Janusz Kilarski
Janusz Kilarski | |||
aktor, reżyser | |||
| |||
Data urodzenia | 29 marca 1920 | ||
Miejsce urodzenia | Klimontów | ||
Data śmierci | 22 lipca 1979 | ||
Miejsce śmierci | Warszawa | ||
Janusz Kilarski (1920-1979) – aktor, reżyser
Życiorys
Janusz Tadeusz Kilarski urodził się 29 marca 1920 roku w Klimontowie k. Sandomierza. Był synem Władysława i Emilii Kilarskich. Ukończył gimnazjum humanistyczne. W czasie wojny był żołnierzem AK. Walczył w oddziałach partyzanckich. W 1944 roku został wywieziony w głąb ZSRR.
Karierę artystyczną rozpoczął po powrocie do kraju. Prawdopodobnie zadebiutował w 1948 roku w Ludowym Teatrze Muzycznym w Warszawie.
Jako początkujący aktor zagrał w 1949 roku kilka ról w Państwowym Teatrze Polskim w Szczecinie w okresie dyrekcji Zbigniewa Sawana.
W 1950 roku grał w Teatrze Polskim w Warszawie. W sezonie 1951/1952 występował na scenie Teatru im. W. Bogusławskiego w Kaliszu. Przez dwa lata związany był ze scenami łódzkimi. Początkowo z Teatrem im. S. Jaracza w okresie dyrekcji Iwo Galla, a później z Teatrem Muzycznym (1953). W latach 1954-1956 przebywał w Warszawie. Tu początkowo związał się z Przedsiębiorstwem Państwowym Imprez Estradowych (1954), a później z Teatrem Ludowym (1954-1956). W sezonie 1956/1957 był aktorem Teatru im. Jaracza w Olsztynie. Później grał w Teatrze im. W. Siemaszkowej w Rzeszowie (1957/1958), w Teatrze Polskim w Bydgoszczy (1958-1960) i w Teatrze im. A. Mickiewicza w Częstochowie (1960-1962). Przez dłuższy okres związany był z Teatrem im. S. Wyspiańskiego w Katowicach (1962-1965).
Występował zarówno w repertuarze klasycznym, jak i w sztukach współczesnych. Szeroki wachlarz możliwości artystycznych i interesujące warunki pozwoliły mu stworzyć wiele znakomitych ról, m.in. Bukowicza w Grzechu Stefana Żeromskiego, Gucia w Ślubach panieńskich Aleksandra Fredry, Matrosa w Annie Christie Eugene O Neill'a, Arbienina w Maskaradzie Michała Lermontowa, Przełęckiego w sztuce Stefana Żeromskiego Uciekła mi przepióreczka - była to ulubiona rola aktora, grał ją w czterech teatrach ponad 500 razy. Ponadto zagrał Króla w Hamlecie i Tobiasza Czkawkę w Wieczorze trzech króli Williama Shakespeare'a, Króla Filipa w Don Karlosie Fryderyka Schillera, Mobiusa w Fizykach i Burmistrza w Wizycie starszej pani Friedricha Dürrenmatta, Szambelana w Głupim Jakubie Tadeusz Rittnera. Podejmował też pierwsze próby reżyserskie.
Z tak bogatym dorobkiem artystycznym w sezonie 1965 ponownie przybył do Szczecina. W latach 1965-1970 związał się ze scenami Państwowych Teatrów Dramatycznych. Występował także w Teatrze „13 Muz”. Współpracował z lokalną rozgłośnią radiową i ośrodkiem telewizyjnym.
Od końca 1970 roku aż do śmierci grał w Warszawie. Był aktorem Teatru Klasycznego (1970-1972), Teatru Rozmaitości (1972-1974) i Teatru Nowego (1974-1979). Wystąpił w drugoplanowych rolach w serialach Czarne chmury (1973) i Dyrektorzy (1975). Grywał również w Teatrze Telewizji i w Teatrze „Kobra” (m.in. Tocatta).
Był żonaty z aktorką Elżbietą Kilarską.
Zmarł 22 lipca 1979 roku w Warszawie. Jest pochowany w rodzinnym grobowcu na Starych Powązkach (kw. 148-1/2).
