Bohdan Tomaszewski

	Bohdan Tomaszewski
	dziennikarz, komentator sportowy, publicysta
Data urodzenia	10 sierpnia 1921
Miejsce urodzenia	Warszawa
Data śmierci	27 lutego 2015
Miejsce śmierci	Warszawa

Bohdan Tomaszewski (1921-2015) – dziennikarz, komentator sportowy, publicysta, tenisista

Życiorys

Bohdan Tomaszewski urodził się 10 sierpnia 1921 roku w Warszawie przy ul. Polnej (obecnie Noakowskiego 4). Był synem inżyniera Wacława Tomaszewskiego i Janiny z Czaykowskich. Uczęszczał do słynnego „Staszica” (XIV Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica) w Warszawie.

Karierę sportową tenisisty rozpoczął w 1936 roku w sekcji Wojskowego Klubu Sportowego „Legia” w Warszawie. Sport ten uprawiał wyczynowo do wybuchu II wojny światowej, uzyskując w 1939 roku tytuł mistrza Polski juniorów.

W okresie okupacji niemieckiej pracował jako rikszarz. Utrzymywał się także z handlu mydłem. Studiował w tajnej Szkole Głównej Handlowej prowadzonej przez prof. Edwarda Lipińskiego (1942-1944). Działał w Związku Walki Zbrojnej (późn. Armia Krajowa), gdzie nosił pseudonim „Mały”. Brał udział w powstaniu warszawskim. Walczył na Starówce w Zgrupowaniu „Kuba”. Po klęsce powstania przebywał w obozie w Ożarowie. Po wojnie pracował w Biurze Traktorów Rolnych w Warszawie, skąd został zwolniony. Za namową przedwojennego komandora marynarki, Aleksandra Jacynicza, wyjechał na Ziemie Odzyskane. Krótko przebywał w Koszalinie, gdzie zorganizował pierwsze zawody tenisowe i podjął pierwsze próby w zawodzie dziennikarskim, zamieszczając sprawozdania sportowe w „Wiadomościach Koszalińskich”.

W październiku 1945 roku wyjechał do Szczecina. Wraz z żoną i rocznym synem zamieszkał przy ul. Traugutta 145 na Pogodnie. Został zatrudniony jako publicysta w redakcji „Kuriera Szczecińskiego” (1946-1948). Później związał się także z redakcją warszawskiego „Wieczoru”. Podczas manifestacji Trzymamy straż nad Odrą w kwietniu 1946 roku był sprawozdawcą z I Igrzysk Sportowych Pomorza Zachodniego, które odbyły się w Lasku Arkońskim. W trakcie nich komentował towarzyski mecz piłki nożnej pomiędzy reprezentacją Szczecina a CKW „Legia” Warszawa, w barwach którego grał przyszły trener Kazimierz Górski. Od 1946 roku współpracował z Rozgłośnią Polskiego Radia w Szczecinie jako komentator. Od 1 lipca do 1 sierpnia 1947 roku był równocześnie zatrudniony na etacie spikera. Relacjonował lokalne mecze piłki nożnej, wyścigi kolarskie, zawody lekkoatletyczne i pojedynki tenisowe. Na zaproszenie przedwojennego dziennikarza radiowego Aleksandra Rekszy relacjonował z kortów warszawskiej „Legii” mecz tenisowy Polska-Anglia o Puchar Davisa.

W 1946 roku wspólnie z przedwojennymi tenisistami Ludomirem „Lulkiem” Popławskim i Jerzym Księżopolskim uruchomił pierwsze w polskim Szczecinie korty tenisowe przy al. Wojska Polskiego 127. Był współorganizatorem, zawodnikiem i działaczem Szczecińskiego Klubu Tenisowego (1946-1948). Organizował międzynarodowy turniej tenisowy Szczecin-Budapeszt (1947) oraz turniej ogólnopolski (1948), którego honorowym gościem była znakomita przedwojenna tenisistka Jadwiga Jędrzejowska. Sam jako gracz wielokrotnie uczestniczył w zawodach, zdobywając m.in. tytuł mistrza Szczecina w singlu tenisowym.

W Szczecinie

Dom przy ul. Traugutta w Szczecinie, w którym mieszkał Bohdan Tomaszewski z rodziną (1947)
Bohdan Tomaszewski i Zdzisław Karczewski podczas relacjonowania imprezy sportowej w Szczecinie (1947)
Mecz tenisowy Szczecin-Budapeszt. Drugi od lewej Bohdan Tomaszewski (1947)

W Szczecinie z żoną Zofią i synem Krzysztofem (1947)
Podczas meczu lekkoatletycznego Polska-USA (1958)
Na stadionie X-Lecia w Warszawie podczas Wyścigu Pokoju (1962)

Od marca 1948 roku ponownie w Warszawie. W latach 1949-1955 pracował w „Expressie Wieczornym”. Od 1955 roku współpracował z redakcją sportową Polskiego Radia w Warszawie jako sprawozdawca i komentator. Po wprowadzeniu stanu wojennego na kilka lat (do 1989) zawiesił działalność radiową. Był gościem poniedziałkowej Kroniki sportowej w I Programie Polskiego Radia. Od początku lat 60. współpracował także z Telewizją Polską, gdzie m.in. prowadził kilka wydań słynnego Tele-Echa. Później kierował działem publicystyki Redakcji Sportowej TVP (1969-1970). W latach 1956-1980 był sprawozdawcą z dwunastu letnich i zimowych igrzysk olimpijskich. Był komentatorem kanału telewizyjnego Polsat Sport.

