Jerzy Śliwiński
| Jerzy Śliwiński | |||
| aktor, reżyser | |||
| |||
| Data urodzenia | 26 maja 1908 | ||
| Miejsce urodzenia | Łódź | ||
| Data śmierci | 25 stycznia 1969 | ||
| Miejsce śmierci | Warszawa | ||
Jerzy Śliwiński (1908-1969) – aktor, reżyser
Życiorys
Jerzy Lubomir Śliwiński urodził się 26 maja 1908 roku w Łodzi. Był synem Józefa Śliwińskiego i Stanisławy z d. Hodorowicz. W 1929 roku zdał eksternistyczny egzamin ZASP. W tym samym roku zaczął występować w teatrze Miejskim w Płocku. Obdarzony dobrymi warunkami zewnętrznymi, używając najczęściej imienia Lubomir, występował m.in. w Częstochowie, w Teatrach Miejskich w Łodzi (sez. 1932/33) oraz w Teatrach Miejskich we Lwowie (1933-1937). Na lwowskiej scenie, kierowanej przez Wilama Horzycę, uchodził za czołowego amanta. Do wybuchu wojny grał w Warszawie (Teatr Narodowy, Teatr Nowy). W 1939 roku u boku Elżbiety Barszczewskiej, Mieczysławy Ćwiklińskiej, Kazimierza Junoszy-Stępowskiego, Michała Znicza i Bogusława Samborskiego zadebiutował główną rolą w filmie Kłamstwo Krystyny w reż. Henryka Szaro.
Po wybuchu wojny wyjechał do Grodna, gdzie do 1941 roku występował w Państwowym Teatrze Polskim BSRR w Grodnie i w Białymstoku. Po wkroczeniu Niemców powrócił do Warszawy, gdzie do 1944 roku występował w teatrach jawnych (Komedia, Bohema, Miniatury, Nowości), za co w marcu 1945 roku został skazany przez Komisję Weryfikacyjną Związku Artystów Scen Polskich w Krakowie na roczny zakaz grania w teatrach warszawskich oraz został zawieszony w czynnościach organizacyjnych ZASP na ten sam okres. Wkrótce jednak Sąd Centralny II Instancji ZASP zmienił wyrok na grzywnę i półroczne występy pod trzema gwiazdkami (incognito).
W kwietniu 1945 roku występował w Teatrze im. Wyspiańskiego w Katowicach, a od października grał i reżyserował w Teatrze Miejskim w Białymstoku.
W latach 1946-1947 występował i reżyserował w Szczecinie. W ramach obowiązującej jeszcze kary ZASP, do 15 lutego 1946 roku zobowiązany był wpłacać 15 proc. swoich zarobków brutto do kasy Zarządu Głównego stowarzyszenia. We wrześniu tego samego roku w Teatrze Komedia Muzyczna wystawił Przeprowadzkę K.H. Rostworowskiego. Otoczka skandalu towarzysząca spektaklowi wywołała żywą reakcję publiczności i długotrwałą polemikę prasową. Samemu przedstawieniu przysporzyła jednak wielu widzów. W czasie pobytu w Szczecinie był przewodniczącym Oddziału ZASP.
W 1947 roku przeniósł się do Poznania, gdzie występował w Teatrze Nowym. Później grał w Teatrze Powszechnym TUR w Krakowie. Od 1948 roku związany z teatrami warszawskimi, Teatrem Klasycznym i Nowym (1948-1949), Teatrem Narodowym (1949-1951) oraz Teatrem Ateneum (1952-1957). W ostatnich latach życia nie występował.
W 1949 roku wystąpił obok Aleksandry Śląskiej w jednej z głównych ról w filmie Jana Rybkowskiego Dom na pustkowiu. Zagrał także w filmie Nafta (1961). Współpracował z warszawskim Teatrem Syrena (1960) oraz z estradą Domu Wojska Polskiego Miniatury.
Był żonaty z suflerką Eugenią John (1° v. Czechowicz).
Zmarł 25 stycznia 1969 roku w Warszawie. Jest pochowany na Cmentarzu Bródnowskim.
Twórczość teatralna (Szczecin)
| Tytuł sztuki | Autor | Reżyseria | Rodzaj twórczości | Postać | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Przeprowadzka | Karol Hubert Rostworowski | Jerzy Śliwiński | reżyseria, obsada aktorska | Felek | Komedia Muzyczna | 26 września 1946 |
| Rozkoszna dziewczyna | Ralf Benatzky | Jerzy Śliwiński | reżyseria, obsada aktorska | Feliks | Komedia Muzyczna | 25 października 1946 |
| Szkarłatne róże | Aldo de Benedetti | Jerzy Śliwiński | reżyseria | Komedia Muzyczna | 28 grudnia 1946 | |
| Zemsta | Aleksander Fredro | Jerzy Śliwiński | inscenizacja, reżyseria, obsada aktorska | Papkin | Komedia Muzyczna | 1 stycznia 1947 |
Wycinek z „Kuriera Szczecińskiego” nr 259 z dn. 10-11 listopada 1946
Źródła
Bibliografia
- Almanach sceny polskiej 1968/69 (pod red. Stanisława Marczaka-Oborskiego), WAiF, Warszawa 1970
- Tomasz Mościcki, Teatry Warszawy 1944-1945. Kronika, Fundacja Historia i Kultura, Warszawa 2012
- Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980 t. II (pod red. Zbigniewa Wilskiego), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1994
- Teatry Dramatyczne w Szczecinie 1945-1965 (pod red. Danuty Piotrowskiej), Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW Prasa, Poznań 1965
Inne
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
