Ewa Wrońska
| Ewa Wrońska | |||
| aktorka | |||
| |||
| Data urodzenia | 21 czerwca 1951 | ||
| Miejsce urodzenia | Poznań | ||
Ewa Wrońska (ur. 1951) – aktorka
Życiorys
Ewa Wrońska (także Ewa Wrońska-Penkala) urodziła się w 21 czerwca 1951 roku w Poznaniu. Uczęszczała do Państwowego Liceum Muzycznego im. Mieczysława Karłowicza w Poznaniu. W 1974 roku ukończyła Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Jeszcze podczas studiów zagrała w szkole aktorskiej Luzzi w Pierwszym dniu wolności L. Kruczkowskiego w reż. Michała Pawlickiego (praca dyplomowa) i Marynię w Klubie kawalerów M. Bałuckiego w reż. Jana Kwapisza. W 1974 roku powróciła do rodzinnego Poznania. Na scenie Teatru Polskiego zadebiutowała w Kwiatach polskich J. Tuwima w reżyserii Tadeusza Minca. Zagrała także m.in. w Porwaniu sabinek J. Tuwima, Weselu S. Wyspiańskiego i w Kordianie J. Słowackiego.
Od 1976 roku związana ze Szczecinem, dokąd przyjechała za namową Jacka Polaczka. W latach 1976-1979 oraz 1981-1988 była aktorką Teatru Współczesnego. W latach 1979-1981 grała w Teatrze Polskim. Na tutejszych scenach zagrała ok. 30 ról o bardzo różnorodnym charakterze. Obdarzona niebanalną urodą, z sukcesem potrafiła się wcielić w postać oszpeconej Matki w sztuce Stanisława Ignacego Witkiewicza pod tym samym tytułem. Z upodobaniem grywała w lżejszym repertuarze, często śpiewając i tańcząc. Współpracowała z rozgłośnią radiową i ośrodkiem telewizyjnym w Szczecinie.
Od 1989 roku ponownie występuje w Poznaniu.
Sporadycznie grała również w filmach i serialach telewizyjnych. Największą popularność przyniosła jej rola Ewy Kalkowskiej w serialu 07 zgłoś się (odc. 18 Bilet do Frankfurtu) w reż. Krzysztofa Szmagiera.
Z prywatnego archiwum
Wakacje w Krynicy. Wraz z koleżanką po zdanych egzaminach do PWSFTviT (stacja kolejki na Górę Parkową)
Teatr (Szczecin)
| Tytuł | Autor | Reżyseria | Forma twórczości | Postać | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jubileusz | Edward Redliński | Maciej Englert | obsada aktorska | Beata, dziewczyna | Teatr Współczesny | 13 marca 1976 |
| Kobieta zza zielonych drzwi | Rustan Ibrahimbekow | Wojsław Brydak (PWST Warszawa) | obsada aktorska | Renia, dziewczyna Farida | Teatr Współczesny | 15 września 1976 |
| Lato i dym | Tennessee Williams | Maciej Englert | obsada aktorska | Nellie Ewell | Teatr Współczesny | 1 grudnia 1976 |
| Farsa mrocznych | Michel de Ghelderode | Maciej Englert | obsada aktorska | Emanuela | Teatr Współczesny | 23 lutego 1977 |
| Ostatni | Maksym Gorki | Aleksander Towstonogow (ZSRR) | obsada aktorska | Nadieżda | Teatr Współczesny | 12 listopada 1977 (z okazji 60 rocznicy Wielkiej Rewolucji Październikowej) |
| Pan Tadeusz | Adam Mickiewicz | Janusz Bukowski | obsada aktorska | Teatr Polski | 4 lutego 1978 | |
| Wyzwolenie | Stanisław Wyspiański | Maciej Englert | obsada aktorska | Aktorka; Maska | Teatr Współczesny | 25 kwietnia 1978 |
| Lot nad kukułczym gniazdem | Dale Wasserman | Andrzej Chrzanowski | obsada aktorska | Sandra | Teatr Współczesny | 16 grudnia 1978 |
