Halina Mickiewiczówna
| Halina Mickiewiczówna | |||
| śpiewaczka operowa i operetkowa | |||
| |||
| Data urodzenia | 7 listopada 1923 | ||
| Miejsce urodzenia | Stołpce | ||
| Data śmierci | 19 listopada 2001 | ||
| Miejsce śmierci | Gdańsk | ||
Halina Mickiewiczówna (1923-2001) – śpiewaczka operowa i operetkowa (sopran koloraturowy), pedagog
Życiorys
Halina Mickiewiczówna (także Halina Mickiewiczówna de Larzac) urodziła się 7 listopada 1923 roku w Stołpcach. Dzieciństwo i młodość spędziła w okupowanej przez Niemców Warszawie. Obdarzona pięknym koloraturowym sopranem i doskonałym słuchem, naukę śpiewu podjęła w 1941 roku na konspiracyjnych lekcjach u legendarnej Ady Sari. Ta wybitna śpiewaczka przez kilka wojennych lat udzielała schronienia młodej adeptce sztuki wokalnej. Opiekowała się nią, przyjaźniła i wspierała w dalszej karierze artystycznej.
Halina Mickiewiczówna zadebiutowała w maju 1943 roku z orkiestrą byłej Opery Warszawskiej pod dyrekcją Adama Dołżyckiego. Jej debiut okazał się dużym wydarzeniem. Krytyk Jerzy Waldorff pisał: (...) Gdyby nie wojna, mogłaby myśleć o podboju sławnych scen operowych świata.
Po wojnie Halina Mickiewiczówna występowała we „Wróbelku Warszawskim”, pierwszym teatrze oswobodzonej Warszawy. Wkrótce została zaangażowana przez scenę muzyczno-operową, która stała się zalążkiem Opery Warszawskiej. Była niezrównaną interpretatorką oper G. Rossiniego i V. Belliniego. Stworzyła także wiele niezapomnianych kreacji w operach innych kompozytorów, m.in. Panią Ford w Wesołych kumoszkach z Windsoru O. Nicolaia (1947), Basię w Weselu Figara W.A. Mozarta (1949), Muzettę w Cyganerii G. Pucciniego (1950), Panne Ewę w Hrabinie S. Moniuszki (1951), Luciettę w Czterech gburach E. Wolfa-Ferrariego (1954), Chloe w Damie pikowej P. Czajkowskiego (1955). Dzięki doskonałemu warsztatowi, pozwalającemu na wykonywanie nawet najbardziej trudnych partii wokalnych, okrzyknięta została Słowikiem Warszawy. Pełne technicznych popisów (staccata, tryle, pasaże) arie operowe i operetkowe, a także ich aktorska interpretacja oraz lekkość i naturalność wykonania przyczyniły się do tego, że już za życia artystka stała się legendą polskiej sceny operowej. Była również cenioną odtwórczynią repertuaru kameralnego, głównie pieśni.
Artystka była też jedną z pierwszych śpiewaczek, które tuż po zakończeniu wojny podjęły współpracę z Polskim Radiem. Szczególnie blisko związana była z Orkiestrą Stefana Rachonia, z którą nagrała ponad 30 utworów.
Pod koniec lat pięćdziesiątych przeniosła się do Gdyni. Przez dwa sezony (1959-1961) była aktorką i śpiewaczką Operetki Szczecińskiej.
Koncertowała w Austrii, Berlinie Zachodnim, Czechosłowacji, Rumunii i w Związku Radzieckim, wszędzie odnosząc sukcesy.
