Danuta Kolaszyńska

Z Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Danuta Kolaszyńska
aktorka, reżyser
brak zdjecia
Data urodzenia 1 listopada 1912
Miejsce urodzenia Lublin
Data śmierci 15 lipca 1968
Miejsce śmierci Szczecin
Miejsce spoczynku Cmentarz Centralny w Szczecinie (kw. 42A-1-1)
Lokalizacja grobu zobacz na mapie


Danuta Kolaszyńska (1912-1968) – aktorka, reżyser

Życiorys

Danuta Kolaszyńska (wł. Daniela Regina Miklasińska) urodziła się 1 listopada 1912 roku w Lublinie. Była córką Celestyna Miklasińskiego i Wandy z d. Piwek, która pochodziła z Kurowa. Jej ojciec był artystą malarzem i rzeźbiarzem. Młodszy brat Zbigniew po ukończeniu ASP w Krakowie zajmował się scenografią, m.in. w Szczecinie. Grywał również w teatrze. Najmłodszy brat Włodzimierz był aktorem. Występował m.in. w Rzeszowie, Szczecinie, a ostatnie lata przed śmiercią w Teatrze im. W. Bogusławskiego w Kaliszu.

Gry aktorskiej uczyła się w rodzinnym mieście w Studium Dramatycznym (późniejsza Szkoła Dramatyczna) Eleonory Frenkiel-Ossowskiej i Karola Borowskiego. Na tutejszej scenie stawiała też pierwsze kroki jako adeptka. Kwalifikacyjny egzamin aktorski złożyła 9 sierpnia 1948 roku przed Komisją Artystyczną w Łodzi. W tym samym roku została zaangażowana do Teatru Miejskiego (późn. Teatr Ziemi Rzeszowskiej) w Rzeszowie pod dyrekcją Kazimierza Biernackiego. Występowała tam do 1951 roku, grając przeważnie role charakterystyczne i komediowe. O takim doborze ról zaważyła opinia recenzenta „Gazety Lubelskiej”, Stanisława Fapierkowskiego, który w jednej z recenzji napisał: Daniela Kolaszyńska urodziła się chyba po to, aby stać się dobrą aktorką charakterystyczną. W Rzeszowie zagrała m.in. Raisę Orłową w Przyjaciołach Andrzeja Uspieńskiego, Madame Arcati w Seansie Noela Cowarda, Lemańską w Odwetach Leona Kruczkowskiego, Anastasję Kurnicką w Weselu Fonsia Ryszarda Ruszkowskiego, Anielę w Damach i huzarach Aleksandra Fredry.

W 1951 roku związała się ze Szczecinem. Tu została aktorką Państwowego Teatru Polskiego, a po reorganizacji placówki, przez siedem lat grała na scenie Państwowych Teatrów Dramatycznych. Stworzyła wiele niezapomnianych kreacji, m.in. Michasiową w Pannie Maliczewskiej Gabrieli Zapolskiej, Anielukie w sztuce Juozasa Baltušisa Pieją koguty, Anielę w Damach i huzarach Aleksandra Fredry, Cygankę w Rozbójniku Karela Čapka, Armgard w Wilhelmie Tellu Fryderyka Schillera, Panią Frank w Pamiętniku Anny Frank Frances Goodrich i Alberta Hacketta.

W 1959 roku opuściła Szczecin i do 1963 roku występowała w Teatrze im. Osterwy w rodzinnym Lublinie. Zagrała tam m.in. Marię Józefę w sztuce Federico Garcii Lorki Dom Bernardy Alba, tytułową rolę w Moralności pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej i Marię Aleksiejewnę w Wujaszku Wani Antoniego Czechowa.

W sez. 1963/1964 była aktorką Bałtyckiego Teatru Dramatycznego w Koszalinie. Występowała przeważnie w repertuarze obyczajowym lub w komedii satyrycznej, m.in. w Lecie Tadeusza Rittnera (Karolina), w Kruku Carlo Gozzi'ego (Smeraldina), w Ich czworo Gabrieli Zapolskiej (Wdowa), w Pluskwie Włodzimierza Majakowskiego, w Oskarżonych Agnieszki Osieckiej i Andrzeja Jareckiego.

Od 1964 roku ponownie występowała w Szczecinie. Grała w Państwowych Teatrach Dramatycznych i w Teatrze Krypta. Krytycy i publiczność cenili Danutę Kolaszyńską przede wszystkim jako aktorkę charakterystyczną. W ciągu czterech lat zagrała kilka bardzo ważnych i ciekawych ról, m.in. tytułową Matkę Courage w dramacie Bertolta Brechta. Zdaniem aktorki była to jedna z najwspanialszych i najlepiej napisanych ról kobiecych we współczesnym repertuarze teatralnym. Interpretacja aktorki spotkała się jednak z krytycznym przyjęciem czołowego szczecińskiego recenzenta, Feliksa Jordana (patrz poniżej).