| Burza | William Shakespeare | Maciej Englert | obsada aktorska | Ariel | Teatr Współczesny | 31 marca 1979 |
| Egzamin | Jan Paweł Gawlik | Wanda Laskowska | obsada aktorska | Krystyna Chlebowska | Teatr Polski | 14 października 1979 |
| Fantazy, czyli Nowa Dejanira | Juliusz Słowacki | Janusz Bukowski | obsada aktorska | Stelka | Teatr Polski | 8 grudnia 1979 |
| Romeo i Julia | William Shakespeare | Janusz Bukowski | obsada aktorska | Julia, córka Kapuletich | Teatr Polski | 21 czerwca 1980 |
| Arteusz, czyli legenda o świętej Ancili, Rajskim Ptaku | Miroslav Krleža | Ante Jelaska (Jugosławia) | obsada aktorska | Liwia Ancila; Klara Anita | Teatr Polski | 25 października 1980 |
| Pójdź ze mną | Mirosław Gruszczyński na podst. frag. Kordiana J. Słowackiego, Dziadów A. Mickiewicza, Wyzwolenia S. Wyspiańskiego i Vade-Mecum C.K. Norwida | Mirosław Gruszczyński | obsada aktorska | Teatr Polski (Sala Prób) | 28 lutego 1981 | |
| Łyżki i księżyc | Emil Zegadłowicz | Ryszard Major | obsada aktorska | Królewna Ewa | Teatr Polski | 27 września 1981 |
| Łotrzyce | Agnieszka Osiecka | Mirosław Gruszczyński | obsada aktorska | Waleria | Teatr Współczesny (Sala Prób w Zamku Książąt Pomorskich) | 7 listopada 1981 |
| Trzy siostry | Antoni Czechow | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Irina | Teatr Współczesny | 25 marca 1982 |
| Wesołego powszedniego dnia | Wojciech Młynarski | Mirosław Gruszczyński | obsada aktorska | Kobieta | Teatr Współczesny | 4 czerwca 1982 |
| Operetka | Witold Gombrowicz | Ryszard Major | obsada aktorska | Dama | Teatr Współczesny | 10 grudnia 1982 |
| Gyubal Wahazar, czyli Na Przełęczach Bezsensu | Stanisław Ignacy Witkiewicz | Krzysztof Babicki | obsada aktorska | I Dama; Donna Lubrica Terramon | Teatr Współczesny | 25 marca 1983 |
| Kobieta, która zabiła | Sidney Garrick | Ryszard Major | obsada aktorska | Lavinia Morland | Teatr Współczesny | 18 czerwca 1983 |
| Nie-Boska komedia | Zygmunt Krasiński | Ryszard Major | obsada aktorska | Zły Duch-Dziewica | Teatr Współczesny | 16 grudnia 1983 |
| Popiół i diament | Jerzy Andrzejewski | Jan Maciejowski, Antoni Gryzik | obsada aktorska | Kochańska | Teatr Współczesny | 23 marca 1984 |
| Pierścień i róża | William Makepeace Thackeray | Wiesław Górski | obsada aktorska | Czarna Wróżka | Teatr Współczesny (Dom Kultury „Korab” Stoczni im. A. Warskiego) | 26 maja 1984 |
| Sen | Fiodor Dostojewski | Krzysztof Rościszewski | obsada aktorska | Dama | Teatr Współczesny | 3 marca 1985 |
| Amadeusz | Peter Shaffer | Wiesław Górski | obsada aktorska | Teresa Salieri | Teatr Współczesny | 5 maja 1985 |
| Matka | Stanisław Ignacy Witkiewicz | Ryszard Major | obsada aktorska | Janina Węgorzewska | Teatr Współczesny | 14 czerwca 1985 |
| W mrokach złotego pałacu, czyli Bazylissa Teofanu | Tadeusz Miciński | Ryszard Major | obsada aktorska | Anna | Teatr Współczesny (Sala Bogusława X Zamku Książąt Pomorskich) | 6 grudnia 1985 |
| Jak się kochają w niższych... | Alan Ayckbourn | Ryszard Major | obsada aktorska | Fiona Foster | Teatr Współczesny | 15 marca 1986 |
| Baśń o wronim oku | Jacek Kotlica | Ryszard Major | obsada aktorska | Koń Niewidzialny | Teatr Współczesny | 17 maja 1986 |