Współpracował z pismami literackimi, m.in. z „Kulturą” (stały felietonista), „Przeglądem Katolickim” i „Przeglądem Kulturalnym”. Byłt autorem kilkunastu książek i scenariuszy do dokumentalnych i fabularnych filmów o tematyce sportowej. W niektórych z nich wystąpił, grając samego siebie. W latach 1975-1983 był członkiem Związku Literatów Polskich. Należał do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Działał również w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich (członek Rady w latach 1980-1981).

W 1968 roku zainicjował, a w kolejnych latach organizował, doroczny turniej tenisowy dla młodzieży do lat 16 „O Puchar Bohdana Tomaszewskiego”. Był działaczem Polskiego Komitetu Olimpijskiego i licznych związków sportowych.

Trzykrotnie żonaty. Z pierwszą żoną, Zofią z Leszczyńskich, ma syna Krzysztofa Logana (ur. 1945) - dziennikarza, pisarza i malarza. Z drugiego związku, z Ewą ze Słupnickich, syna Tomasza (ur. 1956) - aktora i komentatora tenisa. Jego trzecią żoną, z którą ślub wziął w 1967 roku, jest Izabela Maria hr. Sierakowska z Waplewa h. Ogończyk.

Zmarł 27 lutego 2015 roku w Warszawie.

Twórczość literacka

1957 – Halo, halo! Tu mikrofony Polskiego Radia w Melbourne
1961 – Milczące stadiony
1962 – Kariera z kolcami
1964 – Spotkania ze sportem
1965 – Rok olimpijski
1968 – Romantyczne mecze
1968 – Samotność w peletonie (wraz z Jerzym Suszko)
1971 – Do ostatniego tchu
1974 – Listy oldboya, czyli olimpijskie Somosierry
1976 – Proszę o klucz
1978 – Wimbledon
1979 – Łączymy się ze stadionem
1980 – Dziesięć moich olimpiad
1985 – Romantyczne mecze
1990 – Pożegnalna defilada
1992 – Przeżyjmy to jeszcze raz

Artykuły w prasie (Szczecin)

1956 – Zatopek nie rezygnuje ze złotego medalu w maratonie. Czy manewr taktyczny Landy'ego?, „Kurier Szczeciński” 1956 nr 276, s. 6

Filmografia

Tytuł filmu	Rodzaj filmu	Realizacja/Reżyseria	Forma twórczości	Postać	Rok produkcji	Data premiery
Wyścig Pokoju 1951	dokumentalny		komentarz		1951	1951
Letnia spartakiada 1951	dokumentalny	Stanisław Możdżeński	scenariusz, komentarz		1951	1951
Zaczarowany rower	fabularny	Silik Sternfeld	scenariusz (z Jerzym Suszko)		1955	25 grudnia 1955
Z mistrzostw Europy w boksie	dokumentalny	Bohdan Tomaszewski	scenariusz, reżyseria		1955	1955
Mąż swojej żony	fabularny	Stanisław Bareja	obsada aktorska	Sprawozdawca sportowy	1960	4 kwietnia 1961
Spotkanie za oceanem	dokumentalny	Zbigniew Raplewski	komentarz		1962	1962
Zawodnicy	dokumentalny	Bohdan Kosiński	współpraca scenariuszowa, komentarz		1964	1964
Polska-NRF	dokumentalny	Ludwik Perski	komentarz		1964	1964
Wojna domowa (odc. Siła wyobraźni)	serial telewizyjny	Jerzy Gruza	obsada aktorska	w roli samego siebie	1965	24 października 1965
Bokser	fabularny	Julian Dziedzina	scenariusz (z Jerzym Suszko), obsada aktorska	Dziennikarz	1966	3 marca 1967
Czekam w Monte Carlo	fabularny	Julian Dziedzina	scenariusz i dialogi (z Jerzym Suszko)		1969	25 grudnia 1969
Krajobraz po bitwie	fabularny	Andrzej Wajda	obsada aktorska	Polski oficer łącznikowy	1970	8 września 1970
Motodrama	fabularny	Andrzej Konic	obsada aktorska	w roli samego siebie	1971	17 września 1971
Maraton	dokumentalny	Tadeusz Makarczyński	scenariusz (z Tadeuszem Makarczyńskim), komentarz		1972	1972
Ostatnie okrążenie	fabularny film telewizyjny	Krzysztof Rogulski	komentarz		1977	17 czerwca 1977
Prawo Archimedesa	telewizyjny film fabularny	Mariusz Walter	obsada aktorska	w roli samego siebie	1977	24 czerwca 1977
Papa Stamm	dokumentalny fabularyzowany	Krzysztof Rogulski	komentarz		1978	1978
Kusy i inni	dokumentalny	Jerzy Sztwiertnia	scenariusz (z Jerzym Sztwiertnią), komentarz, lektor, wywiady		1994	1994
Żywa piramida	dokumentalny	Jerzy Sztwiertnia	scenariusz (z Jerzym Sztwiertnią)		1994	1994
Wunderteam. Cudowne lata	dokumentalny	Tadeusz Śmiarowski	obsada aktorska	w roli samego siebie	2002	2002
W biegu za życiem	dokumentalny	Henryk Jantos	bohater filmu		2011	2011

