Ryszard Kolaszyński
| Ryszard Kolaszyński | |||
| aktor | |||
| |||
| Data urodzenia | 1 kwietnia 1920 | ||
| Miejsce urodzenia | Majdan Nepryski | ||
| Data śmierci | 28 października 1984 | ||
| Miejsce śmierci | Lublin | ||
| Miejsce spoczynku | Józefów k. Biłgoraja | ||
Ryszard Kolaszyński (1920-1984) – aktor
STRONA W BUDOWIE
Życiorys
Ryszard Kolaszyński urodził się 1 kwietnia 1920 roku w Majdanie Nepryskim, wsi położonej w woj. lubelskim, w pow. biłgorajskim. Początkowo chciał zostać elektrykiem. Jako szesnastoletni chłopiec opuścił rodzinną wieś i wyjechał do Lukowa, powiatowego miasteczka, gdzie podjął naukę zawodu w zakładzie elektrycznym swojego brata. Pomagając operatorowi w miejscowym kinie, miał okazję oglądać filmy i zapoznawać się ze sztuką aktorską. Oglądał również przedstawienia teatru „Reduta” Juliusza Osterwy, który wówczas objeżdżał Polskę.
Po wyzwoleniu Lublina rozpoczął pracę w Teatrze Miejskim jako elektryk. Powstanie wiosną 1945 roku Studium Dramatycznego (późniejsza Szkoła Dramatyczna) Eleonory Frenkiel-Ossowskiej i Karola Borowskiego przyspieszyło jego decyzję o podjęciu studiów aktorskich. Zawodu uczył się pod kierunkiem reżyserów i doświadczonych aktorów lubelskiego teatru – Karola Borowskiego, Eleonory Ossowskiej, Gustawy Błońskiej, Ireny Ładosiówny, Maksymiliana Chmielarczyka, Zygmunta Chmielewskiego i Czesława Strzeleckiego. Jego kolegami ze studiów byli późniejsi wybitni aktorzy Henryk Bąk i Wiesław Michnikowski. Na scenie szkolnej zadebiutował 6 października 1946 roku w składanym programie Godzina wieszczów (m.in. Sędzia w scenach z Pana Tadeusza). W 1948 roku przed Państwową Komisją Egzaminacyjną w Łodzi, której przewodniczył Leon Schiller, zdał egzamin aktorski.
W 1948 roku wraz z żoną, aktorką Danutą Kolaszyńską (1912-1968), wyjechał do Rzeszowa. Tu związał się z Teatrem Miejskim (późniejszy Teatr Ziemi Rzeszowskiej). Na rzeszowskiej scenie zadebiutował rolą Nieśmiałowskiego w Klubie kawalerów Michała Bałuckiego. Za inne ważne role na tej scenie uznaje się Aleksieja Dmitrijewicza Starikowa w Ożenku Mikołaja Gogola, Schultza w Niemcach Leona Kruczkowskiego, Powiłasa w Pieją koguty Juozasa Baltušisa.
W 1951 roku przeniósł się do Szczecina, gdzie zamieszkał przy ul. Śląskiej. Początkowo został aktorem Państwowego Teatru Polskiego, a po jego reorganizacji przez kolejne siedem lat aktorem w Państwowych Teatrach Dramatycznych. Ze względu na predyspozycje psychiczne i warunki fizyczne, chętnie obsadzany był w rolach mrukliwych chłopów, żołnierzy, oficerów. Zagrał m.in. Jonasa w Pieją Koguty Juozasa Baltušisa, Johna w Świerszczu za kominem Karola Dickensa, Rembo w Damach i huzarach Aleksandra Fredry. Był również asystentem reżysera.
Kolejnym etapem pracy był Lublin, gdzie w 1959 roku został zaangażowany do Teatru im. Juliusza Osterwy. Na scenie tej występował do 1963 roku, grając przeważnie w repertuarze klasycznym, m.in. Wielkiego Inkwizytora w Don Carlosie Fryderyka Schillera, Gajowca w Cezarym Baryce wg Przedwiośnia Stefana Żeromskiego, Hetmana Ksawerego Branickiego w Królu i aktorze Romana Brandstaettera.
W sez. 1963/64 występował w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie.
W 1964 roku powrócił do Szczecina. Ponownie został aktorem Państwowych Teatrów Dramatycznych. Podjął też współpracę z Teatrem Krypta.
W 1968 roku wyjechał do Gorzowa, gdzie grał na scenie Teatru im. Juliusza Osterwy.
W 1970 po raz trzeci powrócił do Szczecina.
Po opuszczeniu Szczecina w 1971 roku ponownie wyjechał do Lublina, gdzie grał aż do śmierci. Wystąpił także w roli Grimma w widowisku telewizyjnym zrealizowanym wg Pierwszego dnia wolności Leona Kruczkowskiego (1982). Sztuka w reżyserii Ignacego Gogolewskiego była przeniesieniem z Teatru im. Juliusza Osterwy. Zrealizowane w okresie stanu wojennego przedstawienie, zostało uznane przez środowisko artystyczne i publiczność za próbę złamania podjętego przez większość aktorów bojkotu środków masowego przekazu.