| Opera za trzy grosze | Bertolt Brecht | Jolanta Bohdal | obsada aktorska | Jenny | Teatr Współczesny | 6 lutego 1987 |
| Ławeczka | Aleksander Gelman | Ryszard Major | obsada aktorska | Ona | Teatr Współczesny | 14 marca 1987 |
| Opętani | Witold Gombrowicz | Ryszard Major | obsada aktorska | Krysia, przyjaciółka Mai | Teatr Współczesny | 24 maja 1987 |
| Wesele | Stanisław Wyspiański | Ryszard Major | obsada aktorska | Rachel | Teatr Współczesny | 5 grudnia 1987 |
| List do Niny | wg Listu do żony Stanisława Ignacego Witkiewicza | Ryszard Major | obsada aktorska | Teatr Telewizji | 25 sierpnia 1988 |
Na scenie
Z Jackiem Polaczkiem w Kobiecie zza zielonych drzwi (1976)
Jako Ariel w Burzy (1979)
Egzamin (1979) scena zbiorowa - fot. Zbigniew Ryngwelski
Mirosław Gruszczyński (Dyrektor szkoły) i Ewa Wrońska (Krystyna Chlebowska) w Egzaminie (1979) - fot. Zbigniew Ryngwelski
Piotr Chudziński (Naczelnik Pstrąg), Mirosław Gruszczyński (Dyrektor szkoły) i Ewa Wrońska (Krystyna Chlebowska) w Egzaminie (1979) - fot. Zbigniew Ryngwelski
Karol Gruza (Romeo) i Ewa Wrońska (Julia) w Romeo i Julia (1980)
Karol Gruza (Romeo) i Ewa Wrońska (Julia) w Romeo i Julia (1980)
Ewa Wrońska (Liwia Ancilia) i Mieczysław Banasik (Kasjusz Anicjusz Sewer) w Areteuszu (1980) - fot. Zbigniew Ryngwelski
Urszula Nowacka (Halina), Jan Stawarz (Kozik) i Ewa Wrońska (Waleria) w Łotrzycach (1981) - fot. Jacek Fijałkowski
Urszula Nowacka (Halina) i Ewa Wrońska (Waleria) w Łotrzycach (1981) - fot. Jacek Fijałkowski
Jako Irina w Trzech siostrach (1982) - fot. Jacek Fijałkowski
Ewa Wrońska (Irina) i Jerzy Ernz (Doktor Iwan Czebutykin) w Trzech siostrach (1982) - fot. Jacek Fijałkowski
Mieczysław Franaszek (Hrabia Henryk), Ewa Wrońska (Zły Duch-Dziewica) i Anna Januszewska (Żona) w Nie-Boskiej komedii (1983) - fot. Jacek Fijałkowski
Danuta Stenka i Ewa Wrońska (jako Koń Niewidzialny) w Baśni o Wronim Oku (1986)
Radio
| Tytuł słuchowiska | Autor | Reżyseria (adaptacja radiowa) | Postać | Data pierwszej emisji |
|---|---|---|---|---|
| Sprawa Jolki Ptak | Włodzimierz Martyniuk | Sylwester Woroniecki | Wychowawczyni Jolki | 11 lutego 1979 |
| Jesień w zimowej tonacji | Ryszard Liskowacki | Sylwester Woroniecki | obsada aktorska | 27 marca 1980 |
| Na tęczę się wspiąć | Marian Kowalski | Sylwester Woroniecki | obsada aktorska | 10 maja 1980 |
| Trzęsienie ziemi | Ireneusz Gwidon Kamiński | Sylwester Woroniecki | obsada aktorska | 6 lipca 1980 |
| Tak się w sobie zagubiłem (w ramach Magazynu artystycznego) | Marian Kowalski | Sylwester Woroniecki | obsada aktorska | 31 sierpnia 1980 |
| Daleko od Galapagos | Marian Kowalski | Sylwester Woroniecki | obsada aktorska | 24 grudnia 1980 |
| Pułapka | Zbigniew Kosiorowski | Sylwester Woroniecki | obsada aktorska | 20 listopada 1983 |
Nagrody i wyróżnienia
- 1980 – „Ulubiona Aktorka” w plebiscycie Młodych Miłośników Melpomeny
O Ewie Wrońskiej