Twórczość artystyczna (Szczecin)
Teatr
Tytuł | Autor | Reżyseria | Postać | Teatr | Data premiery |
---|---|---|---|---|---|
Wiele hałasu o nic | William Shakespeare | Zbigniew Sawan | Posłaniec | Państwowy Teatr Polski | 22 stycznia 1949 |
Wiosna w Norwegii | Stuart Engstrand | Lidia Wysocka, Seweryn Butrym, Stanisław Malatyński | Tore | Państwowy Teatr Polski | 9 marca 1949 |
Dzieci słońca | Maksym Gorki | Jan Maciejowski | Dymitr Siergiejewicz Wagin | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 9 października 1965 |
Szewcy | Stanisław Ignacy Witkiewicz | Janusz Marzec | Gnębon Puczymorda | Teatr „13 Muz” | 22 listopada 1965 |
Dziady | Adam Mickiewicz | Jan Maciejowski | Senator; Widmo pana | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 12 marca 1966 |
Mordercy i świadkowie | Tadeusz Polanowski | Jan Maciejowski | Wade | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 24 czerwca 1966 |
Derby w pałacu | Jarosław Abramow-Newerly | Andrzej Ziębiński | Karbot | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 23 września 1966 |
Wariat i zakonnica | Stanisław Ignacy Witkiewicz | Janusz Marzec | Prof. Ernest Walldorff | Teatr „13 Muz” | 14 listopada 1966 |
Meteor | Friedrich Dürrenmatt | Jan Maciejowski | Fryderyk Georgen | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 9 grudnia 1966 |
Przygoda z Vaterlandem | Leon Kruczkowski | Aleksander Rodziewicz | Bumuller | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 24 maja 1967 |
Dożywocie | Aleksander Fredro | Janusz Marzec | Rafał Lagena | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 13 października 1967 |
Pan Wokulski | Bolesław Prus | Ewa Kołogórska | Tomasz Łęcki | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 23 lutego 1968 |
Hedda Gabler | Henrik Ibsen | Maryna Broniewska | Asesor Brack | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 12 maja 1968 |
Kot w butach | Zenon Laurentowski | Ewa Kołogórska | Król Goździk | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 19 października 1968 |
Wyzwolenie | Stanisław Wyspiański | Jan Maciejowski | Aktor; Karmazyn; Maska | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 14 lutego 1969 |
Czarna komedia | Peter Shaffer | Jowita Pieńkiewicz | Georg Bamberger | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 20 kwietnia 1969 |
Król w kraju rozkoszy | Franciszek Zabłocki | Wanda Laskowska | Alzor, czarnoksiężnik | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 11 września 1969 |
Miłość i próżność | Ksawery Godebski | Czesław Staszewski | Starosta | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 18 kwietnia 1970 |
Wkrótce nadejdą bracia | Janusz Krasiński | Jowita Pieńkiewicz | Konus | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 21 lipca 1970 |
Na scenie
fot. Grażyna Wyszomirska
Zdzisław Relski (Daubmann), Władysław Sokalski (Merkle) i Janusz Kilarski (Bumuller) w Przygodzie z Vaterlandem (1967)
Bohdan Albert Janiszewski (Jorgen Tesman) i Janusz Kilarski (Asesor Brack) w Heddzie Gabler (1968)
Zofia Mirska (Dama dworu), Adam Koman (Marszałek), Janusz Kilarski (Król Goździk), Elżbieta Kilarska (Królewna Purchawka) w Kocie w butach (1968)
Radio
Tytuł słuchowiska | Autor | Reżyseria (adaptacja radiowa) | Forma twórczości | Data pierwszej emisji |
---|---|---|---|---|
Tylko pan, kapitanie | Bronisław Słomka | Juliusz Burski | obsada aktorska | 25 grudnia 1965 |
Latarnik z Out Skarries | Włodzimierz Kaczmarek | Juliusz Burski | obsada aktorska | 3 maja 1966 |
Była już wiosna | Czesław Czerniawski | Juliusz Burski | obsada aktorska | 30 kwietnia 1967 |
Za dużo o nieboszczyka (z cyklu Szczecińskie popołudnia) | Lech Ignaszewski | Julia Zyblewska | obsada aktorska | 1 grudnia 1967 |
Portret wielkiego łowcy | Wiesław Andrzejewski | Juliusz Burski | obsada aktorska | 1 listopada 1968 |
Być w porządku | Czesław Czerniawski | Julia Zyblewska | obsada aktorska | 21 czerwca 1970 |
Ptaszki nie odleciały jesienią | na podst. wspomnień Zdzisława Boczkowskiego | Julia Zyblewska (Czesław Czerniawski) | obsada aktorska | 13 września 1970 |
Telewizja
Tytuł | Autor | Scenariusz (adaptacja) | Reżyseria | Realizacja telewizyjna | Postać | Data premiery |
---|---|---|---|---|---|---|
Dzieci słońca | Maksym Gorki | Jan Maciejowski | Juliusz Burski | Dymitr Siergiejewicz Wagin | 18 lipca 1966 (transmisja z Teatru Współczesnego) | |
Dziwak | Nazim Hikmet | Maryna Broniewska | obsada aktorska | 10 maja 1968 | ||
Murzyn z załogi „Narcyza” | Joseph Conrad | Juliusz Burski, Wiesław Wodecki | Juliusz Burski | Ryszard Zawidowski | obsada aktorska | 25 października 1968 - program ogólnopolski |
Playboy zachodniego świata | John Millinghton Synge | (Jan Maciejowski) | Jan Maciejowski | Ryszard Zawidowski | obsada aktorska | 19 września 1969 |
Nagrody i wyróżnienia
- 1962 – wyróżnienie za rolę Arbienina w przedstawieniu Maskarada Michaiła Lermontowa (Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego w Katowicach) na II Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Rosyjskich i Radzieckich w Katowicach
Bibliografia
- Zbigniew Jarzębowski, Słuchowiska szczecińskiego radia, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009
- Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980 t. II (pod red Zbigniewa Wilskiego), PWN, Warszawa 1994
- Teatry Dramatyczne w Szczecinie 1945-1965 (pod red. Danuty Piotrowskiej), Wyd. Artystyczno-Graficzne RSW „Prasa”, Poznań 1965
Inne źródła
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
- Strona internetowa PWSFTViT w Łodzi
- Programy teatralne Państwowych Teatrów Dramatycznych w Szczecinie
- Zdjęcia ze zbiorów ZASP w Szczecinie
- Ludzie kultury
- Ludzie związani z teatrem
- Aktorzy
- Aktorzy teatrów dramatycznych
- Reżyserzy
- Reżyserzy teatrów dramatycznych
- Ludzie związani z filmem
- Aktorzy filmowi
- Ludzie związani z radiem
- Aktorzy radiowi
- Ludzie związani z telewizją
- Aktorzy telewizyjni
- Pomeranica
- Szczecin
- Pomeranica - Aktorzy
- Pomeranica - Reżyserzy
- Pomeranica - Teatr
- Pomeranica - Biografie
- Pomeranica - Kultura