Amatorsko zajmował się fotografią.
Zmarł 28 października 1984 roku w Lublinie. Został pochowany w rodzinnym grobowcu w Józefowie k. Biłgoraja.
Z prywatnego archiwum
Z Danutą (4 lutego 1944)
Teatr (Szczecin)
| Tytuł | Autor | Reżyseria | Forma twórczości | Postać | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Pieją koguty | Juozas Baltušis | Czesław Staszewski | obsada aktorska | Jonas | Państwowy Teatr Polski (scena Teatr Współczesny) | 3 listopada 1951 |
| Świerszcz za kominem | Karol Dickens | Aleksander Fogiel | obsada aktorska | John Peerebingle | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 21 marca 1952 |
| Król i aktor | Roman Brandstaetter | Emil Chaberski | obsada aktorska | Kiciński | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 31 maja 1952 |
| Dwa tygodnie w „Raju” | Zdzisław Skowroński, Józef Słotwiński | Bronisław Kassowski | obsada aktorska | Stanisław Szymczak | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 9 września 1952 |
| Niespokojna starość | Leonid Rachmanow | Emil Chaberski | asystent reżysera | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 26 listopada 1952 | |
| Ożenek | Mikołaj Gogol | Emil Chaberski | obsada aktorska | Starikow | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 31 grudnia 1952 |
| Zwycięstwo | Janusz Warmiński | Aleksander Fogiel | obsada aktorska | Jan Pietrzak | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 9 lutego 1953 |
| Eugenia Grandet | Honore de Balzac | Kazimierz Brodzikowski | obsada aktorska | Pan de Grassins | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 18 marca 1953 |
| Damy i huzary | Aleksander Fredro | Emil Chaberski | asystent reżysera, obsada aktorska | Rembo | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 3 czerwca 1953 |
| Bosman z „Bajki” | Roman Długosz, Edward Maszewski | Emil Chaberski | obsada aktorska | Karol Klim; Kapitan portu | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 29 stycznia 1954 |
| Na południe od 38 równoleżnika | Thai Dian Czub | Emil Chaberski | obsada aktorska | Thaj Hua | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 8 maja 1954 |
| Wielki człowiek do małych interesów | Aleksander Fredro | Maria Straszewska | obsada aktorska | Telembecki | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 1 sierpnia 1954 |
| Chwasty | Janusz Warmiński | Maria Straszewska | obsada aktorska | Zawada | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 14 lutego 1955 |
| Wilhelm Tell | Fryderyk Schiller | Emil Chaberski | obsada aktorska | Werner Sztaufacher | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 6 lipca 1955 |
| Ostry dyżur | Jerzy Lutowski | Ludwik Benoit | obsada aktorska | Wielgosz | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 19 listopada 1955 |
| Henryk VI na łowach | Wojciech Bogusławski | Ludwik Benoit | obsada aktorska | Robert, młynarz | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 18 lutego 1956 |
| Dożywocie | Aleksander Fredro | Aleksander Fogiel | obsada aktorska | Orgon | Państwowe Teatry Dramatyczne (Scena Kameralna) | 15 maja 1956 |
| Skowronek | Jean Anouilh | Ludwik Benoit | obsada aktorska | Ojciec | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 25 maja 1957 |
| Intryga i miłość | Fryderyk Schiller | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Miller | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 30 sierpnia 1957 |
| Uciekła mi przepióreczka | Stefan Żeromski | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Smugoń | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 10 stycznia 1958 |
| Las | Aleksander Ostrowski | Jerzy Walden | asystent reżysera, obsada aktorska | Iwan Pietrowicz Wosmibratow | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 27 marca 1958 |
| Awantury w Chioggi | Carlo Goldoni | Aleksander Fogiel | obsada aktorska | Padron Toni | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 17 maja 1958 |
| Sen nocy letniej | William Shakespeare | Zbigniew Kopalko | obsada aktorska | Księżyc; Zdechlak | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 4 października 1958 |
| Babcia i wnuczek | Konstanty Ildefons Gałczyński | Lesław Mazurkiewicz | obsada aktorska | Elizejski | Teatr Propozycji Klubu „13 Muz” | 8 grudnia 1958 |
| Beatrix Cenci | Juliusz Słowacki | Aleksander Rodziewicz | obsada aktorska | Francesco Cenci | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 16 grudnia 1958 |
| Maria Stuart | Friedrich Schiller | Aleksander Rodziewicz | asystent reżysera, obsada aktorska | Amias Paulet | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 14 marca 1959 |
| Policjanci | Sławomir Mrożek | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Naczelnik policji | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 4 listopada 1964 |
| Przygody dobrego wojaka Szwejka | Jaroslav Hašek | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Chłop; I Oficer śledczy; Pułkownik Kraus | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 20 grudnia 1964 |
