Pomorzany

	Pomorzany
	; Widok na osiedle Wzgórze Hetmańskie
	; Widok na osiedle Wzgórze Hetmańskie
Typ	Osiedle administracyjne
Dzielnica	Zachód
Dawna nazwa	Pomerenesdorp (1306 r.); Pomeransdorp (1324 r.)
Nazwa niemiecka	Pommerensdorf
Populacja	21 615
	Położenie na planie Szczecina

Pomorzany (niem. Pommerensdorf) – część miasta i osiedle administracyjne Szczecina, będące jednostką pomocniczą miasta, położone w rejonie Zachód, nad Odrą. Graniczy z osiedlami Turzyn i Nowe Miasto na północy, osiedlem Międzyodrze-Wyspa Pucka na wschodzie (przez Odrę Zach.), gminą Kołbaskowo i wsią Ustowo od południa oraz osiedlem Gumieńce na zachodzie. Pomorzany są podzielone na dwie części: część położoną na wzniesieniu (najwyższe osiąga 40 m n.p.m.), którą tworzą dwa osiedla: zachodnie Wzgórze Hetmańskie i wschodnie: Pomorzany właściwe oraz część położoną na nizinie, nad rzeką. Granicę pomiędzy osiedlami wyznaczają tory linii kolejowej łączącej dworzec Szczecin Główny ze stacją Szczecin Gumieńce.

Według danych z 29 kwietnia 2012 w osiedlu na pobyt stały zameldowanych było 21 615 osób^[1].
Samorząd osiedla Pomorzany został ustanowiony w 1990 roku^[2].

Historia

Po raz pierwszy wioska Pomorzany została wspomniana jako Pomerenstorp, w dokumencie Barnima I z 8 maja 1253 roku, w którym książę zapisał strumień płynący pomiędzy wioską Pomorzany i Gumieńce. ^[3]
Północna część Pomorzan (niem. Pommerensdorfer Anlagen) na północ od linii obecnych ulic: 9 Maja – Smolańskiej – Szczawiowej – Bydgoskiej została włączona w granice miasta w 1865 r., natomiast południowa część w czasie tworzenia Wielkiego Szczecina, w 1939 r. Niemiecka nazwa miasta dosłownie oznacza „Pomorska Wieś”, obecna jest jej zniekształconym spolszczeniem.

Pierwszy pociąg przez Pomorzany przejechał 15 sierpnia 1843 r., kiedy to połączono Berlin ze Szczecinem. Kolejna linia kolejowa zbudowana została w 1898 r., połączyła ona Szczecin Główny z Policami przez stację „Szczecin Pomorzany” ("Stettin-Pommerensdorf”), w 1910 została wydłużona do Trzebieża Szczecińskiego, zamknięta 1 października 2002 r. W 1899 r. otwarta została wąskotorowa linia do Casekow (w Niemczech), stacja „Pommerensdorf Kleinbahnhof” była jej końcową, została rozebrana w 1945 r. przecięta granicą państwową. W 1931 r. powstała kolejna linia, odnoga linii Szczecin Główny – Szczecin Gumieńce przez nieczynną w ruchu pasażerskim stację „Szczecin Wzgórze Hetmańskie” (istnieje tam także Lokomotywownia EZT). Ostatnia linia połączyła 5 lat później Szczecin z Dąbiem przez południowe Międzyodrze. W ten sposób Pomorzany stały się jednym z większych stacji węzłowych w Szczecinie.