- (...) Ewa Wrońska, jako główna bohaterka, Chlebowska, bynajmniej nie stara się okazywać siły charakteru. Postawa Chlebowskiej w jej interpretacji jest o wiele bardziej złożona. Nie jest wcale osobą nieugiętej woli i pewną swych racji. Wręcz przeciwnie - wydaje się słaba, przygnębiona i chyba, przestraszona tym, co wywołała, a momentami bezradna w swym osamotnieniu. To nie siłą charakteru każe jej podtrzymywać powzięte stanowisko, ale fakt, że z żadnej strony nie znajduje argumentu, który dałby się pogodzić z pojęciami uczciwości i sprawiedliwości. W końcu Chlebowska Wrońskiej nie walczy, a rozpaczliwie broni się przed utratą tych wartości, zdaje swój najtrudniejszy egzamin przed samą sobą. Myślę, że Wrońska stworzyła postać, której nie da się oglądać na scenie obojętnie i którą może głęboko poruszać. (Z. Wrzos, Egzamin z życia, „Głos Szczeciński” 1979 nr 239)
- (...) Rolę profesorki języka polskiego odtwarzała wspaniale pani Ewa Wrońska. Z wielkim wyczuciem taktu, a zarazem z silną wolą kreowała postać, której postępowanie wśród widzów wzbudziło gorącą aprobatę. (Katarzyna Gronowska, VIII Konkurs Młodzi Miłośnikami Melpomeny. Niepokojące sprawy, „Głos Szczeciński” 1980 nr 24)
- (...) Dobrze poradziła sobie z tytułową rolą (Lavinia Morland) Ewa Wrońska. Bardzo kobieca, godna i uczuciowa, pełna jednocześnie temperamentu i liryzmu. Przymiotniki to, oczywiście, cokolwiek sprane, ale tez potrafiła Wrońska przydać im nowego blasku. Naprawdę - wzruszała, obdarzając swą bohaterkę dużą dozą psychologicznej prawdy. (Artur Daniel Liskowacki, Teatr. Powrót chusteczki, „Morze i Ziemia” 1983 nr 38, s. 8)
- (...) Bezsilna jest też sama Matka (Ewa Wrońska), ale też ta rola należy do najmocniejszych stron przedstawienia. Wrońska jest aktorką młodą, grywającą dotąd role przede wszystkim amantek i, wydawałoby się, powierzenie jej roli staruszki skończyć się musi fiaskiem. Tymczasem, co jest chyba zarówno zasługą aktorki, jak i reżysera, nie tylko , że udaje się tego fiaska uniknąć, ale i uzyskuje się tym sposobem nową jakość. Bo Wrońska nie stara się zbyt upodabniać fizycznie do staruszki, nie nadużywa efektów zewnętrznych , niczego nie udaje - jest, w gruncie rzeczy, kobietą bez wieku. Wysuszoną kukiełką , nawet jej ruchy mają w sobie coś z ruchów kruchej marionetki - jest w środku pusta «wyssana» przez swego syna. I jedynie jej bezradność - nabiera w tym spektaklu cech prawdziwie dramatycznych. Jej los, matki i kobiety, tragicznie splątany i rozplątywany bez końca , jak włóczkowy kłębek, byłby więc może w stanie wypełnić nijaką wieloznaczność wielu scen autentycznym tragizmem, gdyby Major konsekwentniej poprowadził ten wątek. (Artur Daniel Liskowacki, Zaplątani we włóczkę, „Morze i Ziemia” 1985 nr 44, s. 8-9)
Bibliografia
- Encyklopedia Szczecina Suplement 1 (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2003
- Zbigniew Jarzębowski, Słuchowiska szczecińskiego radia, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009
- Zdzisław Sośnicki, 40 lat teatrów dramatycznych Szczecina (opracowanie części dokumentacyjnej Ryszard Markow i Elwira Rewcio), Krajowa Agencja Wydawnicza, Szczecin 1985
Inne źródła
- Zdjęcia ze zbiorów Ewy Wrońskiej i Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