| Matka Courage i jej dzieci | Bertolt Brecht | Zbigniew Mak | obsada aktorska | Stary żołnierz; Żołnierz II | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 20 marca 1965 |
| Dom bez klamek | Zygmunt Wojdan | Zdzisław Krauze | obsada aktorska | Pielęgniarz | Teatr Krypta | 31 marca 1965 |
| Przychodzę opowiedzieć | Jerzy Broszkiewicz | Hieronim Konieczka | obsada aktorska | Dezerter | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 1 maja 1965 |
| Bogowie | Zygmunt Mycielski | Zdzisław Krauze | obsada aktorska | Teatr Krypta | czerwiec 1965 | |
| Barbara Radziwiłłówna | Alojzy Feliński | Zbigniew Mak | obsada aktorska | Poseł II | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 17 lipca 1965 |
| Rocznica Mercedesa | Jerzy Krzysztoń | Józef Skwark | obsada aktorska | Teatr Krypta | listopad 1965 | |
| Dziady | Adam Mickiewicz | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Kapral; Starosta | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 12 marca 1966 |
| Mordercy i świadkowie | Tadeusz Polanowski | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Warren | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 24 czerwca 1966 |
| Otello | William Shakespeare | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Herold; Senator | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 1 października 1966 |
| Pan Jowialski | Aleksander Fredro | Andrzej Ziębiński | obsada aktorska | Szambelan | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 13 stycznia 1967 |
| Wiosna 21 | Aleksander Sztejn | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Szałaszow | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 1 czerwca 1967 |
| Ryszard III | William Shakespeare | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Morderca II; Obywatel I; Posłaniec III | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 29 września 1967 |
| Śmierć na Wybrzeżu Artemidy | Roman Brandstaetter | Zdzisław Krauze | obsada aktorska | Teatr Krypta | 27 listopada 1967 | |
| Niezwykła przygoda Pana Kleksa | Jan Brzechwa | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Bajdała I; Rektor Ramolino | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 14 stycznia 1968 |
| Don Juan | Molière | Tadeusz Byrski | obsada aktorska | Don Louis | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 15 marca 1968 |
| Wesele | Stanisław Wyspiański | Józef Gruda | obsada aktorska | Czepiec | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 10 maja 1970 |
| Hamlet | William Shakespeare | Józef Gruda | obsada aktorska | Kapitan norweski; Woltemand | Państwowe Teatry Dramatyczne (Sala im. Księcia Bogusława Zamku Książąt Pomorskich) | 15 stycznia 1971 |
| Cyd | Corneille-Morsztyn-Wyspiański | Józef Gruda | obsada aktorska | Marszałek | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 30 kwietnia 1971 |
Za kulisami
(fot. Konrad Kamiński)
Podczas charakteryzacji do sztuki Maria Stuart (1959)
Jako Amias Paulet w Marii Stuart (1959)
Na scenie
Od lewej: Ludwik Benoit (Henryk VI, król angielski), Ryszard Kolaszyński (Robert, młynarz), Mieczysław Wiśniewski (Ryszard, syn Ferdynanda) i Jarosław Skulski (Ferdynand Kokl, strażnik lasów) w Henryku VI na łowach (1956) – fot. Witold Chromiński
Od lewej: Ryszard Kolaszyński (Robert, młynarz), Mieczysław Wiśniewski (Ryszard), Elżbieta Marzinek (Małgorzata) i Irena Remiszewska (Betsy) w Henryku VI na łowach (1956) – fot. Witold Chromiński
Ryszard Kolaszyński (Miller) i Danuta Kolaszyńska (Żona Millera) w Intrydze i miłości (1957) – fot. Z. Maksymowicz
Ryszard Kolaszyński (Naczelnik policji), Zdzisław Relski (Generał) i Józef Skwark (Adiutant) w Policjantach (1964) – fot. Grażyna Wyszomirska
Ryszard Kolaszyński jako Naczelnik policji w Policjantach (1964) – fot. Grażyna Wyszomirska
Wycinek z „7-go Głosu Tygodnia”
Radio
| Tytuł | Autor | Reżyseria | Adaptacja radiowa | Postać | Data emisji |
|---|---|---|---|---|---|
| Jak długo można czekać na Boga | Andrzej Skarzyński | obsada aktorska | 8 lipca 1957 |
Telewizja
| Tytuł | Autor | Reżyseria | Realizacja telewizyjna | Postać | Data emisji |
|---|---|---|---|---|---|
| Otello | William Shakespeare | Jan Maciejowski, Włodzimierz Bednarski (asyst. reż.) | Juliusz Burski | Senator; Herold | 11 sierpnia 1967 |
| Hamlet | William Shakespeare | Józef Gruda | Janusz Rudnicki | Kapitan norweski; Woltemand | 20 września 1971 |
Bibliografia
- Alojzy Leszek Gzella, Pierwsza szkoła teatralna, Biblioteka Teatr NN, Lublin b.d.
- Zbigniew Jarzębowski, Słuchowiska szczecińskiego radia, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009
Inne źródła
- Programy teatralne Państwowych Teatrów Dramatycznych w Szczecinie
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
- Zdjęcia ze zbiorów Konrada Kamińskiego oraz ZASP w Szczecinie