Mimo zakończenia kariery scenicznej, koncertowała do końca 1968 roku. Równocześnie pracowała w gdyńskim Teatrze Muzycznym jako doradcą w dziedzinie obsady i doboru repertuaru. Została cenionym pedagogiem. Początkowo uczyła śpiewu w Średniej Szkole Muzycznej. Później wykładała w gdańskiej Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki. Wykształciła wiele znakomitych śpiewaczek i śpiewaków, m.in. Małgorzatę Armanowską, Kirę Boreczko, Tomasza Krzysicę, Aleksandrę Kucharską-Szefler, Jacka Labudę, Jerzego Mahlera, Wojciecha Parchema, Kazimierza Sergiela. Jej niewątpliwie najsłynniejszym uczniem był Ryszard Karczykowski, światowej sławy tenor, a obecnie pedagog wyższych szkół muzycznych w kraju, przez kilka lat związany również ze szczecińską sceną muzyczną. Do grona znanych uczniów Haliny Mickiewiczówny należała także piosenkarka Irena Jarocka.
Artystka przez wiele lat zmagała się z ciężkimi chorobami - astmą oraz demencją siatkówki ocznej (była częściowo niewidoma). Zmarła 19 listopada 2001 roku w Gdańsku.
Związki ze Szczecinem
Związki Haliny Mickiewiczówny ze Szczecinem sięgają końca lat czterdziestych. Artystka występowała wówczas w koncertach organizowanych przez Stefana Gościniaka. Dochód z nich przeznaczany był m.in. na odbudowę Warszawy. Przez kilka lat była opiekunem wokalnym w Studio Operowym przy Filharmonii w Szczecinie. Brała udział w koncertach edukacyjnych organizowanych przez Filharmonię dla młodzieży szkół podstawowych i średnich Szczecina i regionu.
Koncertowała z orkiestrą Władysława Górzyńskiego. W latach 1959-1961 związana była z Operetką Szczecińską. We wrześniu 1968 roku przebywała w Szczecinie na gościnnych występach. Relację z tego pobytu zarejestrowała i zaprezentowała w cyklicznym programie kulturalnym Kramik z muzami telewizja szczecińska. Razem ze swoim byłym uczniem, Ryszardem Karczykowskim, i pianistą Andrzejem Prusem-Wakulskim występowała w cyklu muzycznym „Wieczorek we wtorek na Zamku”. Od końca lat sześćdziesiątych artystka współpracowała z Teatrem Muzycznym, przygotowując solistów od strony wokalnej.
Koncerty i występy estradowe z udziałem Haliny Mickiewiczówny
| Tytuł koncertu | Repertuar | Współwykonawcy | Orkiestra | Dyrygent | Miejsce koncertu | Data |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Daniel Auber, Léo Delibes, Franciszek Liszt, Gioacchino Rossini | Orkiestra Symfoniczna Robotniczego Towarzystwa Muzycznego w Szczecinie | Stefan Gościniak | 19 i 21 września 1952 | |||
| Giacomo Puccini - aria z opery Cyganeria; Giuseppe Verdi - aria z opery Rigoletto; Johann Strauss - aria z opery Zemsta nietoperza oraz walce Odgłosy wiosnyi Opowieści Lasku Wiedeńskiego | Bogdan Paprocki (tenor), Antoni Majak (bas) | Orkiestra Filharmonii Szczecińskiej | Marian Lewandowski | Filharmonia Szczecińska | 22, 23 i 24 maja 1953 | |
| II Koncert popularny | Tadeusz Szeligowski - Uwertura Komediowa, Stanisław Moniuszko - Aria włoska z opery Hrabina; Antoni Dworzak - aria z opery Rusałka; Antoni Dworzak - Uwertura Karnawał; Józef Swatoń - dwie pieśni ludowe; Aleksandr Alabiew - Słowik; Isaak Dunajewski - Walc księżycowy; George Enescu - Rapsodia rumuńska nr 1 | Orkiestra Filharmonii Szczecińskiej | Stefan Gościniak | Filharmonia Szczecińska | 18 września 1953 | |