Nagrody

1958 – Złote Pióro
1959 – Złote Pióro
1969 – Srebrny Wawrzyn Olimpijski za całokształt twórczości (nagroda Polskiego Komitetu Olimpijskiego)
1972 – Złoty Mikrofon za indywidualność sprawozdawcy i reportera sportowego (nagroda Polskiego Radia)
1972 – Złoty Wawrzyn Olimpijski za całokształt twórczości (nagroda Polskiego Komitetu Olimpijskiego)
1975 – II nagroda Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich im. Bolesława Prusa
1976 – nagroda literacka Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki za ksiażkę Proszę o klucz
1983 – nagroda za najlepsza ksiązkę o tematyce sportowej w okresie powojennym w plebiscycie czytelników „Przeglądu Sportowego” (Romantyczne mecze)
1996 – Diamentowy Mikrofon (nagroda Polskiego Radia)
1996 – Superwiktor (nagroda telewidzów)
2000 – nagroda Fair Play PKOl
2001 – Mistrz Mowy Polskiej (wybrany przez jurorów składających się z wybitnych polskich językoznawców)
2006 – Dziennikarski Laur Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich za niedościgniony wzór dziennikarskiego profesjonalizmu

Odznaczenia

2005 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Polskie Radio Szczecin we wspomnieniach Bohdana Tomaszewskiego

(...) Pamiętam zawody kolarskie. Wyścig Gdynia-Szczecin, ostatnie kilometry prowadziły kolarzy przez ulice Szczecina. Dyrektor Karczewski miał wspaniały i pionierski wówczas pomysł wysłania na trasę wozu transmisyjnego PR. Kochany dyrektor mnie tam wsadził i „niech pan gada o tych kolarzach”. Czołówka kolarska jechała ulicami miasta, a ja, wychylony z samochodu z mikrofonem w ręku, opowiadałem o tym, jak się ścigają. Byłem zapalony, wydawało mi się, że wszystko świetnie idzie. No i skończył się wyścig, skończyła transmisja. Pędzę do Rozgłośni i pytam pierwszego napotkanego kolegę, czy słuchał i jak to wyszło? A on pyta: „Co?” „No, ta transmisja!” Okazało się, że ja mówiłem, mówiłem, wszystko było znakomicie przygotowane, ale w roku 46 bezposrednia transmisja przerastała nasze możliwości techniczne. Więc chociaż ja gadałem przez godzinę, oczywiście nikt tego poza mną nie słyszał. Rzecz jasna, mogłem chwalić się później, że to był najwspanialszy reportaż w moim życiu. (Alicja Maciejowska, Halo, halo! Tu Polskie Radio Szczecin)

Ciekawostki

w 2011 roku Henryk Jantos zrealizował filmowy portret Bohdana Tomaszewskiego zatytułowany W biegu za życiem
Bohdan Tomaszewski jest bohaterem kilku książek, których autorem jest jego syn Krzysztof Logan Tomaszewski

Zobacz także

Więcej informacji o Bohdanie Tomaszewskim na stronie jego syna Krzysztofa Logana Tomaszewskiego

Bibliografia

Encyklopedia Szczecina Suplement 1 (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Henryk Laskiewicz), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2003
Alina Głowacka, Alicja Maciejowska, Pisane mikrofonem, Szczecin - Olsztyn 2004
Kto jest kim w Polsce 1984, Interpress, Warszawa 1984
Kto jest kim w Polsce. Edycja IV, Interpress, Warszawa 2001
Mała encyklopedia sportu t. 2 (L-Ż), Warszawa 1986
60 lat Polskiego Radia Szczecin (pod red. Mariana Kowalskiego), Polskie Radio Szczecin, Szczecin 2005
Bohdan Tomaszewski w Bibliografii Pomorza Zachodniego
Bohdan Tomaszewski w katalogu Książnicy Pomorskiej
Publikacje Bohdana Tomaszewskiego w katalogu Książnicy Pomorskiej
Materiały ze zbiorów Krzysztofa Logana Tomaszewskiego

Autor opracowania: Andrzej Androchowicz

Redakcja: Sylwia Wesołowska