 1985 nr, 33, s. 4
- 1985 – Z grubej rury, „Morze i Ziemia” 1985 nr 35, s. 3
- 1985 – Czarne owce, „Morze i Ziemia” 1985 nr 40, s. 1 i 5
- 1985 – Skrzydła naszego dzieciństwa, „Morze i Ziemia” 1985 nr 42, s. 1 i 6
- 1985 – Sukces znowu modny, „Morze i Ziemia” 1985 nr 45, s. 3
- 1985 – Nasza droga pepsi, „Morze i Ziemia” 1985 nr 46, s. 11
- 1985 – Brutalnie mówiąc - „dwójka”, „Morze i Ziemia” 1985 nr 48, s. 8
- 1986 – Morze: bilanse i perspektywy, „Morze i Ziemia” 1986 nr 2, s. 3
- 1986 – Można zarobić, „Morze i Ziemia” 1986 nr 11, s. 5
- 1986 – Bałtyckie kontredanse (rozmowa z dr inż. Janiną Netzel, starszym asystentem Morskiego Instytutu w Gdyni), „Morze i Ziemia” 1986 nr 17, s. 10
- 1987 – Piękny rok czterdziesty siódmy, „Morze” sierpień 1987
- 1988 – Morze we krwi (rozmowa z doc. dr. hab. Władysławem Filipowiakiem, dyrektorem Muzeum Narodowego w Szczecinie), „Wybrzeże” z dn. 14 sierpnia 1988
- 1996 – Ostry deficyt nadziei (rozmowa z Maciejem Cehakiem, dyrektorem Wydziału Polityki Regionalnej Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie), „Bryza” 1996 nr 1, s. 9-15
- 1996 – Sukces znowu modny, „Bryza” 1996 nr 1, s. 35-38
- 1996 – Stare wokandy. Mgła na skaldzie, „Bryza” 1996 nr 1, 68-71
- 1996 – Jesień w Berlinie, „Bryza” 1996 nr 1, s. 99-101
- 1996 – Ruchomy świat związkowców, „Bryza” 1996 nr 1, s. 101-103
- 1996 – Na tematy morskie... We własnym gronie, „Bryza” 1996 nr 2, s. 28-33
- 1996 – Stare wokandy. Wpuścić w kanał, „Bryza” 1996 nr 2, s. 54-57
- 1996 - Na ziemi, w powietrzu, na wodzie [w:] Słowem i piórem. 50 lat dziennikarstwa na Pomorzu Zachodnim (pod red. Tadeusza Białeckiego), SDRP, Szczecin
Twórczość radiowa
Tytuł słuchowiska | Reżyseria (adaptacja radiowa) | Wykonawcy | Data emisji |
---|---|---|---|
Kinomania | Sylwester Woroniecki | Arkadiusz Buszko, Mieczysław Franaszek, Anna Januszewska, Iwona Kowalska-Zych, Jacek Polaczek, Zbigniew Witkowski, Adam Zych | 26 grudnia 1997 |
Resztówka (9 odcinków) | Sylwester Woroniecki | Adam Zych | od 8 do 18 czerwca 1998 |
Der Stammbaum (28 odcinków) | Sylwester Woroniecki | Sylwester Woroniecki | od 26 lutego do 4 kwietnia 2000 |
Nagrody i wyróżnienia
- 1975 – wyróżnienie w „Ogólnopolskim konkursie na reportaż związany z XXX-leciem Ziemi Szczecińskiej”
- 1994 – I nagroda za opowiadanie Kinomania w I Ogólnopolskim Konkursie „Nad Odrą i Bałtykiem” organizowanym przez Polskie Radio Szczecin i Wojewodę Szczecińskiego
- 1994 – wyróżnienie za opowiadanie Czarny sen w I Ogólnopolskim Konkursie „Nad Odrą i Bałtykiem” organizowanym przez Polskie Radio Szczecin i Wojewodę Szczecińskiego
- 1995 – wyróżnienie za opowiadanie Błękitny las w II Ogólnopolskim Konkursie „Nad Odrą i Bałtykiem” organizowanym przez Polskie Radio Szczecin i Wojewodę Szczecińskiego
- 1998 – I nagroda za opowiadanie Resztówka w III Ogólnopolskim Konkursie „Nad Odrą i Bałtykiem” organizowanym przez Polskie Radio Szczecin i Wojewodę Szczecińskiego
- 1999 – I nagroda za opowiadanie Stammbaum w IV Ogólnopolskim Konkursie „Nad Odrą i Bałtykiem” organizowanym przez Polskie Radio Szczecin i Wojewodę Szczecińskiego
- 2003 – Srebrna Kaczka - nagroda Szczecińskiego Oddziału SDRP dla najlepszej książki roku 2003 o tematyce morskiej za Wysychające morze
Odznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego
Bibliografia
- Zbigniew Jarzębowski, Słuchowiska szczecińskiego radia, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009
- Literatura na Pomorzu Zachodnim do końca XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny (pod red. Ingi Iwasiów i Erazma Kuźmy), Wydawnictwo „Kurier-Press”, Szczecin 2003
- Słowem i piórem. 50 lat dziennikarstwa na Pomorzu Zachodnim (pod red. Tadeusza Białeckiego), SDRP, Szczecin 1996
- Piotr Zieliński, Okruchy pamięci. Szczeciński alfabet wspomnień, Wydawnictwo „Germa”, Szczecin 1999