| II Poranek popularny | Tadeusz Szeligowski - Uwertura Komediowa, Stanisław Moniuszko - Aria włoska z opery Hrabina; Antoni Dworzak - aria z opery Rusałka; Antoni Dworzak - Uwertura Karnawał; Józef Swatoń - dwie pieśni ludowe; Aleksandr Alabiew - Słowik; Isaak Dunajewski - Walc księżycowy; George Enescu - Rapsodia rumuńska nr 1 | Orkiestra Filharmonii Szczecińskiej | Stefan Gościniak | Filharmonia Szczecińska | 20 września 1953 | |
| Koncert sezonowy | Giacomo Puccini – Cyganeria (wykonanie estradowe) - jako Musette (sopran) | Soliści Państwowej Opery w Warszawie - Joanna Krysińska (Mimi - sopran), Michał Szopski (Rudolf - tenor), Bolesław Jankowski (Marceli - baryton), Włodzimierz Hiolski (Schaunard; Benoit - baryton), Edward Pawlak (Collin; Alcindor - bas) | Orkiestra Symfoniczna Państwowej Filharmonii w Szczecinie | Marian Lewandowski | Państwowa Filharmonia w Szczecinie | 4-6 czerwca 1954 |
| Pozasezonowy koncert popularny | Antoni Dworzak - Dumki, Reinhold Glière – Koncert na głos, Edward Grieg - Koncert na głos. Andante, Allegro; Mikołaj Rimski-Korsakow - Hymn do słońca z opery Złoty kogucik | Trio Państwowej Filharmonii – Mikołaj Dudarenko (skrzypce), Bolesław Banaś (wiolonczela), Laura Popławska (fortepian); Jerzy Pieńkow (prelekcja) | Orkiestra Symfoniczna Państwowej Filharmonii w Szczecinie | Walerian Pawłowski | Państwowa Filharmonia w Szczecinie | 18 i 19 (powtórzenie) czerwca 1954 |
| Recital śpiewaczy Haliny Mickiewiczówny | Giovanni Paisiello - La zingarella; Domenico Scarlatti - Qual farfalette; Ludwik van Beethoven - Mit eine gemalten band; Robert Schumann - trzy pieśni; Felix Mendelssohn-Bartholdy - Pieśń wiosenna; Gioacchino Rossini - aria z opery Cyrulik sewilski; Gabriel Fauré - pieśń Motyl | Stanisław Urstein (fortepian) | Państwowa Filharmonia w Szczecinie | 2 października 1956 | ||
| Muzyka popularna | koncert na trąbkę, melodie filmowe, pieśni | Romuald Naruszewicz (trąbka) | Orkiestra Państwowej Filharmonii Szczecińskiej | Walerian Pawłowski | Państwowa Filharmonia w Szczecinie | 10 i 11 maja 1957 |
| Koncert Piątkowy | Joseph Haydn - Symfonia G-dur nr 94 (Z uderzeniem w kocioł); Reinhold Glière - Koncert na sopran koloraturowy i orkiestrę op. 82; Felix Mendelssohn-Bartholdy - Hebrydy, uwertura koncertowa | Orkiestra Państwowej Filharmonii Szczecińskiej | Walerian Pawłowski | Państwowa Filharmonia w Szczecinie | 31 stycznia i 2 lutego (powtórzenie) | |
| Nie byle co, nie byle kto, nie byle jak | popularne arie włoskie i hiszpańskie, piosenki dawne i nowe | Stanisław Urstein (fortepian), Tola Mankiewiczówna (śpiew), Henryk Ładosz (recytacje, humor, satyra) | Państwowa Filharmonia w Szczecinie | 10 czerwca 1958 | ||
| walce Johanna Straussa | Orkiestra Symfoniczna | Walerian Pawłowski | Państwowa Filharmonia w Szczecinie | 3 i 4 stycznia 1959 | ||
