Pomnik Pamięci Sybiraków (Szczecin)

	Pomnik Pamięci Sybiraków
Autor	Krzysztof Adamiec, Joanna Haśnik-Adamiec
Lokalizacja	Cmentarz Centralny w Szczecinie,przy Al.Okólnej, na prawo od Bramy Głównej
Data powstania	1994
Materiał	granit, stal, beton, cegła
Wymiary	{{{wymiary}}}

Pomnik „Pamięci Sybiraków” – pomnik poświęcony Polakom zsyłanym na Syberię w latach 1768-1952, począwszy od konfederatów barskich, przez powstańców kościuszkowskich, listopadowych i styczniowych, II wojnę światową, po 1952 r.

Powstał w 1994 r. z inicjatywy sybiraków zamieszkujących województwo zachodniopomorskie. Jego autorami są koszalińscy architekci Joanna Haśnik-Adamiec oraz Krzysztof Adamiec. Wykonany z muru ceglanego, lastrico, kamienia narzutowego i metalowej szyny długości 990 cm. Znajduje się na Cmentarzu Centralnym, przy Al. Okólnej, na prawo od Bramy Głównej.

Pomnik upamiętnia Polaków zesłanych do Kazachstanu, Łagrów Północy, Sybiru, czy Tajgi. Został odsłonięty w 55. rocznicę agresji ZSRS na wschodnie tereny II RP (17 września 1939 r.).

Pomnik składa się z kilku części tworzących całościowy przekaz. Na głazie można odnaleźć brązową tablicę z inskrypcją 1768-1940-1952. Pamięci tych, którzy z tajgi Sybiru, z łagrów północy, stepów Kazachstanu nie powrócili na ziemię ojczystą. Sybiracy woj. szczecińskiego. Kolejny element to tor kolejowy na betonowych podkładach, położonych na kamiennym bruku, który ma przypominać o transportach kolejowych wywożących więźniów w głąb Rosji. Obok toru kolejowego umieszczono 12 granitowych słupków, w tym na czterech znajdują się symbole religii, których to wyznawcy zostali represjonowani. Najwyższy ze słupków tworzy krzyż łaciński, a na skrzyżowaniu jego ramion umieszczono godło Związku Sybiraków i lata poszczególnych zsyłek - 1768, 1795, 1830, 1863, 1905, 1939, 1940, 1944, 1946, 1953. Oprócz niego znajduje się krzyż prawosławny, gwiazda Dawida (judaizm) oraz półksiężyc (islam). Na ceglanym murze znajdują się tabliczki z nazwiskami osób, które nie zmarły na zesłaniu i nie mają swoich grobów.

Sponsorzy pomnika

Dowództwo i Żołnierze 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Bolesława Krzywoustego
P.E.O.J.M. S.A. Szczecin
Urząd Miasta Szczecin
Pomorska D.O.K.P.
"Jacht Serwis" Szczecin
"ESPEBEPE"S.A. Holding Szczecin
Zakład kamieniarski Władysław Hera
Szczecińska Stocznia Remontowa "Gryfia"
S.C. Sial
W.Z.R.B. Police
TRANS-AKA Police
Prac. arch. Joanny i Krzysztofa Adamiec - Koszalin
Państwowa Służba Ochrony Zabytków
Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych
Izba Rzemieślnicza
Pracownia Plastyczna: Stanisław Biżek

Galeria

Bibliografia

Cmentarz Centralny w Szczecinie. Ogromny park pochował umarłych, red. M. Słomiński, Wydawnictwo Kadruk, Szczecin 2005, ISBN 83-89341-27-1.
J. Wohl, 100 lat Cmentarza Centralnego w Szczecinie. Pomnik historii miasta, Agencja Wohl-Press, Szczecin 2007, ISBN 978-83-917301-1-9