Specjalnością Danuty Kolaszyńskiej były także wiersze cygańskie, które recytowała ze znawstwem przedmiotu, znakomicie oddając klimat i poezję tego ludu. W 1968 roku na potrzeby rozgłośni Polskiego Radia w Szczecinie nagrała audycję, w której interpretowała wiersze słynnej cygańskiej poetki Papuszy (Bronisława Wajs). Z Papuszą serdecznie zaprzyjaźniła się już w 1956 roku, przygotowując się do roli Cyganki w Rozbójniku Karela Čapka. Wówczas często odwiedzała poetkę w jej domu w Gorzowie.

W 1966 roku gościnnie wystąpiła w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. Sporadycznie reżyserowała, m.in. przedstawienia dla dzieci.

Była żoną aktora Ryszarda Kolaszyńskiego (1920-1984). Mieszkała przy ul. Śląskiej 41

Zmarła 15 lipca 1968 roku w Szczecinie. Została pochowana na Cmentarzu Centralnym (kw. 42A-1-1).

Z prywatnego archiwum

  • Wanda Miklasińska z d. Piwek - matka Danuty Kolaszyńskiej

  • Daniela (Danuta) Kolaszyńska (1946)

  • W Lublinie (1946)

  • Na plaży w Dąbiu z bratanicą Krystyną, córką Zbigniewa, i z kuzynem Konradem Kamińskim (1956)



Teatr (Szczecin)

Tytuł Autor Reżyseria Rodzaj twórczości Postać Teatr Data premiery
Panna Maliczewska Gabriela Zapolska Marian Godlewski obsada aktorska Michasiowa Państwowy Teatr Polski 7 września 1951
Pieją koguty Juozas Baltušis Czesław Staszewski obsada aktorska Anielukie Państwowy Teatr Polski (scena: Teatr Współczesny) 3 listopada 1951
Świerszcz za kominem Karol Dickens Aleksander Fogiel obsada aktorska Pani Fielding Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 21 marca 1952
Dwa tygodnie w „Raju” Zdzisław Skowroński, Józef Słotwiński Bronisław Kassowski obsada aktorska Krężlowa Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 9 września 1952
Zwycięstwo Janusz Warmiński Aleksander Fogiel obsada aktorska Kuligowa, baba wiejska Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 9 lutego 1953
Damy i huzary Aleksander Fredro Emil Chaberski obsada aktorska Aniela Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 3 czerwca 1953
Szczęście Frania Włodzimierz Perzyński Kazimierz Brodzikowski obsada aktorska Langmanowa Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 23 marca 1954 Myślibórz
Imieniny pana dyrektora Zdzisław Skowroński, Józef Słotwiński Emil Chaberski obsada aktorska Karwowska Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 1 lipca 1954
Czerwony Kapturek Jewgienij Szwarc obsada aktorska Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 20 lipca 1954
Wilhelm Tell Fryderyk Schiller Emil Chaberski obsada aktorska Armgart Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 6 lipca 1955
Dom kobiet Zofia Nałkowska Nina Burska asystent reżysera, obsada aktorska Tekla Bełska Państwowe Teatry Dramatyczne (Scena Kameralna) 2 lutego 1956
Rozbójnik Karol Čapek Ludwik Benoit obsada aktorska Cyganka Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 15 czerwca 1956
Przepraszam, ale żyję Włodzimierz Dychawiczny, Michał Słobodskoj Ludwik Benoit obsada aktorska Ciocia Pola Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 31 października 1956
Pastorałka Leon Schiller Ludwik Benoit obsada aktorska Śmierć Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 22 grudnia 1956
Intryga i miłość Fryderyk Schiller Jan Maciejowski obsada aktorska Żona Millera Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 30 sierpnia 1957
Krzesiwo Hanna Januszewska Ewa Kołogórska obsada aktorska Pani Rasmussen Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 26 stycznia 1958
Las Aleksander Ostrowski Jerzy Walden obsada aktorska Ulita, klucznica Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 27 marca 1958
Awantury w Chioggi Carlo Goldoni Aleksander Fogiel obsada aktorska Donna Libera Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 17 maja 1958
Sen nocy letniej William Shakespeare Zbigniew Kopalko obsada aktorska Pan Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 4 października 1958
Beatrix Cenci Juliusz Słowacki Aleksander Rodziewicz obsada aktorska Furia Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 16 grudnia 1958
Pamiętnik Anny Frank Frances Goodrich, Albert Hackett Jan Maciejowski obsada aktorska Pani Frank Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 5 maja 1959
Cudotwórca Anatol Stern Aleksander Rodziewicz obsada aktorska Staruszka egzaltowana Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 22 września 1959
I koń się potknie... Aleksander Ostrowski Zbigniew Mak obsada aktorska Maniefa Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 3 listopada 1964
Przygody dobrego wojaka Szwejka Jaroslav Hašek Jan Maciejowski obsada aktorska Baba; Muellerowa Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 20 grudnia 1964
Matka Courage i jej dzieci Bertolt Brecht Zbigniew Mak obsada aktorska Matka Courage Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 20 marca 1965
Przychodzę opowiedzieć Jerzy Broszkiewicz Hieronim Konieczka obsada aktorska Pielęgniarka Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 1 maja 1965
Dzieci słońca Maksym Gorki Jan Maciejowski obsada aktorska Awdotia Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 9 października 1965
Rocznica mercedesa Jerzy Krzysztoń Józef Skwark obsada aktorska obsada aktorska Teatr Krypta listopad 1965
Kochankowie z Werony Jarosław Iwaszkiewicz Andrzej Ziębiński obsada aktorska Orszula Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 4 marca 1966
Lato Tadeusz Rittner Andrzej Ziębiński obsada aktorska Karolina Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 12 marca 1967
Przygoda z Vaterlandem Leon Kruczkowski Aleksander Rodziewicz obsada aktorska Krugerowa Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 24 maja 1967
Dom kobiet Zofia Nałkowska Ewa Kołogórska obsada aktorska Celina Bełska; Zofia Sworzeniowa Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 22 września 1967
Niezwykła przygoda Pana Kleksa Jan Brzechwa Jan Maciejowski obsada aktorska Zawodnik II Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 14 stycznia 1968
Don Juan Molière Tadeusz Byrski obsada aktorska Zjawa Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 15 marca 1968