| Franz Grothe - Pocałunek; Rudolf Friml - arie z operetki Król włóczęgów | Henryk Guzek (baryton) | Orkiestra Filharmonii Szczecińskiej | Walerian Pawłowski | Państwowa Filharmonia w Szczecinie | 15 i 17 stycznia 1960 | |
| Koncert z okazji „Dnia Nauczyciela” | Gioacchino Rossini, Michał Kleofas Ogiński, Karol Szymanowski, Stanisław Moniuszko, Stanisław Hadyna, Jan Adam Maklakiewicz, Anatolij Nowikow | Józef Wojtan (baryton), Stanisław Urstein (fortepian), chór dziewczęcy Liceum Pedagogicznego, chór mieszany ZNP, Lesław Mazurkiewicz (recytacje) | Orkiestra Filharmonii Szczecińskiej | Antoni Kunicki | Państwowa Filharmonia w Szczecinie | 19 października 1960 |
| Audycje szkolne | różni kompozytorzy | Halina Hoffmanówna (śpiew), Zygmunt Woźnica (flet), Tadeusz Janicki (skrzypce), Stanisław Urstein i Jerzy Średnicki (fortepian), Zofia Kuleszanka (taniec) | Państwowa Filharmonia w Szczecinie (17 audycji), poza Szczecinem (16 audycji) | październik 1960 | ||
| Audycje szkolne | Stanisław Moniuszko, Franz Schubert, Franz Liszt, Wolfgang Amadeusz Mozart, Fryderyk Chopin, Dymitr Szostakowicz, Sergiusz Prokofiew, George Gershwin, Franz Lehár | Sonia Manthey (sopran), Tadeusz Wesołowski (flet), Franciszka Kielasińska i Jerzy Sternalski (fortepian), Mieczysław Grygorowicz (klarnet) | Państwowa Filharmonia w Szczecinie (18 audycji), poza Szczecinem (7 audycji) | listopad 1960 | ||
| Muzyka, taniec, poezja - koncert na inaugurację Wojewódzkiego Domu Kultury | pieśni Gabriela Fauré, Roberta Schumanna i Hugo Wolfa | Alicja Boniuszko (taniec), Tadeusz Zlamal (taniec), Stanisław Urstein (fortepian), Tadeusz Gochna (recytacje) | Wojewódzki Dom Kultury (Zamek Książąt Pomorskich) | 3-4 grudnia 1960 | ||
| Koncert z okazji jubileuszu 15-lecia Rozgłośni PR w Szczecinie | Stefan Gościniak, Władysław Górzyński, Romuald Żyliński, Kazimierz Czopek, Roman Kraszewski, Tadeusz Marciniak, Mieczysław Krzyński, Dino Olivieri | „Złota Trzynastka” Tadeusza Marciniaka, Danuta Markiewicz (piosenki), Andrzej Wiza (tenor), Witold Jawis (baryton), Joachim Lamża (baryton), Chór Państwowej Operetki w Szczecinie pod kier. Mieczysława Krzyńskiego, Zespół „Trymer” z Adą Biel, Zespół „Fala”, Ryszard Pietruski (konferansjer) | Orkiestra Symfoniczna | Władysław Górzyński, Walerian Pawłowski | Państwowa Filharmonia w Szczecinie | 26 grudnia 1960 |
| Wieczór muzyki poważnej (koncert w ramach Studenckich Spotkań Kulturalnych) | różni kompozytorzy | Kwartet Smyczkowy PFS | Aula Politechniki Szczecińskiej przy ul. Pułaskiego 10 | 2 marca 1961 | ||
| Wieczorek we wtorek (cykliczny program estradowy) | różni kompozytorzy | L. Pietryk (harfa), Piotr Sowiński (aktor Teatru Nowego w Poznaniu), Duet Phoenix (taniec), Toni Keczer (solista), Jacek Bukowski (konferansjer) | zespół muz. Kameleon 68 | 6 stycznia 1970 |
Operetka
| Tytuł | Kompozytor | Autor libretta | Reżyseria | Forma twórczości | Postać | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bal w operze | Richard Heuberger | Victor Leon i Heinrich von Waldberg | Zenon Laurentowski | obsada aktorska | Hortensja | Operetka Szczecińska | 22 października 1959 |
