Jadwiga Okońska
| Jadwiga Okońska | |||
| aktorka | |||
| |||
| Data urodzenia | 20 sierpnia 1911 | ||
| Miejsce urodzenia | Lwów | ||
| Data śmierci | 20 października 1986 | ||
| Miejsce śmierci | Skolimów | ||
Jadwiga Okońska (1911-1986) – aktorka
Życiorys
Jadwiga Maria Okońska (także Jadwiga Okońska-Rodziewicz lub Jadwiga Rodziewicz) urodziła się 20 sierpnia 1911 roku we Lwowie. Gry aktorskiej uczyła się w Studiu Teatralnym Wandy Siemaszkowej we Lwowie. Zadbiutowała w 1928 roku na scenie Teatru Małego. W sez. 1930/1931 była aktorką w zespole wileńskiej Reduty. W latach 1931-1938 razem z mężem, aktorem i reżyserem Aleksandrem Rodziewiczem (1898-1981), występowała w Teatrze Wołyńskim im. J. Słowackiego w Łucku (1931-1938) oraz do wybuchu wojny w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy (sez. 1938/1939).
Po wybuchu wojny wraz z mężem wyjechała do Lwowa. Tam w latach 1939-1941 występowała na scenie Polskiego Teatru Dramatycznego.
Po wojnie występowała w Teatrze Polskim w Bydgoszczy i Ziemi Pomorskiej w Toruniu (1945-1951) oraz krakowskim Teatrze Powszechnym (1947-1949). W późniejszych latach kolejno grała w Teatrze Dramatycznym im. C.K. Norwida w Jeleniej Górze (1953-1955), w Teatrze im. S. Jaracza w Olsztynie (sez. 1955/1956) i w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1956/1957).
W maju 1957 roku przeniosła się do Szczecina. Była aktorką Państwowych Teatrów Dramatycznych. Znakomite kreacje stworzyła w rolach dramatycznych, m.in. George Sand w Lecie w Nohant J. Iwawszkiewicza, Lukrecja Cenci w Beatrix Cenci J. Słowackiego, Królowa Elżbieta w Marii Stuart F. Schillera i Doktor Matylda von Zahnd w Fizykach F. Dürrenmatta. W Szczecinie obchodziła jubileusz trzydziestopięciolecia pracy artystycznej. Sporadycznie występowała na scenie także po przejściu na emeryturę w 1972 roku. Na szczecińskich scenach zagrała ponad 30 ról.
W 1981 roku, po śmierci męża, zamieszkała w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie. Tam zmarła 20 października 1986 roku.
Role teatralne (Szczecin)
| Tytuł | Autor | Reżyseria | Postać | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|
| Lato w Nohant | Jarosław Iwaszkiewicz | Gustawa Błońska | Baronowa Aurora Dudevant (George Sand) | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 17 grudnia 1957 |
| Walka kobiet | Ernest Legouve, Eugeniusz Scribe | Aleksander Rodziewicz | obsada aktorska | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 1 sierpnia 1958 |
| Beatrix Cenci | Juliusz Słowacki | Aleksander Rodziewicz | Lukrecja Cenci | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 16 grudnia 1958 |
| Maria Stuart | Friedrich Schiller | Aleksander Rodziewicz | Elżbieta | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 14 marca 1959 |
| Szklanka wody | Eugene Scribe | Aleksander Rodziewicz | Królowa Anna | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 27 lipca 1959 |
| Doradca królewski | Kuo Mo-Żo | Aleksander Rodziewicz | Czen-Siu | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 31 października 1959 |
| Hrabina herbu Sabadyła | Tennessee Williams | Lesław Mazurkiewicz | Teatr Propozycji Klubu „13 Muz” | 11 kwietnia 1960 | |
| Niebo i piekło (jednoaktówka) | Prosper Merimee | Aleksander Rodziewicz | obsada aktorska | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 8 października 1960 |
| Prawo męża (jednoaktówka) | Guy de Maupassant | Aleksander Rodziewicz | obsada aktorska | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 8 października 1960 |
| Opera za trzy grosze | Bertolt Brecht | Zdzisław Tobiasz | Celia, żona Jonatana Jeremiasza Peachuma | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 23 marca 1961 |
| Sto dni małżeństwa | Marta Gergely | Zdzisław Tobiasz | Lili | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 1 czerwca 1961 |
| Obrona Ksantypy | Ludwik Hieronim Morstin | Aleksander Rodziewicz | Ksantypa | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 7 listopada 1961 |
| Bar Wszystkich Świętych | Jerzy Broszkiewicz | Lesław Mazurkiewicz | Maria Magdalena | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 29 listopada 1961 |
| Powrót posła | Julian Ursyn Niemcewicz | Andrzej Dobrowolski | Starościna | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 1 lutego 1962 |
| Czy to jest miłość | Zofia Bystrzycka | Aleksander Rodziewicz | Anna | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 11 września 1962 |
| Maison de France | Bohdan Drozdowski | Ryszard Sobolewski | Dyrektorowa | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 24 stycznia 1963 |
| Hamlet | William Shakespeare | Aleksander Rodziewicz | Gertruda | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 19 kwietnia 1963 |
| Fizycy | Friedrich Dürrenmatt | Józef Gruda | Doktor Matylda von Zahnd | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 19 stycznia 1964 |