Gospodarka

Elektrownia Pomorzany, która jest częścią Zespołu Elektrowni Dolna Odra.
szpital kliniczny nr 2 Pomorskiej Akademii Medycznej

Zakład Gazowniczy
„Bosman” Browar Szczecin (obecnie część spółki Carlsberg Polska)
P. P.-U. Rybołówstwa Morskiego „Transocean”

Komunikacja

Na Pomorzanach znajduje się pętla linii tramwajowych (nr 3, 4, 6, 11 i 12) i autobusowych (nr: 53), które łączą je z innymi osiedlami. Głównymi ulicami są: Milczańska, al. Powstańców Wielkopolskich, Mieszka I, Budziszyńska i Chmielewskiego. Niżej położoną część oddziela od osiedli ciąg ulic Tama Pomorzańska i Szczawiowa, przy których znajdują się punkty widokowe. Nad Odrą znajduje się przystań żeglarska.

Oświata

Szkoła Podstawowa nr 20 przy ulicy Dobrzynskiej
Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 3 (Szkoła Podstawowa nr 55 i Liceum Ogólnokształcące nr X) przy ulicy Orawskiej – zwana powszechnie „Błękitna"
Gimnazjum nr 17 i Liceum Ogólnokształcące nr 23 przy ul. Budziszynskiej
Gimnazjum nr 9 przy ul. Dunikowskiego
Biblioteka Główna Pomorskiej Akademii Medycznej (dawny „Trans”)
Akademiki Pomorskiej Akademii Medycznej

Przypisy

↑ Liczba mieszkańców. W: Biuletyn informacji Publicznej Urzędu Miasta Szczecin [on-line]. [Przeglądany 8 kwietnia 2013]. Dostępny w: http://bip.um.szczecin.pl/umszczecinbip/chapter_50049.asp
↑ Uchwała Nr VIII/53/90 Rady Miejskiej w Szczecinie z dnia 28 listopada 1990 r. w sprawie utworzenia w mieście Szczecinie dzielnic i osiedli. W: Biuletyn informacji Publicznej Urzędu Miasta Szczecin [on-line]. [Przeglądany 8 kwietnia 2013]. Dostępny w: http://bip.um.szczecin.pl/UMSzczecinBIP/files/D1CEFF308A2D43CDB87DCF30B00845BE/53-90.pdf
↑ PUB I, dokument nr 568 z 8 maja 1253 r., s. 440.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

[1] Liczba mieszkańców. W: Biuletyn informacji Publicznej Urzędu Miasta Szczecin [on-line]. [Przeglądany 8 kwietnia 2013]. Dostępny w: http://bip.um.szczecin.pl/umszczecinbip/chapter_50049.asp

[2] Uchwała Nr VIII/53/90 Rady Miejskiej w Szczecinie z dnia 28 listopada 1990 r. w sprawie utworzenia w mieście Szczecinie dzielnic i osiedli. W: Biuletyn informacji Publicznej Urzędu Miasta Szczecin [on-line]. [Przeglądany 8 kwietnia 2013]. Dostępny w: http://bip.um.szczecin.pl/UMSzczecinBIP/files/D1CEFF308A2D43CDB87DCF30B00845BE/53-90.pdf

[3] PUB I, dokument nr 568 z 8 maja 1253 r., s. 440.

[1]

[2]

[3]

Dzielnica	Osiedle
Śródmieście	Centrum, Drzetowo-Grabowo, Łękno, Międzyodrze-Wyspa Pucka, Niebuszewo-Bolinko, Nowe Miasto, Stare Miasto, Śródmieście-Północ, Śródmieście-Zachód, Turzyn
Północ	Bukowo, Golęcino-Gocław, Niebuszewo, Skolwin, Stołczyn, Warszewo, Żelechowa
Zachód	Arkońskie-Niemierzyn, Głębokie-Pilchowo, Gumieńce, Krzekowo-Bezrzecze, Osów, Pogodno, Pomorzany, Świerczewo, Zawadzkiego-Klonowica
Prawobrzeże	Bukowe-Klęskowo, Dąbie, Kijewo, Majowe, Płonia-Śmierdnica-Jezierzyce, Podjuchy, Słoneczne, Wielgowo-Sławociesze-Zdunowo, Załom-Kasztanowe, Zdroje, Żydowce-Klucz