| Wiedeńska krew | Johann Strauss syn | Victor Léon, Leo Stein | Zofia Weissówna | kierownictwo wokalne | Państwowy Teatr Muzyczny | 26 września 1969 | |
| Inez (musical) | Edmund Borowski | Kazimierz Andrzej Czyżowski | Janusz Marzec | kierownictwo wokalne | Państwowy Teatr Muzyczny | 12 marca 1970 | |
| Dzwony kornewilskie | Robert Planquette | Louis Clairville, Charles Gabet | Janusz Marzec | kierownictwo wokalne | Państwowy Teatr Muzyczny | 27 czerwca 1970 | |
| Cygańska miłość | Franz Lehár | Alfred Maria Willner i Robert Bodanzky | Aleksander Długosz | kierownictwo wokalne solistów | Państwowy Teatr Muzyczny | 23 maja 1971 | |
| Człowiek z La Manchy | Mitch Leigh | Dale Wasserman | Janusz Marzec | kierownictwo wokalne solistów | Państwowy Teatr Muzyczny | 29 lipca 1971 | |
| Krakowiacy i Górale | Jan Stefani | Wojciech Bogusławski | Tadeusz Bursztynowicz | kierownictwo wokalne solistów | Państwowy Teatr Muzyczny | 19 kwietnia 1972 |
Afisz koncertu z udziałem Haliny Mickiewiczówny (19 czerwca 1954)
Wycinek z „Kuriera Szczecińskiego” nr 25 z dn. 30 stycznia 1958
Wycinek prasowy z zapowiedzią występu Haliny Mickiewiczówny
Edward Newada (Jerzy Dumenil) i Halina Mickiewiczówna (Hortensja) w Balu w operze (1959) - fot. Grażyna Wyszomirska
Biografia artystki pióra Katarzyny I. Gawęckiej (2009)
Nagrania płytowe (wybór)
- W rytmie walca – Halina Mickiewiczówna (sopran), Orkiestra Polskiego Radia pod dyr. Stefana Rachonia - 1. Walc z Zemsty nietoperza (J. Strauss); 2. Odgłosy wiosny (J. Strauss) - Polskie Nagrania N 0019a
- Koloraturowe arie i pieśni – Halina Mickiewiczówna (sopran), Orkiestra Polskiego Radia pod dyr. Stefana Rachonia - 1. Jaskółeczka (E. Dell' Acqua); 2. Walc z opery Mireille (Ch. Gounod); 3. Estrelita (M. Ponce); Parla (I. Arditi) - Polskie Nagrania L 0171b
- Halina Mickiewiczówna - Maestra koloratury – Halina Mickiewiczówna (sopran), Orkiestra Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy, Orkiestra Polskiego Radia dyr. Peter Mora, Stefan Rachoń, Zygmunt Lednicki oraz Józef Zawadzki (fortepian) - 1. Cavatina Rozyny z I aktu Cyrulika sewilskiego (G. Rossini); 2. Aria Aminy z II aktu Lunatyczki (V. Bellini); 3. Cavatina Lindy z III aktu Lindy di Chamounix (G. Donizetti); 4. Walc Mireille z opery Mireille (Ch. Gounod); 5. Kuplety Manon z I aktu z Manon Lescaut (D. Auber); 6. Aria Adeli z II aktu Zemsty nietoperza (J. Strauss); 7. Odgłosy wiosny (J. Strauss); 8. Polka pizzicato (J. Strauss, oprac. J. Gaczek); 9. Polka z baletu Sylvia (Léo Delibes, oprac. J. Gaczek); 10. Polka staccato (Ernest Willem Mulder); 11. Słowik (A. Alabiew); 12. Parla (L. Arditi); 13. Czaedasz (F. Grothe); 14. Jaskółka (E. Dell' Acqua); 15. Karnawał wenecki (J. Benedict); 16. La capinera (J. Benedict); 17. La danza (G. Rossini); 18. Walc księżycowy z filmu Cyrk (I. Dunajewski); 19. Czardasz (J. Hubay, oprac. M. Nowakowski); 20. Walc pizzicato (N. Boulanger, oprac. M. Nowakowski); 21. Tango z cyklu España (I. Albéniz, oprac. J. Gaczek) - DUX (CD) 0104