| I koń się potknie... | Aleksander Ostrowski | Zbigniew Mak | Pierwsza rezydentka | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 3 listopada 1964 |
| Przygody dobrego wojaka Szwejka | Jaroslav Hašek | Jan Maciejowski | Pajzlerka | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 20 grudnia 1964 |
| Przychodzę opowiedzieć | Jerzy Broszkiewicz | Hieronim Konieczka | Siwa | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 1 maja 1965 |
| Lekkomyślna siostra | Włodzimierz Perzyński | Aleksander Rodziewicz | Helena | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 9 czerwca 1966 |
| Pan Jowialski | Aleksander Fredro | Andrzej Ziębiński | Pani Jowialska | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 13 stycznia 1967 |
| Dom kobiet | Zofia Nałkowska | Ewa Kołogórska | Maria Łanowa | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 22 września 1967 |
| Niezwykła przygoda Pana Kleksa | Jan Brzechwa | Jan Maciejowski | Zawodnik VI | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 14 stycznia 1968 |
| Królowa przedmieścia | Konstanty Krumłowski | Ewa Kołogórska | Przekupka I | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 22 września 1968 |
| Sonnenbruchowie | Leon Kruczkowski | Józef Gruda | Berta | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 12 września 1969 |
| Maskarada | Jarosław Iwaszkiewicz | Czesław Staszewski | Niania | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 21 września 1969 |
| Jadzia wdowa | Ryszard Ruszkowski | Henryk Tadeusz Czarnecki | Eufemia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 9 lipca 1970 |
| Rewizor | Mikołaj Gogol | Jitka Stokalska | Poszlopkina | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 26 września 1971 |
| Pan Puntila i jego sługa Matti | Bertolt Brecht | Czesław Staszewski | Laina | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 16 kwietnia 1972 |
| Perła | Marc Camoletti | Alina Obidniak | Matka Klaudii | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 4 czerwca 1972 |
| Obszar cienia | Jan Paweł Gawlik | Wojciech Jesionka | Kobieta | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 3 marca 1973 |
| Człowiek znikąd | Ignatij Dworiecki | Józef Gruda | Główny księgowy | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 12 lutego 1974 |
| Wodewil warszawski | Zdzisław Gozdawa, Wacław Stępień | Czesław Staszewski | Gibałczewska | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 19 października 1974 |
| Zabawa w koty | István Örkény | Jacek Gruca | Adelaida Bruckner | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 15 lutego 1975 |
| Ślub | Witold Gombrowicz | Krystyna Tyszarska | Dama dworu | Teatr Polski | 19 listopada 1976 |
Na scenie
Jako Elżbieta w Marii Stuart (1959) - fot. Konrad Kamiński
Leopold Matuszczak (Szarmancki) i Jadwiga Okońska (Starościna) w Powrocie posła (1962) - fot. Stefan Cieślak
Jadwiga Okońska (Dyrektorowa) i Ryszard Sobolewski (Stokowicz) w Maison de France (1963)
Jadwiga Okońska (Doktor Matylda von Zahnd) i Bohdan Albert Janiszewski (Ernest Ernesti) w Fizykach (1964) - fot. Grażyna Wyszomirska
Danuta Kolaszyńska (Babka) i Jadwiga Okońska (Maria) w Domu kobiet (1967) - fot. Grażyna Wyszomirska
Telewizja
| Tytuł sztuki / programu | Autor | Reżyseria | Realizacja telewizyjna | Rola | data premiery |
|---|---|---|---|---|---|
| W małym domku | Tadeusz Rittner | Aleksander Rodziewicz | Jan Maciejowski | Sędzina | 18 marca 1966 |
Odznaczenia
- 1965 – Złoty Krzyż Zasługi
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złota Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego
Z prasy
- (...) W inscenizacji Aleksandra Rodziewicza (Teatr Współczesny) portret psychologiczny Ksantypy (Jadwiga Okońska) rysuje się interesująco. Żona Sokratesa nie ma rysów wulgarnych, jej bunt, czy raczej próba określenia się ma charakter porywów prawie nieśmiałych, marzycielskich, jakby z góry porażonych kompleksem niewiary czy niemożliwości. Gwałtowne gesty Ksantypy nie tworzą postaci, są wyrazem ostateczności. Takie „ściszenie buntu” uchroniło ostatnią rozmowę w III akcie od znamion humorystycznego poskromienia złośnicy. W ogóle - odniosłem wrażenie, że Okońska całą postać komponowała wstecz, od tej właśnie rozmowy starszej, zmęczonej już i zrezygnowanej kobiety z mężem. (Michał Misiorny, Nieśmiały bunt Ksantypy, 1 stycznia 1961)
Bibliografia
- Encyklopedia Szczecina t. I A-O (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1999
- Zofia Ordyńska, To już prawie sto lat..., Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970
- Zdzisław Sośnicki, 40 lat teatrów dramatycznych Szczecina (opracowanie części dokumentacyjnej Ryszard Markow i Elwira Rewcio), Krajowa Agencja Wydawnicza, Szczecin 1985
Inne źródła
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