Na scenie



Telewizja

Tytuł Autor Scenariusz (adaptacja) Reżyseria Realizacja telewizyjna Postać Data premiery
Dzieci słońca Maksym Gorki Jan Maciejowski Juliusz Burski Awdotia 18 lipca 1966 (transmisja z Teatru Współczesnego)



O Danucie Kolaszyńskiej

  • (...) Sądzę, że zasadniczą pomyłką było powierzenie roli Matki artystce o wyraźnych, wielokrotnie sprawdzonych predyspozycjach charakterystycz­nych; a nawet gdybyśmy przyjęli jej interpretację „przeżywania” - trudno się tu oprzeć uczuciu wielkiego niedosytu. Ta Matka Courage bywa żałosną, czasem nawet wzruszającą - brak jej jednak siły tragizmu, tak głęboko przejmującego zarówno w interpretacjach Heleny Weigel, jak Eichlerówny, a także - przypomnijmy - w znakomitej kreacji Idy Kamińskiej (z występu - przed kilku laty - Teatru Żydowskiego w Szczecinie). W cieniu tej fatalnej omyłki w obsadzie roli wiodącej toczy się też całe przedstawienie. (Feliks Jordan, Daleko od Brechta..., „Kurier Szczeciński” 1965 nr 72, s. 4).



Warto posłuchać

  • Danuta Kolaszyńska deklamuje wiersze cygańskiej poetki Papuszy. Nagranie pochodzi ze słuchowiska poetyckiego Wiersze Papuszy (w ramach cyklu Szczecińskie popołudnia), zrealizowanego przez Alinę Głowacką. Słuchowisko emitowano 16 lutego 1968 roku o godz. 17.25 w programie lokalnym Rozgłośni Szczecińskiej Polskiego Radia.



<player title="Wiersze Papuszy">D_Kolaszynska_Papusza.mp3</player>

Bibliografia

  • (j), Danuta Kolaszyńska, „Kurier Szczeciński” 1952 nr 230, s. 3
  • Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980 t. II, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1994
  • Teatry Dramatyczne w Szczecinie 1945-1965 (pod red. Danuty Piotrowskiej), Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW Prasa, Poznań 1965

Inne źródła

  • Strona internetowa Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
  • Zdjęcia ze zbiorów Konrada Kamińskiego i ze zbiorów ZASP w Szczecinie



IES64.png
Autor opracowania: Andrzej Androchowicz


Źródło: „http://pomeranica.pl/index.php?title=Danuta_Kolaszyńska&oldid=225587”