- Halina Mickiewiczówna - Ciepło głosu i serca – Halina Mickiewiczówna (sopran), Orkiestra PR pod dyr. Stefana Rachonia, Orkiestra PR w Krakowie pod dyr. Jerzego Kołaczkowskiego i Jerzego Gerta, Orkiestra Filharmonii w Bydgoszczy pod dyr. Petera Mory oraz Janusz Hajdun, Józef zawadzki, Maria Zielińska-Puzyna (fortepian) - 1. Nad pięknym modrym Dunajem (J. Strauss); 2. Estrelitta (M.M. Ponce); 3. Walc z filmu Antoni Iwanowicz gniewa się (I. Dunajewski); 4. Liryczna piosenka z filmu Cztery serca (J. Milutin); 5. Majowy wieczór (W. Wołkow); 6. Włókniarka (H. Swolkień); 7. Pierwszy śnieg (W. Szpilman); 8. Choineczka (W. Szpilman); 9. Dzień (W. Szpilman); 10. Jesienna lekcja (W. Szpilman); 11. Świetlica (W. Szpilman); 12. Kołysanka (W. Szpilman); 13. Duet Rozyny i Figara (Marian Woźniczko) z Cyrulika sewilskiego (G. Rossini); 14. Życzenie (F. Chopin); 15. Pstrąg (F. Schubert); 16. Biedny Piotr (R. Schumann); 17. Con amores, la mi madre (F. Obradors); 18. Chiquitita la movia (F. Obradors); 19. Tulipany (J. Valverde); 20. Ciribiribin (A. Pestalozza); 21. Walc pizzicato (G. Boulanger); 22. Jesienna rozłąka (J. Gert); 23. Maria Lao (E. Lequona); 24. Amapola (J. LaCalle); 25. Con tutto il cuore (A. de Angelis); 26. Noc wie o wszystkim (J. Gert); ponadto 27. Rozmowa red. Wandy Obniskiej z Adą Sari (1964); 28. Halina Mickiewiczówna - ćwiczenie rozśpiewujące - płyta dołączona do książki Katarzyny I. Gawęckiej Halina Mickiewiczówna. Ciepło głosu i serca
Nagrody
- 1974 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia
- 1975 – Nagroda Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Gdańsku
- 1977 – Nagroda Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Gdańsku
- 1979 – Nagroda Artystyczna Prezydenta Miasta Gdyni
- 1980 – Nagroda Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Gdańsku
- 1984 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia
- 1985 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia
- 1985 – Nagroda Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Gdańsku
- 1989 – Nagroda Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Gdańsku
- 1999 – Nagroda Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Gdańsku
Odznaczenia
- 1955 – Medal 10-lecia Polski Ludowej
- 1956 – Złoty Krzyż Zasługi
- 1971 – Zasłużony Działacz Kultury
- 1974 – Zasłużony Działacz Kultury
- 1974 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- 1984 – Medal 40-lecia Polski Ludowej
- 1985 – Odznaka honorowa Zasłużonym Ziemi Gdańskiej
- 1993 – Złota Odznaka za zasługi dla miasta i gminy Stary Sącz
- 1997 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- 2001 – Medal Komisji Edukacji Narodowej
Ciekawostki
- W dniu 20 listopada 2009 roku w Akademii Muzycznej w Gdańsku odbyła się promocja obszerniej biografii artystki Halina Mickiewiczówna. Ciepło głosu i serca, autorstwa Katarzyny I. Gawęckiej. Dodatkiem do książki jest płyta CD zawierająca unikatowe nagrania śpiewaczki
Bibliografia
- Katarzyna Iga Gawęcka, Halina Mickiewiczówna. Ciepło głosu i serca, Wydawnictwo DJ, Gdańsk 2009
- (wo), Jubileusz Haliny Mickiewiczówny, „Ruch Muzyczny” 1989 nr 9, s. 17
Inne źródła
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
- Strona internetowa Opery na Zamku w Szczecinie
